Güney Kore’de ayı yetiştiriciliği 1980’lerin başında Malezya ve Güneydoğu Asya’dan getirilen ayılarla başlamıştı. Zamanla sektör, ayıların dar kafeslerde ömür boyu tutulması ve sonunda organları için öldürülmesi nedeniyle uluslararası tepki çekti.
Güney Kore, uzun süredir eleştirilen ancak hala sınırlı ölçekte sürdürülen ayı safrası üretimini resmen sona erdiriyor. Ülkede bunun yaklaşık 200 ayı hâlâ kafeslerde tutulurken, hükümet bu hafta itibarıyla ayı yetiştiriciliği ve safra çıkarımını yasaklayacağını açıkladı.
İklim, Enerji ve Çevre Bakanlığı, 1 Ocak’tan itibaren ayıların üretilmesi, bulundurulması ve safralarının alınmasının yasaklanacağını duyurdu. Yeni düzenleme, hayvan haklarını güçlendiren revize edilmiş yasaya dayanıyor ve ihlal durumunda iki ila beş yıl hapis cezası öngörüyor.
Güney Kore, ayı safrasının geleneksel tıpta ya da 'zindelik artırıcı' bir ürün olarak kullanıldığı nadir ülkelerden biri olmaya devam ediyordu. Ancak son 20 yılda bu uygulamaya olan ilgi, hem bilimsel etkisinin sorgulanması hem de hayvanlara yönelik kötü muameleye dair artan farkındalık nedeniyle ciddi biçimde azaldı.
Yasak 2022 uzlaşmasının parçası
Yeni düzenleme, 2022 yılında hükümet, çiftçiler ve hayvan hakları savunucuları arasında varılan anlaşmanın bir parçası. Anlaşmaya göre 2026 itibarıyla ayı safrası üretimi tamamen sona erecek. Hayvan hakları kuruluşları, çiftçilerden ayıların satın alınmasından ve onların güvenli alanlara taşınmasından sorumlu olacak.
Bu yıl içinde 21 ayı, satın alınarak Güney Jeolla eyaletindeki bir devlet barınağına taşındı. Ancak yetkililere göre ülke genelinde hâlâ 11 çiftlikte tutulan 199 ayı bulunuyor. Çiftçilerle devlet arasında ödenecek tazminat miktarı konusunda anlaşmazlıklar sürüyor.
Bakanlık, çiftçilere altı aylık bir geçiş süresi tanınacağını, bu süre içinde ayıların bakımına mali destek sağlanacağını, ancak safra çıkarılmasının cezai yaptırıma tabi olacağını bildirdi.
Çevre Bakanı Kim Sung-whan, “Bu karar, yaban hayatının refahını artırma ve uluslararası sorumluluklarımızı yerine getirme irademizin bir göstergesidir. Son ayı kurtarılana kadar çabamızı sürdüreceğiz,” dedi.
Çiftçiler daha yüksek tazminat istiyor
Dangjin kentinde 78 ayı yetiştiren Kim Kwang-soo, birçok çiftçinin ekonomik zorluklar nedeniyle hayvanlarını çok düşük fiyatlara satmak zorunda kaldığını söyledi. Kendisi henüz ayılarını satmadığını belirten Kim, “Bu çok kötü bir politika ama yasaya uyacağım,” dedi.
Güney Kore’de ayı çiftçiliği 1980’lerin başında Malezya ve Güneydoğu Asya’dan getirilen ayılarla başlamıştı. Zamanla sektör, ayıların dar kafeslerde ömür boyu tutulması ve sonunda organları için öldürülmesi nedeniyle uluslararası tepki çekti.
2014 yılında ülkede yaklaşık bin ayı bulunuyordu. Yetkililere göre bunların bir kısmı kısırlaştırıldı, bazıları doğal nedenlerle öldü, bazıları ise kötü koşullar nedeniyle hayatını kaybetti.
Hayvan hakları örgütleri: Barınaklar yetersiz
Hayvan hakları örgütleri, hükümetin kararlılığını memnuniyetle karşılasa da mevcut barınak kapasitesinin yetersiz olduğunu vurguluyor. Devlete ait Jeolla’daki tesisin en fazla 49 ayı alabileceği belirtilirken, aktivistler bu sayının 30’u geçmemesi gerektiğini söylüyor.
İkinci bir devlet barınağının 2027’ye kadar açılması planlanıyor; ancak bu proje sel felaketleri nedeniyle ertelendi. Aktivistler, bazı ayıların yurt dışındaki hayvanat bahçelerine gönderilmesi için görüşmeler yürütüldüğünü belirtiyor.
Kore Hayvan Hakları Savunucuları Derneği Başkanı Cheon Jin-kyung, “Ayı safrası endüstrisinin sona erdirilmesi önemli bir adım, ancak bu hayvanların yaşayabileceği yeterli alan yok,” dedi.
Humane World for Animals Kore temsilcisi Sangkyung Lee ise devletin daha aktif rol üstlenmesi gerektiğini belirterek, “Bu hayvanlara doğal ortama en yakın koşullarda, huzurlu bir yaşam sunulmalı,” dedi.