Trump, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşta derhal ateşkes yapılmasına karşı olduğu yönündeki ifadelerini takiben yaptığı açıklamada, 'Boşa zaman harcamak istemiyorum,' dedi.
ABD Başkanı Donald Trump salı günü yaptığı açıklamada, Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile planladığı görüşmenin "zaman kaybı" olmasını istemediği için askıya alındığını belirtti.
Bu gelişme, Trump’ın Ukrayna’daki savaşı çözme yönündeki inişli çıkışlı girişiminde son dönemeç olarak değerlendiriliyor.
Trump’ın geçen hafta duyurduğu Budapeşte’deki görüşmenin ertelenmesi kararı, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov arasında pazartesi günü yapılan telefon görüşmesinin ardından alındı.
Trump, "Boşa giden bir toplantı yapmak istemiyorum," dedi. "Boşa zaman harcamak istemiyorum, o yüzden ne olacağını göreceğiz."
Trump'ın açıklaması, Lavrov'un Rusya'nın Trump'ın geçen hafta önerdiği acil ateşkese karşı olduğunu açıkça belirtmesi ve Moskova'da gazetecilere bunun iki liderin ağustos ayında Alaska'da mutabık kaldıkları hususlara aykırı olacağını söylemesinin ardından geldi.
Kremlin de Trump ve Putin'i yeniden bir araya getirmek için acele etmediğini açıkça ortaya koydu. Sözcü Dmitry Peskov salı günü yaptığı açıklamada, görüşme öncesinde "ciddi bir hazırlığa ihtiyaç olduğunu" belirtti.
Daha önce de bir Beyaz Saray yetkilisi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Rus mevkidaşı Putin ile yakın gelecekte bir araya gelmesini öngören bir "plan olmadığını" ifade etmişti.
Trump ve Putin en son ağustos ayında Alaska'da bir araya gelmiş, ancak bu görüşme Trump'ın Şubat 2022'de Rusya'nın geniş çaplı işgaliyle başlayan savaşı sona erdirme girişimlerini ilerletmemişti.
Plandaki değişiklik AB liderlerini rahatlatabilir
Putin’le yapılması planlanan ikinci görüşmedeki son değişiklik, Rus liderin cephede ilerlemeye çalışırken diplomasi yoluyla zaman kazandığı yönündeki Avrupa eleştirilerini bir ölçüde hafifletecek gibi görünüyor.
Aralarında İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz de bulunduğu liderler, Trump'ın son zamanlarda önerdiği gibi, Ukrayna'nın barış karşılığında Rus güçleri tarafından ele geçirilen toprakları teslim etmesine yönelik herhangi bir baskıya karşı olduklarını belirttiler.
Ayrıca, böyle bir adımın yasallığı ve sonuçları konusundaki bazı şüphelere rağmen, dondurulmuş Rus varlıklarındaki milyarlarca doları Ukrayna'nın savaş çabalarını finanse etmek için kullanma planlarını ilerletmeyi planlıyorlar.
Ukrayna'yı destekleyen 35 ülkeden oluşan İstekliler Koalisyonu'nun cuma günü Londra'da bir toplantı yapması bekleniyor.
Ukrayna, ABD'den Tomahawk füzeleri istiyor
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ABD'den uzun menzilli Tomahawk füzeleri isteyerek Ukrayna'nın konumunu güçlendirmeye çalışıyor ancak Trump bu füzeleri verip vermeyeceği konusunda kararsız.
Zelenskiy salı günü bir Telegram paylaşımında, "Bu savaşı sona erdirmemiz gerekiyor ve yalnızca baskı barışı sağlayacaktır," dedi.
Putin’in diplomasiye yeniden döndüğünü ve Tomahawk füzelerinin gündeme gelmesi üzerine geçen hafta Trump’ı aradığını belirten Zelenskiy, "(Ancak) baskı biraz hafifler hafiflemez Ruslar diplomasiyi rafa kaldırmaya, diyaloğu erteleme çabalarına başladı,” dedi.
Çarşamba günü Trump'ın Beyaz Saray'da NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile görüşmesi bekleniyor. Askeri ittifak, birçoğu Kanada ve Avrupa ülkeleri tarafından ABD'den satın alınan silahların Ukrayna'ya sevkiyatını koordine ediyor.
Trump'ın savaş konusundaki tutumu nasıl değişti?
Trump'ın, ateşkesin uzun vadeli barış görüşmelerinden önce gelip gelmemesi ve Ukrayna'nın neredeyse 4 yıldır süren çatışmalar sırasında Rusya tarafından ele geçirilen toprakları geri kazanıp kazanamayacağı gibi savaştaki kilit konulardaki tutumu yıl boyunca değişti.
Trump başlangıçta Ukrayna'ya taviz vermesi için baskı yapmaya odaklandı ancak daha sonra Putin'in uzlaşmazlığı karşısında hayal kırıklığına uğradığını dile getirdi. ABD Başkanı sık sık Rus mevkidaşı ile iyi ilişkilerinin savaşı sona erdirmeyi kolaylaştıracağını düşündüğünden yakınıyor.
Geçtiğimiz ay Trump, Ukrayna'nın toprak vermesi gerektiği yönündeki uzun süredir savunduğu görüşünü de değiştirdi ve Kiev'in, Rusya'ya kaybettiği tüm toprakları geri kazanabileceğini öne sürdü. Ancak geçen hafta Putin ile yaptığı telefon görüşmesi ve ardından cuma günü Zelenskiy ile yaptığı görüşmenin ardından Trump yeniden ağız değiştirerek, Kiev ve Moskova'ya "oldukları yerde durmaları" ve savaşı sona erdirmeleri çağrısında bulundu.
Pazar günü Trump, Ukrayna'nın doğusundaki endüstriyel Donbas bölgesinin "parçalanması" ve büyük kısmının Rusya'ya bırakılması gerektiğini söyledi.
Pazartesi günü yaptığı açıklamada ise Ukrayna'nın Rusya'yı nihai olarak yenmesinin mümkün olduğunu düşünmekle birlikte, bunun gerçekleşeceğinden artık şüphe duyduğunu söyledi.
Rusya şu anda Ukrayna topraklarının yaklaşık beşte birini işgal etmiş durumda. Ancak barış karşılığında ülkenin bölünmesi, hem Kiev hem de Putin’in toprak hırsını ve muhtemel yeni saldırganlıklarını körükleyeceğinden endişe eden Avrupa Birliği liderleri için kabul edilemez bir seçenek.