Trump, "Bunu yapmayı kabul ettiler. Eğer silahsızlanmazlarsa, o zaman bunun bedeli onlar için ağır olur ve biz bunu istemiyoruz. Fakat oldukça kısa bir sürede silahsızlanmaları gerekiyor. Silah bırakmaları için az bir zamanları var," dedi.
ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Hamas'ın silah bırakması için az bir zamanı olduğu, aksi takdirde "ağır bedel ödeyecekleri" vurgusunda bulundu.
Trump bu açıklamayı, Florida'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında yaptı.
Trump, "Bunu yapmayı kabul ettiler. Eğer silahsızlanmazlarsa, o zaman bunun bedeli onlar için ağır olur ve biz bunu istemiyoruz. Fakat oldukça kısa bir sürede silahsızlanmaları gerekiyor. Silah bırakmaları için az bir zamanları var," dedi.
Bu yıl beşinci kez ABD'de bir araya gelen iki liderin görüşmesi öncesinde Trump, ocak ayında başlaması beklenen Gazze ateşkesinin ikinci aşaması dahil olmak üzere "beş ana konuyu" ele almayı planladıklarını belirtti.
Ateşkes anlaşmasının ilk aşaması; çatışmaların durdurulmasını, İsrail birliklerinin kısmi geri çekilmesini, hayatta olan ve hayatını kaybeden tüm İsrailli rehinelerin, İsrail’in elindeki yüzlerce Filistinlinin serbest bırakılması karşılığında takasını ve Gazze’ye “tam kapsamlı insani yardım” girişini içeriyordu.
Trump, Gazze’nin yeniden inşasının "yakın zamanda" başlamasını beklediğini belirtti ancak inşaattan kimin sorumlu olacağına dair ayrıntı vermedi.
İsrail ile Hamas arasında iki yılı aşkın bir süredir devam eden savaşta Gazze Şeridi büyük ölçüde tahrip oldu. Birleşmiş Milletler'in (BM) tahminlerine göre, bölgedeki binaların yüzde 80'inden fazlası yıkıldı.
Gazetecilerin, işgal altındaki Batı Şeria’daki İsrail eylemleri ve yerleşimci şiddetinin barışı baltalayıp baltalamadığına ilişkin sorusuna Trump, kendisi ile Netanyahu’nun Batı Şeria konusunda “yüzde 100 aynı fikirde olmadığını” ancak bu konuda bir sonuca varacaklarını söyledi.
Trump, "anlaşmazlıkların" ayrıntılarına girmezken Netanyahu’nun “doğru olanı yapacağını” ifade etti.
Trump, eylül ayında İsrail'in Batı Şeria'yı ilhak etmesine izin vermeyeceğini söylemişti.
Bu açıklamalardan sadece bir ay sonra İsrail parlamentosunda yapılan sembolik bir oylamada milletvekilleri Batı Şeria'nın ilhakı lehinde bir ön oylama yaptı.
Filistinliler ve uluslararası toplumun büyük bir kısmı ilhakın, on yıllardır devam eden çatışmayı çözmenin tek yolu olarak görülen iki devletli çözüm ihtimalini tamamen ortadan kaldıracağını söylüyor.
Ateşkes planının ikinci aşaması, Trump’ın başkanlığını yapacağı ve “Barış Kurulu” olarak adlandırılan bir yapı öncülüğünde, askerden arındırılmış bir Gazze’nin uluslararası denetim altında yeniden inşa edilmesini öngörüyor.
Filistinliler, Barış Kurulu gözetiminde Gazze’nin günlük işlerini yürütecek “teknokrat ve apolitik” bir komite oluşturacak. Plan ayrıca İsrail ile Arap dünyası arasında ilişkilerin normalleşmesini ve Filistin’in bağımsızlığına yönelik olası bir yol haritasını da içeriyor.
Ancak savaşla harap olmuş Gazze’nin yeniden inşası, Hamas’ın silahsızlandırılması ve "Uluslararası İstikrar Gücü" adı verilen bir güvenlik yapısının oluşturulması gibi ciddi lojistik ve insani sorunlar bulunuyor.
Barış Kurulu, Gazze’nin yeniden inşasını iki yıllık ve yenilenebilir bir BM yetkisi kapsamında denetleyecek.
Belirsizlik sürüyor
Trump-Netanyahu görüşmesi, ABD Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Trump’ın damadı Jared Kushner’ın kısa süre önce Florida’da Mısır, Katar ve Türkiye’den yetkililerle ateşkese arabuluculuk kapsamında bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.
Bu görüşmeler hakkında bilgi sahibi bir yetkiliye göre, ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran iki temel sorun bulunuyor: İsrailli yetkililerin, arabulucular tarafından sunulan listeden Filistinli teknokrat komite üyelerini inceleyip onaylama sürecini uzatması ve İsrail’in askeri saldırılarını sürdürmesi.
Trump’ın planı, çok uluslu bir yapı olarak tasarlanan istikrar gücünün güvenliği sağlamasını da öngörüyor. Ancak bu güç henüz oluşturulmuş değil.
ABD ve İsrail, bu gücün Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılması da dahil olmak üzere güvenlikte “belirleyici bir rol” üstlenmesini istiyor.
Hamas ise silah stoklarının “dondurulması ya da depolanmasının” tartışılabileceğini belirtmekle birlikte, "işgal devam ettiği sürece silahlı direniş hakkına sahip olduğunu" savunuyor.