Patlama, Hamas’ın ateşkesin ikinci aşamasını görüşmek üzere başkent Ankara’da Türk yetkililerle bir araya geldiği sırada yaşandı. Anlaşma genel olarak korunmuş olsa da ilerlemenin yavaşladığı belirtiliyor.
Gazze’de çarşamba günü bir patlayıcı infilak ederken bir İsrail askeri yaralandı.
Olayın ardından İsrail, ABD arabuluculuğunda sağlanan ateşkesin Hamas tarafından ihlal edildiğini öne sürdü.
10 Ekim’den bu yana yürürlükte olan ve tarafların karşılıklı ihlal suçlamalarına rağmen süren kırılgan ateşkesi tehdit eden son olay bu oldu.
Patlama, Hamas’ın ateşkesin ikinci aşamasını görüşmek üzere başkent Ankara’da Türk yetkililerle bir araya geldiği sırada yaşandı. Anlaşma genel olarak korunmuş olsa da ilerlemenin yavaşladığı belirtiliyor.
7 Ekim 2023’te savaşı başlatan Hamas saldırısında 251 kişi rehine alındı. Bugüne kadar bu rehinelerden biri hariç tamamı, Filistinli tutuklularla yapılan takaslarla — sağ ya da ölü — geri getirildi. Gazze’de naaşı bulunan son rehinenin annesi ise ateşkesin ikinci aşamasına geçilmeden önce oğlunun cenazesinin iade edilmesini talep ediyor.
İkinci aşama çok daha büyük zorluklar içeriyor. Uluslararası bir istikrar gücünün konuşlandırılması, Gazze için teknokratik bir yönetim yapısı, Hamas’ın silahsızlandırılması ve İsrail birliklerinin bölgeden daha fazla çekilmesi.
Ordudan yapılan açıklamaya göre patlama, "militanlara ait tesislerin imhası" sırasında gerçekleşti. Yaralı askerin tedavisi hastanede sürüyor.
Hamas’ın üst düzey yetkililerinden Mahmud Merdavi, sosyal medyada olayın patlamamış mühimmattan kaynaklandığını ve grubun arabulucuları bilgilendirdiğini söyledi. Hamas, daha sonra yaptığı açıklamada, İsrail kontrolündeki bir bölgede İsrail tarafından bırakılan “savaş kalıntıları” olarak nitelediği patlayıcılarla ilgileri olmadığını savunarak sorumluluğu reddetti.
İsrail ordusu ise Hamas’ın bu iddiasını yalanladı. Başbakan Binyamin Netanyahu, olayın ateşkes ihlali olduğunu belirterek İsrail’in “gereken karşılığı vereceğini” söyledi.
İsrail, daha önce de ateşkes ihlali iddialarına karşılık Gazze’ye saldırılar düzenlemişti. 19 Ekim’de İsrail, iki askerinin Hamas ateşiyle öldürüldüğünü açıklamış; buna karşılık düzenlenen saldırılarda yerel sağlık yetkililerine göre 40’tan fazla Filistinli hayatını kaybetmişti.
Hamas ise İsrail’i, Gazze’ye yeterli yardım girişine izin vermemek ve sivillere yönelik saldırıları sürdürmekle suçluyor. Gazze Sağlık Bakanlığı, ateşkes süresince İsrail ateşiyle 400’den fazla Filistinlinin öldüğünü bildiriyor.
Hamas yönetimi altında faaliyet gösteren ve ölü sayımında militan–sivil ayrımı yapmayan bakanlık, uluslararası toplumca genel olarak güvenilir kabul edilen ayrıntılı kayıtlar tutan sağlık çalışanlarından oluşuyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bakanlık yetkililerine göre ateşkesin ikinci aşamasını görüşmek üzere Halil el-Hayye başkanlığındaki Hamas heyetiyle bir araya geldi.
Yetkililer, Fidan’ın Filistinlilerin haklarını savunma yönündeki Türkiye’nin çabalarını yinelediğini ve Gazze’de barınma başta olmak üzere insani ihtiyaçlara yönelik süren çalışmaları anlattığını aktardı.
Hamas heyeti, ateşkesin şartlarını yerine getirdiklerini, ancak İsrail’in süren saldırılarının bir sonraki aşamaya geçişi engellediğini söyledi. Ayrıca Gazze’ye girişine izin verilen kamyonların yüzde 60’ının yardım değil ticari mal taşıdığını öne sürdü.
Yetkililere göre görüşmede, Filistinli gruplar arasındaki uzlaşı çabaları ve İsrail işgali altındaki Batı Şeria’daki durum da ele alındı; İsrail’in buradaki eylemlerinin “kabul edilemez” olduğu vurgulandı.
Gazze’deki son rehinenin ailesinden 'iade' çağrısı
Ran Gvili’nin annesi, Başbakan Netanyahu’nun yakında yapacağı ABD ziyaretine katılacağını söyleyerek, kendisi ve ABD Başkanı Donald Trump’a, oğlunun naaşı iade edilmeden ateşkesin ikinci aşamasına geçilmemesi çağrısı yaptı.
“Gazze yeniden inşa edilirken ve kuleler yükselirken, Ran’ımın sahada terk edildiği bir durumu kabul etmeyeceğim,” diyen Talik Gvili, “Herkese Ran’ın bir sayı olmadığını, bir İsrail kahramanı olduğunu hatırlatmak için ABD’ye gidiyorum,” dedi.
24 yaşındaki polis memuru Gvili, 7 Ekim 2023’te Hamas militanlarının bir bölgeye saldırısı sırasında çıkan çatışmada hayatını kaybetmişti.
Netanyahu’nun ofisine göre, çarşamba günü İsrail’in rehineler ve kayıplar koordinatörü Gal Hirsch, Gvili’nin naaşının iadesini görüşmek üzere Kahire’de arabulucu ülkelerin temsilcileri ve üst düzey yetkililerle bir araya geldi.