Libya lideri Dibeybe, Savunma Bakanlığı’na olayın koşullarını yerinde incelemek, ilgili işlemleri takip etmek ve soruşturmaların tamamlanmasını sağlamak amacıyla Ankara’ya resmi bir heyet gönderilmesi talimatını verdi.
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Genelkurmay Başkanı Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu’nun daveti üzerine Ankara’da bulunan Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali el-Haddad ve beraberindeki heyetin yer aldığı iş jeti salı günü akşam saatlerinde Ankara semalarında düştü.
Uçakta bulunan üç kişilik mürettabat ve Genelkurmay Başkanı Al Haddad ile beraberindeki heyet dahil toplamda sekiz kişi hayatını kaybetti.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, hayatını kaybedenlerin aile ve silah arkadaşlarına başsağlığı diledi.
Dibeybe, "Bu (kaza); vatan, askeri kurumlar ve tüm Libyalılar için büyük bir kayıptır. Ülkelerine samimiyet ve özveriyle hizmet etmiş; disiplin, sorumluluk ve milli değerlere bağlılık konusunda örnek teşkil etmiş insanları kaybettik," sözleriyle taziye mesajını iletti.
Kaza nedeniyle üç günlük ulusal yas ilan edilen Libya'da 24 ve 25 Aralık tarihlerinde Bağımsızlık Günü kutlamaları yapılacaktı.
Düşen uçakta bulunan diğer dört kişinin ise Libya Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Futuri Gribel, Askerî Sanayi Kurumu Başkanı Tuğgeneral Mahmud el-Katawi, el Haddad’ın danışmanı Muhammed el-Asavi Diab ve bakanlık fotoğrafçısı Muhammed Ömer Ahmed Mahcub olduğu belirtildi.
Yaşanan kazaya dair Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı.
Libya lideri Dibeybe, Savunma Bakanlığı’na olayın koşullarını yerinde incelemek, ilgili işlemleri takip etmek ve soruşturmaların tamamlanmasını sağlamak amacıyla Ankara’ya resmi bir heyet gönderilmesi talimatını verdi.
Uçakta ölenler kim?
Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali el-Haddad, Eylül 2020’de Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti tarafından bu göreve atandı. Göreve geldiği günden itibaren, özellikle Türkiye ile askeri ilişkilerin geliştirilmesinde kilit bir isim olarak öne çıktı.
El-Haddad, Ekim 2020’deki ilk Ankara ziyaretinin ardından 2024 ve 2025 yıllarında Türkiye’ye birçok kez resmî temaslarda bulundu.
Türkiye ile ilişkilerin güçlenmesinde aktif rol oynayan el-Haddad, son beş yıldır, Libya’nın batısını kontrol eden Türkiye destekli Ulusal Mutabakat Hükümeti ile doğuda etkili olan Libya Ulusal Ordusu güçlerinin birleştirilmesine yönelik, Birleşmiş Milletler destekli görüşmelerde de etkin görev yapıyordu.
El-Haddad son yıllarda, Libya’nın Türkiye ile savunma alanında iş birliğini sürdürmesi ve iki ülke arasında askerî koordinasyonun devam etmesi için yoğun çaba harcadı.
Libya Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Futuri Gribel, görevini Genelkurmay Başkanı Muhammed Ali Ahmed el-Haddad’a bağlı olarak sürdürüyordu.
Gribel ve el-Haddad, Trablus merkezli ve uluslararası toplum tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin en kritik iki askerî ismi arasında yer alıyordu.
Korgeneral Gribel, kara birliklerinin operasyonları, askerî hazırlıklar ve kara tabanlı savunma stratejisinin yönetiminden sorumluydu. El-Haddad gibi, Libya’daki askerî kurumların birleştirilmesine yönelik çabalarda da aktif rol oynadı.
Askerî İmalat Kurumu Komutanı Tuğgeneral Mahmud el-Katavi, bu görev kapsamında ülkenin askerî üretim ve tedarik programlarının denetiminden sorumluydu.
El-Katavi, Libya Genelkurmay Başkanı Muhammed Ali Ahmed el-Haddad ile yakın koordinasyon içinde çalışarak, silah ve teçhizat temini ile bakım süreçlerinin yönetilmesinde rol aldı. Trablus merkezli silahlı kuvvetlerin modernizasyonuna yönelik çalışmaları da destekleyen isimler arasında yer aldı.
Danışman Muhammed el-Asavi Diyab, Libya Genelkurmay Başkanı el-Haddad ile doğrudan çalışıyordu. Diyab, özellikle stratejik askeri planlama, birimler arası eşgüdüm, savunma politikaları ve Türkiye dâhil diğer ülkelerle askerî iş birliği başlıklarında danışmanlık yürütüyordu.
