ABD’nin Suriye Büyükelçiliği, Şam'ın IŞİD karşıtı uluslararası koalisyona katıldığını duyurarak, gelişmeyi 'Suriye ve küresel terörle mücadele tarihinde dönüm noktası niteliğinde bir an' olarak tanımladı.
ABD Başkanı Donald Trump ile Suriye'nin geçici Devlet Başkanı Ahmet eş-Şara’nın pazartesi günü Beyaz Saray’da yaptığı basına kapalı görüşmeye ilişkin detaylar ortaya çıkmaya başladı.
ABD’li yetkililer, görüşmede Suriye’nin Irak Şam İslam Devleti’ne (IŞİD) karşı oluşturulan ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyona katılma kararı aldığını doğruladı.
ABD’nin Suriye Büyükelçiliği de, X'te yaptığı açıklamada, Suriye’nin IŞİD’e karşı mücadele eden koalisyona resmen katıldığını duyurdu.
Büyükelçiliğin paylaşımında, "Bu, Suriye ve küresel terörle mücadele tarihinde dönüm noktası niteliğinde bir an. Suriye, resmen IŞİD’i yenmek için uluslararası koalisyona katılan 90. ortak oldu," ifadeleri yer aldı.
Suriye koalisyona katılacak 90'ıncı ülke olacak.
Suriye'de Beşar Esad'ın devrilmesinden sonra kurulan geçici hükümete liderlik eden Şara, Suriye'nin Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 1946'dan bu yana Washington'u ziyaret eden ilk devlet başkanı oldu.
Trump ve Şara daha önce Riyad'da, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın da yer aldığı bir toplantıda görüşmüştü. O dönem Suriye'nin geçici devlet başkanı için, "Genç, etkileyici, zorlu bir geçmişi var. Bir savaşçı," demişti.
Şara'yı pazartesi günü erken saatlerde Beyaz Saray'da ağırlayan Trump, Şam'ı, IŞİD karşıtı koalisyona davet etti. ABD Başkanı'nın bu adımı, ABD'nin Orta Doğu'daki dış politikasında bir değişime işaret ediyor.
Uluslararası Koalisyon, 2014 yılında ABD öncülüğünde kurulduğundan bu yana çok sayıda ülkenin katılımıyla Suriye ve Irak’ta IŞİD'e karşı operasyonlar yürütmüş ancak Suriye hükümeti, bu operasyonlara resmen dahil edilmemişti.
IŞİD, Avrupa Birliği (AB), Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Birleşmiş Milletler (BM) ve pek çok başka örgüt ve ülke tarafından terör örgütü olarak kabul ediliyor.
El Kaide’den 10 yılı aşkın süre önce ayrılan IŞİD, 2014’te Suriye ve Irak’ta geniş topraklarda kendi ilan ettiği 'hilafet' ile dünya çapında destekçiler kazanmıştı. 2017’de Irak’ta, 2019’da ise Suriye’de yenilgiye uğratılmasına rağmen örgüt hâlâ çeşitli noktalarda ölümcül saldırılar düzenlemeye devam ediyor.
Kapalı kapılar ardında yapılan görüşme
Yaklaşık 2 saat süren basına kapalı görüşmeler sonrası Beyaz Saray'dan ayrılan Şara kapıda kendisini bekleyen destekçilerini selamladı.
Trump görüşme sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, “Suriye’yi başarılı kılmak için elimizden gelen her şeyi yapacağız çünkü bu Orta Doğu’nun istikrarı adına önemli,” dedi ve Şara hakkında şöyle konuştu: "Bu görevi yerine getirebileceğine inanıyorum."
Şara ise Fox News'taki Special Report programına verdiği röportajda, ziyaretin ülkenin ABD ile iş birliği yapacağı "yeni bir dönemin" parçası olduğunu söyledi.
Bu ziyaret öncesinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) geçtiğimiz perşembe günü, Şara'yı ve Suriye İçişleri Bakanı Enes Hattab'ı hedef alan yaptırımların kaldırılmasını kararlaştırmıştı.
Şara’nın öncelikleri arasında devrik Esad hükümeti ve güvenlik güçlerinin insan hakları ihlalleri nedeniyle Suriye’ye uygulanan yaptırımların kalıcı olarak kaldırılması yer alıyor. Caesar Yasası yaptırımları Trump tarafından geçici süreliğine durdurulsa da kalıcı iptali için ABD Kongresi’nin onayı gerekiyor.
Bununla ilgili ilk seçenek, Senato Dış İlişkiler Komitesi’nin en üst düzey Demokratı New Hampshire Senatörü Jeanne Shaheen’in önerdiği ve yaptırımları koşulsuz olarak kaldıracak tasarı. Diğer seçenek ise Trump yanlısı Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham’ın hazırladığı, yaptırımların kaldırılmasını bazı koşullara bağlayan ve her altı ayda bir gözden geçirilecek tasarı.
Uzmanlar yaptırımların koşullu olarak kaldırılmasının şirketlerin Suriye’ye yatırım yapmasını engelleyebileceğini söylüyor. Suriye Acil Durum Görev Gücü İcra Direktörü Mouaz Moustafa bu ihtimalden, "Ülkedeki tüm girişimleri felç edecek bir gölge," diye bahsediyor.
ABD Hazine Bakanlığı pazartesi günü Caesar Yasası muafiyetinin 180 gün daha uzatıldığını açıklamıştı.
Şara, Esad sonrası dönemin simgesi
Şara, Aralık 2024’te Esad’ı deviren muhalif güçlerin lideriydi ve Ocak 2025’te geçici devlet başkanı olarak göreve geldi. 20 yıl önce, ABD güçlerine karşı savaşan El Kaide militanlarına katıldığı için Irak’ta ABD kontrolündeki bir gözaltı merkezinde tutulmuştu.
Şara, El Kaide ile bağlarını yıllar önce kopardıktan sonra, Esad rejiminin 2011’de başlayan ve 14 yıl süren iç savaşta uluslararası alanda izole ettiği ülkelerle diplomatik ilişkileri yeniden kurmayı başardı.