Yeniden yargılanma talebi 15 Aralık’ta reddedildi. Aynı gün, kendisine beklenmedik şekilde annesiyle görüş izni verilmesi, insan hakları savunucularına göre infazın yakın olabileceğine işaret ediyor.
İran’da cezaevinde tutulan bir boks şampiyonu, yeniden yargılanma talebinin ülkenin en yüksek mahkemesi tarafından reddedilmesinin ardından infaz edilme riskiyle karşı karşıya.
İran’ın kuzeydoğusundaki Meşhed kentinden 30 yaşındaki Muhammed Javad Vafaei Sani, 2019’daki ülke çapındaki hükümet karşıtı protestolara katıldığı gerekçesiyle 2020 yılında tutuklandı. Vafaei Sani, muhalif Halkın Mücahitleri Örgütü’nü (MEK) desteklemekle suçlandı. Beş yıldır cezaevinde bulunan sporcu, bu süre içinde işkenceye maruz kaldı ve uzun süre hücre hapsinde tutuldu.
Yeniden yargılanma talebi 15 Aralık’ta reddedildi. Aynı gün, kendisine beklenmedik şekilde annesiyle görüş izni verilmesi, insan hakları savunucularına göre infazın yakın olabileceğine işaret ediyor. Annesine, cezaevinden yapılan telefon görüşmesinde dosyanın Meşhed’de cezaların infazından sorumlu birime gönderildiği bildirildi.
Muhalif 'İran Ulusal Direniş Konseyi Dış İlişkiler Komitesi' üyesi Şahin Gobadi, “Hayatı ciddi tehlike altında, idam cezasının infazı her an gerçekleşebilir,” dedi.
Uluslararası Af Örgütü’ne göre Vafaei Sani, 'bozgunculuk' suçlamasıyla Eylül 2024’te üçüncü kez idama mahkum edildi ve bu karar 'son derece adaletsiz bir yargılama' sonucunda alındı. İran Yüksek Mahkemesi, idam cezasını 4 Ekim’de onadı.
Uluslararası Af Örgütü’nün İran’dan sorumlu yöneticisi Nassim Papayianni, İran makamlarına infaz planlarını derhal durdurma ve mahkûmiyet ile idam cezasını bozma çağrısı yaptı. Papayianni, bu suçlamanın uluslararası hukukta öngörülen açıklık ve yasallık ilkelerini karşılamadığını, devrim mahkemelerinin bağımsız olmadığını ve sanıkların adil yargılanma haklarının sistematik olarak ihlal edildiğini söyledi.
Kasım ayında aralarında tenisçi Martina Navratilova ve yüzücü Sharron Davies’in de bulunduğu 20’den fazla olimpiyat madalyalı sporcu ve antrenör, Vafaei Sani’nin idamının durdurulması çağrısıyla ortak bir mektup imzaladı.
Dünya Boks Konseyi (WBC) Başkanı Mauricio Sulaimán Saldívar ise, “Boks; cesareti, saygıyı ve kendini geliştirmeyi teşvik eden bir disiplindir, siyasi cezalandırmanın aracı olamaz. Bir boksörün, bir şampiyonun düşüncelerini ifade ettiği için idam edilmesi sporun temel değerlerine ve insan onuruna doğrudan saldırıdır,” dedi.
2023’te 100’den fazla insan hakları uzmanı ve kuruluşu, sporcunun idamının engellenmesi için BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk’e çağrıda bulundu.
İran’da geçmişte de görüşleri nedeniyle bazı sporcular idam edilmişti. Milli futbol takımı kaptanı Habib Khabiri 1984’te, milli kadın voleybol takımı kaptanı Fourouzan Abdi 1988’de idam edildi. 2020’de ise güreş şampiyonu Navid Afkari idam edilmişti.
İran’da idamlar son dönemde keskin biçimde arttı. 2025’in ilk dokuz ayında en az 1.000 kişi idam edildi. Bu, son 30 yılın en yüksek seviyesi. İran İnsan Hakları İzleme Grubu'na göre toplam sayı bin 500’ü aşmış olabilir. İdamların, İsrail ile savaş sonrası 'casusluk' suçlamasıyla infazı yapılanlarla arttığı biliniyor. Uluslararası Af Örgütü, ülkede 'korkunç boyutlara ulaşan bir infaz krizi' yaşandığını belirtiyor.