Muhammed Ömer Ahmed Mahcub, Libya Genelkurmay Başkanlığı’nın basın merkezinde fotoğrafçı olarak çalışıyordu. Mahcub, Genelkurmay Başkanı Al Haddad’ın yurt içi ve yurt dışı temaslarında ve resmî faaliyetlerinde kendisine eşlik ediyordu.
Mürettebatın nereli olduğu ise henüz bilinmiyor. Ancak ABD medyasının önde gelen kurumlarından NBC News ve Associated Press (AP), kazada hayatını kaybeden üç kişilik mürettebatın Libyalı olmadığını aktardı.
Son sinyal kalkıştan 24 dakika sonra alındı
Libyalı askeri yetkilileri taşıyan Falcon 50 tipi iş jeti, Ankara Esenboğa Havalimanı'ından yaptığı kalkıştan yaklaşık 30 dakika sonra düştü.
Harmony Jets Malta tarafından işletilen Falcon 50, saat 20:17:24’te Ankara’dan kalktı ve 20:32’de 32 bin 475 feet seyir irtifasına ulaştı.
20:33:25’ten itibaren uçakta, yalnızca birkaç saniye süren ancak yüksek negatif düşey hız içeren kısa süreli bir anormallik yaşandı.
İşlenen ayrıntılı verilere göre, uçak 20:33:33’te 7700 acil durum kodunu yaymaya başladı. Uçaktan alınan son ADS-B sinyali ise 20:41:17’de kaydedildi.
İki gün önce Meclis'te Libya tezkeresi kabul edildi
Libya’da görev yapan Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının görev süresinin iki yıl uzatılmasını öngören Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi, pazartesi günü TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
Kabul edilen tezkereyle birlikte, TSK’nın Libya’daki görevi 2 Ocak 2026’dan itibaren 24 ay daha devam edecek. Düzenleme, Türkiye’nin Libya’daki askerî varlığının sürdürülmesine yönelik yasal çerçeveyi uzatmış oldu.
Tezkerede, Türkiye’nin Libya ile imzaladığı ve hâlen yürürlükte olan Güvenlik ve Askerî İş Birliği Mutabakat Muhtırası kapsamında, Libya’nın güvenliğine katkı sunan eğitim ve danışmanlık faaliyetlerini sürdürdüğü vurgulandı.
Gelinen aşamada, Libya’da kalıcı ateşkesin sağlanması ve siyasi diyalog sürecinin tamamlanmasının henüz mümkün olmadığına dikkat çekilen tezkerede, özellikle askeri ve güvenlik kurumları başta olmak üzere devlet yapısının bütüncül biçimde birleştirilemediği belirtildi.
Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde yürütülen askerî ve siyasi görüşmelerin sonuçlandırılabilmesi için çatışmaların yeniden başlamasının önlenmesinin hayati önem taşıdığı ifade edildi.
Aksi bir durumda, Libya kaynaklı risk ve tehditlerin yalnızca ülkeyi değil, Türkiye dâhil tüm bölgeyi etkilemeye devam edeceği; olası bir çatışma ortamının ise Türkiye’nin Akdeniz havzası ve Kuzey Afrika’daki çıkarlarını doğrudan olumsuz etkileyeceği vurgulandı.
6 ay önce askeri iş birliğini arttıran anlaşma imzalandı
Libya Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı Savunma Bakanlığı ile Türkiye Milli Savunma Bakanlığı arasında Libya ordusunun kapasitesini artırmayı amaçlayan ve askeri iş birliğini genişleten bir anlaşma 10 Temmuz 2025'te imzaladı.
Türkiye ve Libya hükümetleri arasında imzalanan bu anlaşma; ileri askerî eğitim, tecrübe paylaşımı ile teknik ve lojistik destek alanlarında iş birliğini kapsıyor. Bu adımların, Libya ordusu personelinin hazırlık seviyesini ve mesleki yetkinliğini artırması hedefleniyor.
Libya ile Türkiye arasında askeri iş birliği 2019’da, dönemin Ulusal Mutabakat Hükümeti tarafından imzalanan ve askerî danışman görevlendirilmesi ile kapasite geliştirmeyi içeren anlaşmayla başlamıştı.
Daha sonra 2022’de, Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe, Türkiye ile iki ek iş birliği anlaşması imzaladı.
Bu anlaşmalar, Libya Hava Kuvvetleri’nin (pilotlar, teknoloji ve fiziki eğitim dâhil) güçlendirilmesi ile sınır güvenliğinin artırılması, organize suçla mücadele ve ortak bir askerî komitenin kurulmasını kapsıyordu.