Açıklama, Estonya'nın 3 Rus savaş uçağının hava sahasına girmesi sonrası NATO anlaşmasının 4. Maddesi uyarınca resmi istişare talebinde bulunmasının ardından geldi.
REKLAM
NATO salı günü Moskova'ya bir uyarıda bulunarak, bu ayın başlarında Rus insansız hava araçlarının (İHA) Polonya üzerinde düşürülmesinin ve Estonya'nın geçen hafta Rus savaş uçaklarının hava sahasını ihlal ettiğini bildirmesinin ardından daha fazla ihlale karşı kendini savunmak için tüm araçları kullanacağını belirtti.
10 Eylül'de Polonya'da meydana gelen olay, 2022 başlarında Ukrayna'yı geniş çaplı işgal etmeye başlamasından bu yana NATO ile Rusya arasında yaşanan ilk doğrudan karşılaşma oldu.
Estonya, 3 Rus MiG-31 savaş uçağının cuma günü 12 dakika boyunca izinsiz olarak hava sahasına girdiğini bildirdi. Ancak Kremlin bu suçlamayı reddediyor.
Olaylar Avrupa'daki liderleri şaşkına çevirirken, ittifakın artan Rus saldırganlığına karşı hazırlığı konusunda soru işaretlerine de yol açtı.
"Rusya'nın hiçbir şüphesi olmasın: NATO ve Müttefikleri, uluslararası hukuka uygun olarak, kendimizi savunmak ve her yönden gelen tüm tehditleri caydırmak için gerekli tüm askeri ve askeri olmayan araçları kullanacaktır."
"Kendi seçtiğimiz şekilde, zamanda ve alanda karşılık vermeye devam edeceğiz," diyen NATO, kuruluş anlaşmasının 5. Maddesine bağlılığının altını çizerek, herhangi bir müttefike yapılan saldırının tüm müttefiklere yapılmış bir saldırı olarak kabul edilmesi gerektiğini belirtti.
İttifak ne tür önlemler alabilecekleri konusunda ayrıntı vermedi.
Açıklama Estonya'nın NATO anlaşmasının, ittifak üyelerinden birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit altında olduğunu düşündüğü her durumda bir toplantı yapılmasını gerektiren 4. Maddesi uyarınca resmi istişare talebinde bulunmasının ardından geldi.
Pazartesi günü Başbakan Donald Tusk, Varşova'nın Polonya topraklarını ihlal eden uçan cisimleri "tartışmaksızın" vuracağını belirtti.
Diğer müttefiklerin bu yaklaşımı onaylayıp onaylamadıkları ise henüz belli değil.
Polonya hava sahasının ihlal edilmesinin ardından NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Rusya'nın yeni saldırılarını caydırmayı ve Polonya ile dayanışma içinde olduğunu göstermeyi amaçlayan "Doğu Nöbeti" programının oluşturulduğunu duyurdu.
Rutte, "Hava sahamızı ihlal eden insansız hava araçları görüyoruz. Kasıtlı olsun ya da olmasın, bu kabul edilemez. Müttefikler, Polonya ile tam bir dayanışma içinde olduklarını ifade ettiler. Saldırganlığa karşı koymak ve İttifak'ın her üyesini savunmak çok önemlidir," dedi.
Öte yandan, salı günü Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Kopenhag'daki havaalanının pazartesi gecesi bir dizi insansız hava aracının görülmesinin ardından birkaç saatliğine kapatılmak zorunda kalması sonrası Rusya'nın müdahalesinin göz ardı edilemeyeceğini belirtti.
Frederiksen, "Bu, içinde yaşadığımız zaman ve toplum olarak neyle başa çıkmaya hazır olmamız gerektiği hakkında bir şeyler söylüyor," dedi.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise iddiaları "asılsız" olarak nitelendirdi.
Pazartesi gecesi de Norveç'in başkenti Oslo'daki havaalanı, olası drone gözlemlerinin rapor edilmesinin ardından 3 saat süreyle kapatıldı.
Hükümete göre, Rusya'nın 2025 yılında Norveç hava sahasını 3 kez ihlal ettiği iddia ediliyor ancak pazartesi günkü olayın kasıtlı mı yoksa navigasyon hatalarının bir sonucu mu olduğu belirsizliğini koruyor.
Başbakan Jonas Gahr Store, "Nedeni ne olursa olsun, bu kabul edilemez," dedi.