Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Macaristan Başbakanı Viktor Orban arasındaki görüşme sonrası iki ülke arasında farklı alanlarda toplamda 16 iş birliği anlaşması imzalandı.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile Macaristan Kültür ve İnovasyon Bakanlığı arasında, üniversiteler arası iş birliğini güçlendirmeyi hedefleyen “Yükseköğretim Alanında İş Birliğine Yönelik Mutabakat Zaptı” ve 2025–2028 Uygulama Protokolü imzalandı.
Mutabakat kapsamında Türkiye ve Macaristan, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde ortak diploma programları açmayı ve bu programların hayata geçirilmesini teşvik etmeyi taahhüt ediyor.
Ayrıca iki ülke arasında öğrenci ve öğretim elemanı değişim programları da genişletilecek.
Anlaşma, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın Türkiye ziyareti sırasında 8 Aralık Pazartesi günü Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen törende imzalandı.
YÖK Başkanı Erol Özvar ile Macaristan Kültür ve İnovasyon Bakanı Balazs Hanko, belgeleri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Başbakan Orban’ın huzurunda imzaladı.
Böylece iki ülke arasındaki siyasi ilişkiler, yükseköğretim alanında somut ve kurumsal bir çerçeveye taşınmış oldu.
Bu protokol ile birlikte öğrenci ve akademik personel hareketliliğinin artırılması, ortak akademik çalışmaların ve projelerin desteklenmesi, üniversiteler arasındaki mevcut iş birliklerinin derinleştirilmesi hedefleniyor.
Bu çerçevede, ortak diploma programları, öğrenci değişimi, staj imkânları ve diplomaların karşılıklı tanınması gibi başlıklarda somut adımlar atılacak.
Öğrenciler, öğrenim gördükleri alanlarda diğer ülkedeki üniversitelerde staj yapma olanağı bulabilecek; kısa süreli araştırma programları, ortak çalıştaylar, konferanslar ve seminerler yoluyla akademik bilgi paylaşımı hızlanacak.
Taraflar, kendi mevzuatları doğrultusunda, birbirlerinin öğrencilerine burslu eğitim imkânları da sunacak.
Böylece Türkiye–Macaristan ilişkileri, yükseköğretim ve bilimsel iş birliği ekseninde yeni bir boyut kazanacak.
Toplamda 16 iş birliği anlaşması
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Macaristan Başbakanı Orban’ın Dolmabahçe’deki görüşmesinin ardından iki ülke arasında savunma, ekonomi, ulaştırma, eğitim, bilim–teknoloji ve kültür gibi farklı alanları kapsayan toplam 16 iş birliği anlaşması imzalandı.
Türkiye Varlık Fonu ile Macaristan’ın önde gelen finans ve yatırım kuruluşları arasında stratejik iş birliği mutabakatları sağlanırken, savunma sanayii alanında çerçeve anlaşması imzalanarak ortak projelerin ve yatırımların önü açıldı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Macar tarafı arasında bilim, teknoloji, inovasyon, sınai mülkiyet, metrologi ve yatırımlar alanında çok taraflı mutabakat zaptları imzalanırken, TÜBİTAK ile Macar metroloji kurumu arasında da teknik iş birliği kararlaştırıldı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Macaristan arasında imzalanan hava hizmetleri anlaşması, iki ülke arasındaki uçuşların ve taşımacılığın geliştirilmesini hedefliyor.
Ticaret Bakanlığı ile Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanlığı, ikili ticari ilişkilerin artırılmasına dönük ortak açıklamaya imza atarken; Milli Eğitim Bakanlığı ile Macaristan arasında 2026–2028 burs programı mutabakatı sağlandı.
Kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadele, dezenformasyonla mücadele ve dışişleri bakanlıkları arasında ortak planlama grubu kurulmasına ilişkin metinler de imzalanan anlaşmalar arasında yer aldı.
Küresel meseleler için ortak planlama grubu
Bu ziyarette ikili ilişkileri gözden geçirmekle kalmayıp birçok alanda iş birliğini pekiştirildiğini ifade eden Erdoğan, küresel meselelerin kurumsal bir şekilde ele alınması için iki ülke arasında 'ortak planlama grubu' kurulmasına karar verildiğini duyurdu.
"Havacılıktan güvenliğe, teknolojiden kültür ve eğitime münasebetlerimizin ahdi zemini güçlendirecek muhtelif belgelerin imzasını gerçekleştirdik. Dışişleri ve Savunma Bakanlarımız ile istihbarat ve savunma sanayi başkanlarımız evvelce tesisinde mutabık kaldığımız ortak istişare mekanizmasının ilk toplantısını yaptılar. Küresel meselelerin çok daha kurumsal bir şekilde ele alınmasına imkân verecek ortak planlama grubunun Dışişleri Bakanlarımızın başkanlığında kurulmasını kararlaştırdık," diye konuştu.
Siyasi ilişkilerde erişilen seviyenin ekonomi alanına yansımalarını da gördüklerini savunan Erdoğan, şöyle devam etti:
"Sayın Orban'la belirlediğimiz 6 milyar dolar ticaret hacmi hedefimize ulaşmak üzereyiz. Aramızdaki güçlü ticaret potansiyeli dikkate alınarak hacim hedefimizi 10 milyar dolar olarak güncellemeyi görüştük. Mevcut ekonomi ve ticaret mekanizmalarının en verimli şekilde işletilmesinde mutabık kaldık. Pek tabii savunma sanayi alanında somut projeler üzerinden ilerlettiğimiz ortaklıklarımızın ticaret ve yatırımlara müspet etkilerini de görüyoruz."
Erdoğan ile yaptığı görüşmeyi "çok değerli" bulduğunu ifade eden Orban ise "Bu tarihi mesafeler, iki ülke, iki halk ve hükümetin iş birliğine de katkı sunmaktadır. Biz yalnız olarak, bunların hiçbirine ait olmayan bir halkız, milletiz. Çünkü, halklarımızı doğuda bıraktık. Bizim için Türk dünyasıyla ilişkimiz çok büyük bir önemi arz etmekte. Her zaman böyleydi." diye konuştu.
Türkiye - Macaristan ilişkileri
Son yıllarda Türkiye ile Macaristan, hem ikili düzeyde hem de NATO ve AB bağlamında belirgin biçimde yakın ilişkiler yürütüyor.
Viktor Orban yönetimi, Ankara’yı enerji, savunma sanayii ve göç gibi dosyalarda stratejik bir ortak olarak konumlandırırken; Türkiye de Macaristan’ı, AB içinde kendisine görece sıcak bakan ülkelerden biri olarak görüyor.
Türkiye’nin AB üyelik süreci fiilen donmuş olsa da, Budapeşte zaman zaman Ankara lehine açıklamalar yaparak siyasi destek veriyor.
Macaristan aynı zamanda, 2018’den beri Türk Devletleri Teşkilatı’nda gözlemci ülke statüsünde yer alıyor ve Budapeşte’de açılan Türk Devletleri Temsilcilik Ofisi üzerinden bu çatıya kurumsal olarak bağlanıyor.
Orban yönetimi, bu platformu hem Orta Asya ve Kafkasya’ya açılan siyasi–ekonomik bir kapı hem de Ankara ile ilişkilerini derinleştiren ek bir kanal olarak görüyor.