Vedam’ın kız kardeşi, onu hapisten almak için hazırlanırken, 64 yaşındaki abisi bu kez federal görevliler tarafından gözaltına alındı.
Bir arkadaşının 1980’deki ölümünden hüküm giyip 43 yılını hapiste geçiren Subramanyam Vedam, sonunda adını temize çıkardı ve suçsuzluğunu ispat etti. Ancak şimdi başka bir mücadeleyle karşı karşıya: Sınır dışı edilmek.
ABD'nin Pensilvanya eyaletinde yaşayan Vedam, Penn State Üniversitesi’nde görev yapan iki akademisyenin oğluydu. 1980'de, 19 yaşındayken arkadaşı Thomas Kinser’in ölümünden sonra olaya dair tanık ya da açık bir motivasyon olmamasına rağmen iki kez cinayetle suçlandı ve mahkûm edildi. Ancak ağustos ayında bir hâkim, savcılığın yıllar önce gizlediği yeni balistik bulguların ortaya çıkması üzerine mahkûmiyeti bozdu.
Vedam’ın kız kardeşi, onu 3 Ekim’de hapisten almak için hazırlanırken, 64 yaşındaki Vedam bu kez federal görevliler tarafından gözaltına alındı. Çünkü hakkında 1999’da verilmiş bir sınır dışı kararı hâlâ yürürlükteydi.
Hindistan’da doğan Vedam, henüz 9 aylıkken yasal yollardan ABD’ye getirilmişti. Şimdi, ömrünün büyük kısmını hapiste geçirdikten sonra yeniden bir hukuk mücadelesi veriyor.
Trump yönetimiyle yoğunlaşan sınır dışı politikaları nedeniyle, Vedam’ın avukatları göçmenlik mahkemesine onun 1980’lerdeki bir uyuşturucu suçunu, “43 yıl süren haksız hapis cezasının fazlasıyla telafi ettiğini” anlatmaya çalışıyor.
O yıllarda, hayatını düzeltmiş kişilerin affa başvurma hakkı vardı; ancak Vedam, cinayet hükmü nedeniyle bu fırsattan yararlanamamıştı.
Göçmenlik avukatı Ava Benach, “Derin bir adaletsizlik yaşadı,” diyor ve ekliyor: “Yine de bu 43 yıl bir boşluk değil; o süre boyunca cezaevinde olağanüstü bir hayat sürdürdü.”
Vedam hapisteyken birkaç diploma aldı, yüzlerce mahkûma ders verdi ve neredeyse yarım yüzyıl boyunca sadece bir kez -dışarıdan getirilen pirinç nedeniyle- disiplin cezası aldı.
Avukatları, göçmenlik yargıçlarının bu öyküyü bir bütün olarak değerlendirmesini umuyor. Ancak hükümet geçen hafta sunduğu dilekçede bu talebe karşı çıktı. Vedam, hâlâ Pensilvanya’daki 1.800 kişilik Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) tesisinde tutuluyor.
İç Güvenlik Bakanlığı sözcüsü, konuya ilişkin e-postasında “Suç işleyen yasa dışı göçmenler ABD’de istenmiyor,” dedi.
'Bay Vedam, nerede doğdunuz?'
Vedam’ın ilk hükmü bozulduktan sonra, 1988’de yeniden yapılan duruşmada savcıların sorduğu sorular dikkat çekiciydi: “Bay Vedam, nerede doğdunuz? Hindistan’a ne sıklıkla gidiyorsunuz? Gençliğinizde meditasyonla ilgilendiniz mi?”
Penn State hukuk profesörü Gopal Balachandran, bu soruların tamamen beyazlardan oluşan jüriyi Vedam’a yabancılaştırmak için bilerek yöneltildiğine inanıyor.
Vedam ailesi, 1950’lerin sonunda Pensilvanya’nın 'Happy Valley' bölgesine yerleşen ilk Hintli ailelerden biriydi. Babası 1956’da üniversiteye doktora sonrası araştırmacı olarak gelmiş, annesi ise üniversite kütüphanesinin kuruluşunda görev almıştı.
Kız kardeşi Saraswathi Vedam, “Ailem üniversiteyle bütünleşmişti. Babam okuluna tutkuyla bağlıydı, annem kütüphaneyi kuran ekipteydi,” diyor.
Vedam, 1970’lerin sonlarında 'karşı kültür' akımına kapılmıştı; saçlarını uzatmış, uyuşturucu denemiş, Penn State’te dersler almıştı.
Aralık 1980’de arkadaşı Kinser’den onu Lewisburg’a götürmesini istedi; Kinser bir daha görülmedi. Dokuz ay sonra cesedi ormanlık bir alanda bulundu.
Vedam önce uyuşturucu suçundan tutuklandı, ardından cinayetle suçlanarak 1983’te ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. 1988’deki yeniden yargılama da sonucunu değiştirmedi.
Savunma, yıllar boyunca balistik kanıtların tutarsız olduğunu öne sürmüştü; ancak jürinin önüne, FBI raporundaki şu bilgi hiç gitmedi: Kurbanın bedenindeki mermi, Vedam’ın satın aldığı tabancanın çapından daha küçük bir silahtan çıkmıştı.
Bu belge, Balachandran’ın dosyayı yeniden incelemesiyle 2023’te gün yüzüne çıktı.
Bunun üzerine mahkeme hükmü iptal etti, savcılık da davayı yeniden açmamaya karar verdi.
'Adalet...'
Trump'ın sınır dışı politikaları nedeniyle, Vedam’ın ABD’de kalma başvurusu hâlâ reddedilme riski taşıyor.
ICE avukatlarından Katherine B. Frisch, “Vedam, göçmenlik statüsüyle ilgili haklarını zamanında takip ettiğini gösteren hiçbir belge sunmadı,” dedi.
Kız kardeşi Saraswathi Vedam ise umudunu koruyor: “O, bazen dünyanın hiçbir anlam ifade etmediğini herkesten iyi biliyor,” diyor.
“Ama yine de inanıyor. Gerçeğin, adaletin, merhametin ve iyiliğin sonunda kazanacağına.”