Küresel eğitim sistemleri teknolojinin temposuna ayak uyduramıyor. Doha’da buluşan liderler, sınıfların okulların başa çıkabileceğinden daha hızlı değiştiği uyarısında bulundu.
Yapay zekâ (YZ) dünyanın dört bir yanındaki sınıflara hızla girerken, Doha'da bir araya gelen eğitim liderleri net bir mesaj verdi: Yeni teknolojiler öğrenmeyi derinleştirmeli, eğitimin insanî temelini zayıflatmamalı.
WISE olarak bilinen Dünya Eğitim İçin Yenilik Zirvesi'nin 12. edisyonu için Katar’ın başkentinde binlerce politika yapıcı, araştırmacı, öğretmen ve teknoloji uzmanı bir araya geldi. Etkinlik, eşitliği ve insani değerleri korurken sistemlerin hızlı teknolojik değişime nasıl uyum sağlayabileceğini tartışmak üzere 100'den fazla ülkeden katılımcıları buluşturdu.
Hedeflerden sınıftaki gerçeğe
Zirvenin odağında, yapay zekâ araçlarını tekil pilot projeler yerine gerçek eğitim sistemlerinde nasıl ölçeklendirebileceğimiz vardı. Öğrenmede YZ'nin yaygınlaştırılmasını ele alan üst düzey bir yuvarlak masa, zayıf veri yönetişimi, öğretmen eğitimindeki eksikler ve ulusal müfredatla yetersiz uyumun yeniliği hızla eşitsizliğe dönüştürebileceği uyarısında bulundu.
Konuşmacılar, kayda değer etkinin yalnızca teknik incelikten değil, öğretmenlerin güveninden ve kültürel uygunluktan geçtiğini savundu. Sınıflardan uzak tasarlanan araçların, kalabalık okulların ve kaynakları yetersiz sistemlerin gerçekliğiyle karşılaştıklarında sıklıkla başarısız olduklarını vurguladılar.
Education Above All adlı kuruluşun ekonomik güçlendirme ve eğitim biriminin başkanı Mana Mohammad Al-Ansari, "YZ, insanlığın önüne değil, insanlığın arkasına konumlanmalı" dedi.
Küresel baskı altındaki sistemler
Zirvede UNESCO’nun Küresel Eğitim İzleme çalışmasından yeni bulgular sunuldu; bunlar dünya genelinde dijital erişim ve eğitim finansmanındaki açılan uçurumu vurguladı. Araştırma, çatışma, yerinden edilme ve iklim kaynaklı kesintilerle boğuşan sistemler üzerindeki artan baskıya işaret etti.
Arapça düzenlenen özel bir panel, çatışmadan etkilenen bölgelerde eğitimi ele aldı ve topluluk liderliğindeki yanıtlar ile yerel dayanıklılık stratejilerine odaklandı. Tartışma, eğitimin giderek hem istikrar sağlayıcı bir güç hem de uzun vadeli toparlanmanın aracı olarak görülmeye başlandığını vurguladı.
Geleceğin işleri, var olmadan önce tasarlanıyor
YZ’nin ötesinde, oturumlarda derin teknoloji ve kuantum hesaplama incelendi; eğitim, henüz tam olarak var olmayan sektörlere öğrenenleri nasıl hazırlayabilir sorusu soruldu. Uzmanlar, geleneksel okul ve üniversite yollarının teknolojik dönüşümün hızına yetişmekte fazla yavaş kaldığı uyarısında bulundu.
WISE’de Savunuculuk Direktörü Shahin Aman, "Bugün eğitimin özüne insanî değerleri yerleştirmeliyiz" dedi. Sohbet, tepkisel eğitim modellerinden öngörücü, geleceğe dönük beceri geliştirmeye doğru yaşanan değişimi vurguladı.
Google araştırmacısı Matthew Kam zirvede, "Geleceğin işleri kendiliğinden ortaya çıkmayacak" diyerek sistemlerin yeni rolleri aktif biçimde öngörmesi ve bu roller yaygınlaşmadan önce öğrencileri eğitmesi gerektiğini savundu. Sohbet, tepkisel eğitim modellerinden öngörücü, geleceğe dönük beceri geliştirmeye doğru büyüyen bir dönüşümü vurguladı.
Öğretmenler eğitim sisteminin omurgası olmaya devam ediyor
İleri teknolojilere odaklanılmasına rağmen, birçok tartışma aynı sonuca vardı: Başarılı her reformun merkezinde öğretmenler var. Mesleki gelişim için YZ’yi ele alan paneller, güçlü kurumsal liderlik ve destekleyici politika çerçeveleri olmadan dijital araçların başarısız olabileceği uyarısında bulundu.
Katar Vakfı’nın Eğitim Geliştirme Enstitüsü’nden Dr. Margo Tripsa, "İvme yalnızca kurslarla korunmaz; yapı, liderlik ve politika desteğine ihtiyacımız var" dedi. Konuşmacılar, kötü tasarlanmış sistemlerin eğitimdeki eşitsizliği azaltmak yerine artırabileceği uyarısında bulundu.
Şeyha Moza ile küresel ödüle spot ışığı
Zirve, Katar Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Şeyha Moza bint Nasser’ın WISE Eğitim Ödülü’nü sunmasıyla eğitimde yenilikçilerin uluslararası takdiriyle kapandı. Dünyanın önde gelen eğitim ödüllerinden biri olan ödül, toplam 1 milyon dolar tutarında desteği küresel dönüşüm liderlerine dağıttı.
En büyük ödül, yaratıcı ve teknoloji odaklı eğitimle okul sonrası öğrenmeyi yeniden tasarlayan Ermenistan’dan TUMO’ya gitti. İkinci ödül, ebeveyn katılımı yoluyla çocukların Arapça okuryazarlığını güçlendiren Ürdün’den Iqrali.jo’ya verilirken, üçüncü ödül düşük bağlantı ortamları için tasarlanmış YZ destekli matematik öğretimiyle ABD’den Darsel’e verildi.
Kapanışta uyarı
Nobel ödüllü Abhijit Banerjee, teknolojinin tek başına eğitim sistemlerini düzeltemeyeceğini hatırlatarak zirveyi kapattı. "Bulundukları noktada onlara ulaşırsak tüm çocuklar öğrenebilir" diyen Banerjee, kötü tasarlanmış araçların derin öğrenmenin yerine kestirmeleri koyma riski taşıdığı uyarısında bulundu.
Görevden ayrılan WISE CEO’su Stavros Yiannouka, güçlü yeni dijital araçların olduğu bir dünyada bile eğitimi "derinden insani bir çaba" olarak tanımladı. Halefi Dr. Asyia Kazmi ise, yenilik net insanî değerlerle yönlendirilmediği sürece dünyanın "büyük bir vaat" ama aynı zamanda "büyük bir tehlike" dönemine girdiğini söyledi.