Anayasanın 153. maddesinde AYM'nin kararlarının 'kesin olduğu ve tüm gerçek ve tüzel kişileri bağladığı' ifade ediliyor. Yargıtay Başkanı Kerkez, açık anayasa hükmüne rağmen pek çok AYM kararının çeşitli gerekçeler ile uygulanmamasını eleştirdi.
REKLAM
Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez, Diyarbakır’da pazartesi günü katıldığı "Adli ve İdari Yargıda Bireysel Başvuru İhlal Kararları ve İhlalin Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması" başlıklı bir toplantıda yaptığı açıklamada, “Anayasa Mahkememiz bir ihlal kararı verdiği zaman tüm kurumların, tüm yargı organlarının hepimizin buna uyması ve gereğini yerine getirmesi gerekir," ifadelerini kullandı.
ANKA Haber Ajansı'nın aktardığına göre "Çünkü kesinlikle şu cümleyi söylemek istiyorum. İhlalin sonuçlarının giderilmesi de vatandaşımızın bir temel hakkıdır," diyen başkan, "İhlalin sonuçlarının giderilmesi mümkün olmazsa ihlal kararının bir anlamda havada kalması ve uygulanmaması söz konusu olur," diye ekledi.
Anayasa Mahkemesi (AYM) ve yine Türk anayasasına göre kararları bağlayıcı olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) kararları üzerine "hakim savcılar arasında mesleki eğitimler düzenlenmesi gerektiğini" vurgulayan Kerkez, kendisini dinleyen meslektaşlarına hitaben "Bu nedenle ihlal, bugün ve yarın özellikle ihlal kararlarının sonuçlarının giderilmesi konusunda çok dikkat kesilmenizi istirham ediyorum ben sizlerden" ifadelerini kullandı.
"Burada en önemli hususlardan biri de bana göre empatidir" diyen Kerkez, "Biz hakkı ihlal edilen veya hakkının ihlal edildiğini iddia eden, söyleyen, bunun için sızlanan vatandaşımızın yerine kendimizi koymayı bilmemiz lazım. Biz aynı durum ile karşılaşırsak, ne yapılmasını istiyorsak onu yapmamız lazım," diye ekledi.
Uygulanmayan AYM kararları
AYM'nin pek çok ihlal kararı, anayasanın açık hükmüne rağmen çeşitli saiklerle uygulanmamaya devam ediyor.
İnfaz hâkimlikleri, Yargıtay daireleri veya ilk derece mahkemeleri, bu kararları "yetki aşımı" veya "hiyerarşi yokluğu" gerekçesiyle uygulamıyor. Yargıtay Başkanı Kerkez'in Diyarbakır'da yaptığı konuşmadaki "AYM kararlarına uyulması gerektiği" vurgusu, özellikle son yıllarda AYM ile Yargıtay arasında süregelen tartışmalar düşünüldüğünde ayrı bir anlam kazanıyor.
Türkiye İşçi Partisi (TİP) milletvekili Can Atalay, AYM'nin Ocak 2024'te verdiği hak ihlali kararına rağmen hala cezaevinde.
AYM, Atalay hakkında hak ihlali kararı vermiş fakat İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi ve Yargıtay bu karara uymamıştı.
Bunun üzerine milletvekilinin avukatları dosyayı yeniden AYM’ye taşımış, başvuruyu genel kurul gündeminde ele alan AYM, oy çokluğuyla ihlal kararı vermişti. AYM'den yapılan bir açıklamada hem yerel mahkeme hem de Yargıtay eleştirilmiş, bu kurumların "anayasayı gözardı ettiği" ifade edilmişti.
Yargıtay ise yine karara uymamış ve AYM’nin kararının "hukuki değerlerden yoksun" olduğunu savunmuştu.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi'nin (DEM Parti) öncülü Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş da, hakkında verilen çeşitli AYM kararlarına rağmen dokuz yıldır Edirne Cezaevi'nde bulunuyor. Aynı şekilde hakkında AYM'nin hak ihlali kararı verdiği iş insanı Osman Kavala da sekiz yıldır cezaevinde.