Portekiz'in eski başbakanı ve şu anki Avrupa Konseyi Başkanı Costa, nüfuz ticareti, zimmete para geçirme ve dolandırıcılık suçlamalarıyla soruşturma altındaydı. Costa'nın konuşmalarının bu nedenle dinlendiği öğrenildi.
Portekiz medyasına göre, Portekiz’in eski başbakanı ve mevcut Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, devam eden “Operation Influencer” soruşturması kapsamında mahkeme onayı olmadan dinlemeye takıldı.
Portekiz Kamu Bakanlığı tarafından yürütülen soruşturmada, Costa’nın başbakanlığı döneminde hükümet üyelerini içeren yolsuzluk iddiaları inceleniyor.
Günlük gazete Diário de Notícias’ın haberine göre Costa'nın konuşmaları, yalnızca bu yıl ekim ayında Yüksek Adalet Divanı’na gönderilen ve yasal süresi çoktan geçmiş olan 22 ayrı dinleme kaydında yer alıyor. Dosya yasal süre aşıldıktan sonra ulaştırıldığı için mahkemenin artık bu kayıtları inceleme yetkisi bulunmuyordu.
Söz konusu dinleme kayıtları, dönemin başbakanı Costa ile davanın ana hedefleri arasında yer alan isimler arasında geçen konuşmaları içeriyor. Kayıtlarda adı geçenler arasında dönemin Enerji Bakanı João Galamba, Başbakanlık danışmanı Diogo Lacerda Machado ve dönemin Çevre ve İklim Eylemi Bakanı João Pedro Matos Fernandes var.
Merkezi Ceza Soruşturma Mahkemesi'nin kararında şu ifadeler yer aldı: “Aralık 2020 ile Aralık 2022 arasında yapılan ve şimdi geri getirilen 22 dinleme kaydı, Başsavcılık makamının görüşüne göre Yüksek Adalet Divanı Başkanı'na bildirilmek zorundaydı.”
Savcılık: Costa doğrudan dinlenmedi
Başsavcılık, mahkemeye ulaştırılmış 7 kaydın varlığını doğruladı. Açıklamada ayrıca şu ifadeler yer aldı:
“Yakın zamanda yapılan kapsamlı bir incelemede, teknik nedenlerle başlangıçta tespit edilemeyen ve eski Başbakan António Costa’nın da konuşmalarda yer aldığı 7 dinleme kaydı daha tespit edilmiştir.”
Başsavcılık, Costa’nın başbakanlığı döneminde veya sonrasında hiçbir zaman doğrudan dinlemeye ya da fiziki takibe alınmadığını, bu konuşmaların “başkaları hakkında yapılan dinlemeler sırasında tesadüfen” kaydedildiğini vurguladı.
Delil olarak kullanılamayabilir
Her ne kadar kayıtlar mevcut olsa da, yasada belirtilen süreler aşıldığı için bunların delil olarak kullanılması mümkün olmayabilir.
Üst düzey siyasi makam sahiplerine ait dinleme kayıtlarının 48 saat içinde Yüksek Mahkeme’ye iletilmesi ve her 15 günde bir yenilenmesi gerekiyor.
Soruşturmanın kapsamı geniş
Dava, dört ayrı dosyadan oluşuyor: Sines Endüstri ve Lojistik Bölgesi'ndeki “Veri Merkezi” inşaat projesi, Montalegre (Romano) ve Boticas (Barroso) madenlerindeki lityum arama ruhsatları ve Sines’teki hidrojen enerji tesisi projesi.
Savcılığa göre soruşturmalardan biri, Costa’nın Veri Merkezi projesi kapsamındaki bazı süreçleri “tıkandığı yerden açma amacıyla olası müdahalesini” araştırıyor. Dosya hâlen hem iç hem de dış yargı gizliliği altında olduğu için erişime kapalı. Costa, kendisinin de hakkında bilgi verilen bu dosyaya erişim talebini aylardır yineliyor ancak sonuç alamıyor.
Hükümeti düşüren skandal
Costa, 7 Kasım 2023’te, çeşitli bakanlıklarda ve başbakanlık konutunda yapılan aramaların ardından başbakanlıktan istifa etmişti.
Aynı gün Başsavcılık, João Galamba’nın şüpheli konumunda olduğunu ve Costa’nın da Yüksek Adalet Divanı tarafından bağımsız şekilde soruşturulacağını açıklamıştı.
Costa istifa açıklamasında şunları söylemişti: “Başbakanlık makamının saygınlığı, başbakanın dürüstlüğüne ve davranışlarına yönelik en ufak bir şüpheyle dahi bağdaşmaz; hele ki bir suç işlendiğine dair kuşkuyla hiç bağdaşmaz.”
Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, bunun üzerine parlamentoyu feshedip erken seçim kararı almıştı.