Sudan, Nisan 2023’ten bu yana, ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasındaki iktidar mücadelesi nedeniyle ülke çapında bir insani krizle boğuşuyor.
REKLAM
Pazartesi günü, Sudan’daki çatışmalar nedeniyle yerinden edilmiş yüzlerce kişi, ücretsiz bir yolculukla evlerine dönmek üzere Kahire’nin merkez tren istasyonunda toplandı.
Mısır hükümeti, Sudan’ın başkenti Hartum’a tren yolculuğunu finanse ediyor. Hartum, kısa süre önce Sudan Silahlı Kuvvetleri tarafından RSF’den geri alınmıştı.
Nisan 2023’te başlayan iç savaşta RSF, başkent Hartum’u ele geçirmiş ve 20 Mayıs’ta hükümetin kentin tamamen geri alındığını açıklamasına kadar kontrolü elinde tutmuştu.
Çatışmalarda 40 binden fazla insan hayatını kaybetti ve savaş, dünyanın en büyük yerinden edilme krizlerinden birine yol açtı.
Mısır, savaştan kaçarak kuzeye geçen 1.5 milyondan fazla Sudanlı mülteciyle en fazla Sudanlı mülteciye ev sahipliği yapan ülke konumunda.
Ülke içinde ise 7 milyondan fazla insan yerinden edildi, zira savaş ülkenin büyük kısmını etkisi altına aldı.
Hartum büyük ölçüde yıkıldı; cumhurbaşkanlığı sarayı ve havaalanı da dahil olmak üzere birçok yer harap oldu. Ancak kent, sakinlerinin geri dönmesi ve pazarların yeniden açılmasıyla yavaş yavaş yeniden canlanmaya başladı. Elektrik ve temel hizmetler ise hâlâ tam olarak faaliyette değil.
Kahire’den Hartum’a yaklaşık 2.080 kilometrelik yolculuk, Mısır’ın güneyindeki Asvan’a kadar yaklaşık 12 saatlik bir tren yolculuğunu içeriyor. Buradan sonra yolcular, feribotlar ve otobüslerle Sudan’a geçecek.
Yolcular, hayatlarını küçük valizlere sığdırarak Pazartesi günü treni doldurdu.
Tren yolcularından Sudanlı gazeteci Asem el-Taieb, “Mısır’dan ayrılıp eve dönmenin verdiği üzüntü ve sevinç gibi yoğun duygularla bazıları ağladı,” dedi.
Aslen Omdurmanlı olan ve kızıyla birlikte dönen Awatef el-Hassan, “Sonunda aileme ve çocuklarıma kavuşacağım için mutluyum,” dedi.
İnsani kriz
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) başkanı, Sudan’daki çatışmanın dünyanın en büyük insani krizini yarattığını daha önce belirtmişti.
Birleşmiş Milletler ve diğer yardım kuruluşları daha önce 20.000 kesin ölüm rakamını kullanıyordu, ancak bazı yetkililer bu sayının 150.000'e kadar çıkabileceğini söylüyor.
Milyonlarca insan evinden zorla ayrıldı ve ülkenin bazı bölgelerinde kıtlık baş göstermeye başladı.
Yıllardır süren istikrarsızlık
Kuzeydoğu Afrika’da yer alan Sudan, 2019’da uzun süreli otokratik lider Ömer el-Beşir’in halk ayaklanmasıyla devrilmesinden bu yana istikrarsızlık yaşıyor.
Kısa süreli bir demokrasi geçişi, 2021’de ordu komutanı General Abdulfettah el-Burhan ile RSF lideri General Muhammed Hamdan Dagalo’nun (Hemedti olarak da bilinir) ortaklaşa gerçekleştirdiği askeri darbeyle sekteye uğradı.
Ancak 2023’te her iki taraf da iktidarı ele geçirme mücadelesi verirken birbiriyle çatışmaya başladı.
Savaşın başladığı günden bu yana hem ordu hem de RSF, insan hakları ihlalleriyle suçlandı; her iki taraf da bu iddiaları reddediyor.