Fidan’ın heyetinde Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın da yer aldı. Heyet devam eden bölümde Suriye'nin geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile görüştü.
Türkiye’nin en üst düzey diplomatı ile askeri ve istihbarat yetkilileri, Suriye’nin kuzeydoğusundaki Kürt öncülüğündeki güçlerle Şam yönetimi arasında varılan anlaşmanın uygulanması için belirlenen sürenin yaklaşması üzerine pazartesi günü Suriye’yi ziyaret etti.
Öte yandan, daha önce de şiddet olaylarının yaşandığı Halep’in kuzeyindeki bazı mahallelerde güvenlik güçleri ile Kürt militanlar arasında çatışmalar çıktı.
Halep’in Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerindeki yeni çatışmaların nasıl başladığı henüz netlik kazanmadı. Suriye Sivil Savunma Ajansı, Kürt öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) mensup savaşçıların araçlarına ateş açması sonucu iki acil durum görevlisinin yaralandığını açıkladı.
Can kaybına ilişkin bir bilgi paylaşılmazken, SDG’den yapılan açıklamada, hükümet güçlerinin bir Kürt kontrol noktasına ateş açtığı öne sürüldü.
Şam’da, Suriyeli mevkidaşıyla birlikte kameralar karşısına çıkan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriyeli yetkililerle yaptığı görüşmelerin; SDG’nin yeni Suriye ordusuna entegrasyonu, İsrail’in askeri müdahaleleri ve IŞİD’le mücadeleye odaklandığını belirtti.
“Suriye’nin istikrarı, Türkiye’nin istikrarı demektir. Bu bizim için son derece önemlidir,” diyen Fidan, SDG’ye “Suriye’nin istikrar, birlik ve refaha ulaşmasının önünde engel olmaktan vazgeçmesi” çağrısında bulundu.
Fidan’ın heyetinde Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile MİT Başkanı İbrahim Kalın da yer aldı. Heyet devam eden bölümde Suriye'nin geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile görüştü.
Entegrasyon engellerle karşı karşıya
Mart ayında Şara hükümeti ile SDG arasında imzalanan anlaşmaya göre Kürt öncülüğündeki güçlerin yeni Suriye ordusuna katılması öngörülüyordu. Ancak ayrıntıların net olmaması nedeniyle uygulama süreci tıkandı.
En önemli anlaşmazlık noktalarından biri, SDG’nin yeni orduda bütünlüklü bir yapı olarak mı kalacağı yoksa dağıtılarak mensuplarının tek tek orduya mı dahil edileceği konusu oldu.
Türkiye, güney komşusu Suriye’nin kuzeyinde bulunan SDG çatısı altındaki en faal ve hakim konumdaki silahlı örgüt Halk Savunma Birlikleri’ni (YPG), Kürdistan İşçi Partisi’nin (PKK) Suriye kolu olarak tanıyor.
Türk Silahlı Kuvvetleri, YPG/SDG unsurlarına karşı Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı operasyonlarını düzenlemişti.
28 Kasım 1978’de Diyarbakır’ın Lice ilçesinde kurulan PKK, Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere, Fransa, Türkiye ve pek çok başka devlet tarafından terör örgütü kabul ediliyor.
Kürt yetkililer, SDG’ye bağlı üç tümenin birlik halinde yeni orduya entegre edilmesine yönelik ön anlaşmaya varıldığını söyledi. Ancak tarafların nihai anlaşmaya ne kadar yakın olduğu belirsiz. Mart anlaşmasının uygulanması için belirlenen ilk son tarih yıl sonuydu ve bu tarihe kadar ilerleme sağlanamaması halinde askeri bir çatışma çıkabileceği endişeleri dile getiriliyor.
Suriye Dışişleri Bakanı Esaad Hasan Şeybani, Fidan’la birlikte yaptığı açıklamada, “Suriye Demokratik Güçleri’nden bu anlaşmayı hayata geçirmeye yönelik bir girişim ya da ciddi bir irade görmedik. Sistematik bir oyalama söz konusu,” dedi.
Şeybani, Şam yönetiminin askeri birleşmenin ilerletilmesi için SDG’ye bir teklif sunduğunu ve pazar günü bir yanıt aldıklarını belirtti. Ancak ayrıntı vermedi.
Türkiye’den İsrail’in Suriye’deki varlığına sert tepki
Fidan, İsrail’in Suriye’deki “yayılmacı politikalarını” eleştirdi ve SDG’yi İsrail’le koordinasyon içinde olmakla suçladı; ancak buna dair kanıt sunmadı. İsrail, Aralık 2024’te eski Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın devrilmesinden bu yana Suriye’deki yeni yönetime temkinli yaklaşıyor.
Şara, İsrail’le çatışma istemediğini söylese de İsrail güçleri, Suriye'nin güneyinde Birleşmiş Milletler tarafından denetlenen tampon bölgeyi ele geçirdi ve Şam'a ait askeri hedeflere yüzlerce hava saldırısı düzenledi.
Türkiye, Şara'nın Hayat Tahrir Şam (HTŞ) adlı silahlı grubun lideri olduğu dönemde karmaşık bir ilişkiye sahipti. Ancak Şara'nın Esad’ı deviren harekete liderlik etmesinin ardından Ankara, yeni hükümeti desteklemeye başladı.
Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar ile birlikte ABD Başkanı Donald Trump’ı, Suriye’ye yönelik onlarca yıllık yaptırımları kaldırmaya ikna etmek için girişimlerde bulundu. Türk Silahlı Kuvvetleri ayrıca yeni Suriye ordusuna, subay ve askeri öğrencilere eğitim verilmesi dahil çeşitli alanlarda destek sağlıyor.