ABD Başkanı Donald Trump, Ekim ayında iki Güneydoğu Asya ülkesini ateşkes anlaşmasına ikna etmişti. Ancak bölgede tansiyon o tarihten bu yana düşmedi.
Tayland, Kamboçya ile tartışmalı sınır hattında ateşkesin ihlal edildiğine yönelik karşılıklı suçlamaların ardından pazartesi günü hava saldırıları düzenledi. Taraflar, çatışmaları yılın başında durduran ateşkesin bozulmasıyla ilgili birbirlerini suçluyor.
Uzun süredir devam eden sınır anlaşmazlıkları Temmuz ayında yeniden alevlenmiş, beş gün süren çatışmalarda askerler ve sivillerden onlarca kişi hayatını kaybetmişti. ABD Başkanı Donald Trump, Ekim ayında iki Güneydoğu Asya ülkesini ateşkes anlaşmasına ikna etmişti. Ancak bölgede tansiyon o tarihten bu yana düşmedi.
Tayland Savunma Bakanlığı’na göre, sınır hattına yakın bölgelerden 35 binden fazla kişi güvenli alanlara tahliye edildi. Daha fazla kişinin de akrabalarının yanına sığınmak üzere bölgeden ayrıldığı tahmin ediliyor. Kamboçya Enformasyon Bakanı Neth Pheaktra ise sınırdaki bazı köylerde yaşayanların da tahliye edildiğini açıkladı.
Pazar günkü çatışmaların ardından hava saldırıları
Ateşkes, Kasım ayı başında Taylandlı askerlerin kara mayınları nedeniyle yaralanmasının ardından ciddi biçimde sarsıldı. Bunun üzerine Tayland, anlaşmanın uygulanmasını süresiz olarak askıya aldığını duyurdu. Taraflar, mayınların temizlenmesi konusunda işbirliği yapmaları gerekirken, sorumluluk konusunda birbirlerini suçlamaya devam ediyor.
Trump, Kasım ortasında yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki gerilimin tırmanmasını önlemek için devreye girdiğini ve ateşkesin korunmasına katkı sağladığını söylemişti.
Ancak pazar günü sınır hattında kısa süreli bir çatışma daha yaşandı. Her iki taraf da ateşi karşı tarafın açtığını savundu. Tayland ordusu, Kamboçya askerlerinin açtığı ateşte iki Tayland askerinin yaralandığını, buna karşılık verildiğini ve yaklaşık 20 dakika süren bir çatışma yaşandığını açıkladı. Kamboçya ise ilk ateşin Tayland tarafından açıldığını ve kendi birliklerinin karşılık vermediğini bildirdi.
Tayland ordusu sözcüsü Tümgeneral Winthai Suvaree, pazartesi günü yaptığı açıklamada Kamboçya birliklerinin birçok noktada Tayland topraklarına ateş açtığını söyledi. Suvaree, bir Tayland askerinin öldüğünü, dört askerin yaralandığını ve sivillerin bölgeden tahliye edildiğini belirtti. Tayland’ın, “Kamboçya destek ateşini bastırmak amacıyla” bazı bölgelerde askeri hedeflere yönelik hava saldırıları gerçekleştirdiğini kaydetti.
Kamboçya Savunma Bakanlığı sözcüsü Maly Socheata ise pazartesi günü Tayland ordusunun ilk saldırıyı düzenlediğini, Kamboçya’nın ilk aşamada karşılık vermediğini söyledi. Socheata, Tayland’a 'bölgesel barış ve istikrarı tehdit eden tüm düşmanca faaliyetleri derhal durdurma' çağrısı yaptı.
Komşu ülke Malezya’nın Başbakanı Enver İbrahim de sosyal medyada yaptığı paylaşımda itidal çağrısında bulundu ve ülkesinin daha fazla çatışmayı önlemeye yönelik çabalara destek vermeye hazır olduğunu ifade etti. İbrahim, “Bölgemiz, uzun süredir devam eden anlaşmazlıkların yeni çatışma döngülerine sürüklenmesini kaldıramaz,” dedi.
Yüzyıllara dayanan rekabet
Tayland ile Kamboçya arasındaki husumet, geçmişte iki ülkenin de imparatorluk olduğu yüzyıllar öncesine uzanıyor. Günümüzdeki sınır iddialarının temelini ise büyük ölçüde, Kamboçya’nın Fransız sömürgesi olduğu dönemde 1907’de çizilen bir harita oluşturuyor. Tayland, bu haritanın hatalı olduğunu savunuyor.
Uluslararası Adalet Divanı, 1962 yılında, bin yıllık Preah Vihear Tapınağı’nı da kapsayan bölgenin egemenliğini Kamboçya’ya vermişti. Bu karar, Tayland’da hala tepkiye neden oluyor. Mevcut ateşkes anlaşması ise sınırın nereden geçmesi gerektiğine ilişkin temel anlaşmazlıklara kalıcı bir çözüm yolu ortaya koymuyor.