Son grubun ülkeye gelmesinin ardından Esvatini hükümeti, “Gözetimimiz altındaki tüm kişilere insanca davranmaya devam edeceğiz,” açıklamasında bulundu.
Yetkililerin aktarımına göre, pazartesi günü ABD'den sınır dışı edilen 10 göçmen Afrika ülkesi Esvatini'ye ulaştı.
Bu grup, Temmuz ayından bu yana Afrika’ya gönderilen 40’tan fazla sınır dışı edilen kişi arasına katıldı.
Esvatini’ye giden bu kişiler, Trump yönetiminin en az beş Afrika ülkesiyle yaptığı ve çoğunlukla gizli tutulan anlaşmalar çerçevesinde, insan hakları örgütlerinin eleştirdiği yeni “üçüncü ülke sınır dışı programı” kapsamında gönderiliyor.
Avukat Tin Thanh Nguyen, Pazartesi günü ABD merkezli haber ajansı Associated Press’e (AP) yaptığı açıklamada, son gönderilen iki müvekkilinin uçağının Louisiana’dan kalkıp sırasıyla Porto Riko, Senegal ve Angola’ya uğradıktan sonra Esvatini’ye indiğini söyledi.
Nguyen, müvekkillerinin Vietnam vatandaşı olduklarını ve daha önce Louisiana’daki "Alexandria Staging Facility" adlı göçmen gözaltı merkezinde tutulduklarını belirtti. Ayrıca, uçak yolculuklarını, insan hakları örgütü Human Rights First’ün yardımıyla takip ettiğini söyledi.
Esvatini hükümeti tarafından yapılan açıklamada, 10 kişinin ülkeye giriş yaptığı ve "bir cezaevinde tutulduklarını” belirtildi. Açıklamada, göçmenlerin uyrukları veya tam olarak nerede bulundukları detayına yer verilmedi. Sadece “sağlık durumlarının iyi olduğu ve kabul işlemlerinin devam ettiği” ifade edildi.
ABD İç Güvenlik Bakanlığı henüz konuyla ilgili açıklama yapmadı. Ancak daha önce Başkan Donald Trump ve İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem, “Suç işlemiş ve yasa dışı olarak ülkede bulunan yabancıları toplumdan uzaklaştırmak için ellerindeki tüm araçları kullandıklarını” ifade etmişti.
Temmuz ayının ortasında Küba, Laos, Vietnam ve Yemen uyruklu dört göçmen Esvatini’ye sınır dışı edilmişti. Avukatlarına göre bu kişiler neredeyse üç aydır ülkenin yüksek güvenlikli Matsapha Hapishanesi'nde herhangi bir suçlama olmadan tutuluyor. Nguyen, bu dört kişiden ikisini de temsil ediyor.
ABD yetkilileri, Temmuz ayında Esvatini’ye gönderilen kişilerin sınır dışı kararı olan hükümlü suçlular olduğunu belirtmişti. Bu ilk gruptaki Jamaika vatandaşı ise geçen ay ülkesine geri gönderildi.
Son grubun ülkeye gelmesinin ardından Esvatini hükümeti, “Gözetimimiz altındaki tüm kişilere insanca davranmaya devam edeceğiz,” açıklamasında bulundu.
Dört mültecinin, ABD’deki aileleriyle ve avukatlarıyla telefonla görüşmelerine izin verilmiş durumda. Fakat Esvatini’deki yerel bir avukatın onları ziyaret etmesine hala izin verilmedi. Bu avukat geçtiğimiz hafta cuma günü mahkemeden ziyaret izni almış olsa da hükümet karara hemen itiraz ederek ziyareti engelledi.
ABD’li yetkililer, bu kişilerin nasıl muamele gördüğüne dair soruları, mutlak monarşiyle yönetilen Esvatini’nin yetkililerine yönlendirdi.
ABD ile Afrika ülkeleri arasında yapılan bu sınır dışı anlaşmalarına dair çok az ayrıntı kamuoyuna açıklanmış durumda. Ancak uluslararası insan hakları örgütü Human Rights Watch elindeki belgelere dayanarak, ABD’nin Esvatini’ye 160 kişiye kadar sınır dışı etmeyi kabul etmesi karşılığında 5,1 milyon dolar ödeyeceğini bildirdi.
İnsan hakları örgütleri, bu programı göçmenlerin adil yargılanma hakkının ihlal edildiği ülkelere gönderilmesi nedeniyle sert biçimde eleştiriyor.
ABD bugüne kadar Güney Sudan, Ruanda ve Gana'ya da mülteciler gönderdi ve Uganda ile de benzer bir anlaşma yaptı; fakat Uganda’ya henüz bir göçmen gönderilmedi.
Altı kişi halen Güney Sudan’da adı belirtilmeyen bir tesiste tutuluyor. Ruanda ise yedi kişiyi nerede tuttuğunu açıklamadı. Gana’ya gönderilen 14 kişiden 11’i, başkent Akra yakınlarındaki bir askeri kampta kötü koşullarda tutulduklarını belirterek hükümete dava açtı.