Myanmar'dan gönderilen opioidlerin, daha önce Afganistan tarafından tedarik edilen Avrupa pazarlarına ulaştığına dair işaretler bulunuyor. Geçtiğimiz yıl, Güneydoğu Asya'dan Avrupa'ya seyahat eden yolcuların üzerinde de bulunmuştu.
Yeni bir Birleşmiş Milletler raporuna göre, Myanmar'da afyon ekimi bu yıl son on yılın en yüksek seviyesine çıkarken, iç savaşla sarsılan ülke dünyanın başlıca yasa dışı uyuşturucu tedarikçilerinden biri olmaya devam ediyor.
Bu durum, özellikle Taliban'ın 2021'de ülkeyi ele geçirmesiyle Afganistan'da uygulanan yasakla beraber üretimde yaşanan keskin düşüşün ardından, Myanmar'ın dünyanın bilinen başlıca yasa dışı afyon kaynağı olma konumunu pekiştiriyor.
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) tarafından çarşamba günü yayınlanan Myanmar Afyon Araştırması 2025, afyon ekilen alanın 2024'e göre yüzde 17 artarak 531 kilometrekareye ulaştığını ve bu alanın 2015'ten bu yana en geniş alan olduğunu ortaya koydu.
Doğal opiyum kaynağı afyon bitkisi (haşhaş), morfin ve eroine dönüştürülüyor. Myanmarlı çiftçiler, ordunun Şubat 2021'de demokratik yollarla seçilmiş Aung San Suu Kyi hükümetini devirmesinin ardından patlak veren iç savaş sırasında yaygın yoksulluk ve istikrarsızlıkla karşı karşıya kalan ülkede haşhaş hasadı patlak verdi.
Myanmar'da üretim artışının en önemli itici güçlerinden biri afyon fiyatlarının yükselmesi oldu. Taze afyon şu anda kilogram başına yaklaşık 329 dolar (281 euro). Bu da 2019 fiyatı olan 145 doların (124 euro) iki katından fazla.
Rapora göre, Myanmar'daki afyon ekonomisinin değeri 641 milyon dolar (549 milyon euro) ile 1,05 milyar dolar (900 milyon euro) arasında değişiyor ve bu da ülkenin 2024 gayri safi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 1,4'ünü oluşturuyor.
Raporda, ekili arazideki artışın bazı bölgelerde yoğunlaşan çatışmaların neden olduğu ortalama verimdeki yüzde 13'lük düşüşü dengelemeye yardımcı olduğu ve afyon üretiminde yüzde 1'lik bir artışla yaklaşık 1.010 metrik tona ulaşıldığı belirtildi.
Bu artış aynı zamanda geçen yıl ekim ve üretimde yaşanan hafif düşüşü tersine çevirdi ve ülkenin köklü uyuşturucu ticaretinde bir yükselişin sinyalini verdi. Raporda, Myanmar'da 2021'den 2023'e kadar iç savaşın da etkisiyle ekim ve üretimde büyüme görüldüğü belirtildi.
UNODC Güneydoğu Asya ve Pasifik Temsilcisi Delphine Schantz, "Myanmar kritik bir noktada duruyor," dedi.
"Ekimdeki bu büyük artış, afyon ekonomisinin son yıllarda kendini ne ölçüde yeniden kurduğunu gösteriyor ve gelecekte potansiyel olarak daha da büyüyeceğine işaret ediyor."
Geçtiğimiz yıl Güneydoğu Asya'dan Avrupa'ya seyahat eden yolcuların üzerinde bulunan birkaç vaka ile Myanmar'dan gönderilen eroinin daha önce Afganistan tarafından tedarik edilen Avrupa pazarlarına ulaştığına dair işaretler bulunuyor.
UNODC araştırmasına göre, hacim önemli olmasa da, bu durum Afganistan'ın üretimindeki çöküşün bıraktığı boşluğu doldurmak için bölge dışında artan talebe işaret ediyor.
Schantz, "Yoğunlaşan çatışmalar, hayatta kalma ihtiyacı ve yükselen fiyatların cazibesi (Myanmarlı) çiftçileri haşhaş ekimine yöneltiyor," dedi. "Geçerli alternatif geçim kaynakları yaratılmadığı sürece, yoksulluk ve yasa dışı ekime bağımlılık döngüsü daha da derinleşecektir."
UNODC ayrıca Myanmar'ı dünyanın en büyük metamfetamin üreticisi olarak tanımladı. Endüstriyel ölçekte metamfetamin üretimi yoğun emek gerektiren afyondan daha kolay ve Asya ve Pasifik'te kara, deniz ve hava yoluyla tablet ve kristal metamfetamin olarak dağıtılıyor.
Kuzeydoğu Myanmar, Myanmar, Laos ve Tayland sınırlarının birleştiği meşhur "Altın Üçgen "in bir parçası.
Myanmar'ın merkezi hükümetinin, bazıları uyuşturucu ticaretinde ortak olan çeşitli etnik azınlık milisleri üzerinde yalnızca asgari kontrol uyguladığı sınır bölgelerindeki kanunsuzluk nedeniyle, afyon ve eroin üretimi tarihsel olarak bu bölgede gelişmiştir.