Polonya, çarşamba günü Moskova’nın 2022 başlarında başlattığı topyekûn işgalden bu yana Rus İHA’larıyla aktif şekilde karşı karşıya gelen ilk NATO üyesi oldu. Varşova, ihlalin kasıtlı olduğunu savundu.
REKLAM
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Polonya’nın talebi üzerine perşembe günü olağanüstü toplanacak. Karar, bu hafta Rusya’ya ait insansız hava araçlarının Orta Avrupa ülkesinin hava sahasına benzeri görülmemiş şekilde girmesinin ardından alındı.
Çarşamba günü Polonya Silahlı Kuvvetleri ve Başbakan Donald Tusk, Varşova’nın en az üç Rus İHA’sını düşürdüğünü ve operasyonun “emsalsiz” olarak tanımlandığını açıkladı.
Polonya en az 19 İHA ihlali kaydetti; bazıları ülke içine o kadar derinlere uçtu ki dört havalimanında geçici olarak uçuşlar askıya alındı. Düşürülen 16 aracın parçaları bulundu.
Bu olay, Moskova’nın Şubat 2022’de başlattığı topyekûn işgalden bu yana, Rus İHA’larının bir NATO üyesi ülke tarafından aktif olarak hedef alındığı ilk olay olarak kayda geçti.
Polonya, Çarşamba günü NATO Anlaşması’nın 4. maddesini de devreye sokarak, BM Güvenlik Konseyi’nin “Rus İHA’larının bu benzeri görülmemiş saldırısına tüm dünyanın dikkatini çekmesi” için toplanmasını talep etti. Polonya Dışişleri Bakanı Radosław Sikorski, bunu ülke radyosuna yaptığı açıklamada duyurdu.
BM Güvenlik Konseyi, uluslararası güvenliği tehdit eden çatışmaları inceleme ve ekonomik yaptırımlar gibi karşı önlemler önerme yetkisine sahip. Olağanüstü toplantılar ise genellikle ani ve ciddi uluslararası krizlerin ardından düzenleniyor.
Sikorski, Rusya’yı kasten Polonya hava sahasını hedef almakla suçladı. Olay NATO müttefikleri arasında büyük bir endişe ve kınama dalgasına yol açtı.
Polonyalı Bakan, video mesajında, “Polonya ve NATO hava kuvvetlerinin değerlendirmesi, bu insansız hava araçlarının rotadan sapmadığı, bilerek hedef alındığı yönünde,” ifadelerini kullandı.
'Tırmanıyor, bitmiyor'
Avrupalı liderler, Kremlin’in Ukrayna’ya yönelik yoğun saldırılarının eş zamanında gerçekleşen İHA ihlalini, Rusya’nın savaşını uluslararası boyuta taşıması olarak değerlendirdi. Bu durum, Ukrayna’nın Avrupa’daki müttefiklerinin en büyük endişelerinden birini doğruladı.
AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Brüksel’de gazetecilere yaptığı açıklamada, “Rusya’nın savaşı bitmiyor, tırmanıyor. Putin’in yapmak istediği şey bizi sınamak. Polonya’da yaşananlar oyunun kurallarını değiştirdi,” dedi.
Rusya’nın topyekûn işgalinin başlangıcından bu yana Polonya hava sahası birçok kez ihlal edildi, ancak hiçbir zaman bu ölçekte olmadı. Orta Avrupa ülkesi, bu olayda İHA’ların önemli bir bölümünün komşu Belarus’tan geldiğini bildirdi.
Belarus Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakan Birinci Yardımcısı Tümgeneral Pavel Muraveiko, insansız hava aracı ihlalinden ülkesini uzak tutmaya çalışır bir tutum sergiledi.
Çevrim içi yaptığı açıklamada, Belarus hava savunma güçlerinin “yönünü kaybeden” İHA’ları takip ettiğini, bunun elektronik karıştırmadan kaynaklandığını belirtti. Muraveiko, Minsk’in Polonyalı ve Litvanyalı muhataplarını topraklarına yaklaşan “tanımlanamayan hava araçları” konusunda uyardığını da ekledi.
Rusya Savunma Bakanlığı ise gece boyunca düzenlenen saldırıların Ukrayna’nın batısındaki askeri sanayi tesislerini hedef aldığını, Polonya topraklarındaki saldırıların ise planlanmadığını açıkladı.
Buna rağmen Litvanya, Letonya ve Estonya liderleri, Moskova’nın saldırganlığının genişlediğine dair açık kanıtlar gördüklerini söyleyerek derin kaygılarını dile getirdi.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, İHA ihlalini “Avrupa için son derece tehlikeli bir emsal” olarak nitelendirdi ve Rusya’nın “sonuçlarını hissetmesi” gerektiğini vurguladı. Zelenskiy, “Moskova her zaman mümkün olanın sınırlarını test eder ve eğer güçlü bir tepkiyle karşılaşmazsa, yeni bir tırmanma seviyesinde kalır,” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump ise, Ukrayna ile Rusya arasında ateşkes sağlanması için sık sık arabuluculuk çağrısı yapmasına rağmen, kısa bir sosyal medya paylaşımıyla yetindi. Trump, “Rusya’nın Polonya hava sahasını İHA’larla ihlal etmesi de ne oluyor? İşte geldik,” ifadelerini kullandı.