Kara Cuma dolandırıcılığı: Tüketiciler kendilerini nasıl daha iyi koruyabilir?

REKLAM

Kara Cuma dolandırıcılığı, perakendecilerin ve web sitelerinin sunduğu büyük indirimlerle birlikte son yıllarda hızla yaygınlaştı. Bunun temel nedenlerinden biri, artan hayat pahalılığı, yüksek faiz oranları ve jeopolitik belirsizlikler nedeniyle tüketicilerin büyük harcamalardan kaçınmaya başlaması.

Bu durum, özellikle yılın son çeyreği olan "altın çeyrek" döneminde, daha fazla indirim ve fırsat sunularak müşterileri alışverişe çekme çabalarını artırdı. Kara Cuma ve Siber Pazartesi, bu dönemin satış hedefleri için kritik öneme sahip.

Bitdefender Antispam Lab, Kara Cuma ile ilgili spam e-postaların yüzde 75'inin dolandırıcılık içerdiğini ve Avrupa'nın dünya genelindeki Kara Cuma temalı spamların yüzde 44'ünü aldığını ortaya koydu. Caba adlı yardım kuruluşu ise Y ve Z kuşağının, Boomers kuşağına göre online alışveriş dolandırıcılığına üç kat daha fazla maruz kaldığını belirtiyor.

Dolandırıcılar, sahte e-postalar, web siteleri, sosyal medya reklamları, arama motoru bağlantıları ve teslimat bildirimleri gibi yöntemlerle tüketicileri hedef alıyor.

Kara Cuma dolandırıcılığı son yıllarda neden arttı?

Kara Cuma dolandırıcılığındaki artışın en önemli nedenlerinden biri, dolandırıcılık araçlarının dark web'de giderek daha ucuz ve erişilebilir hale gelmesi. NordVPN siber güvenlik uzmanı Adrianus Warmenhoven, bir e-posta notunda şu bilgileri paylaştı:

"Dark web'deki kimlik avı kitleri genellikle ücretsizdir, sahte web sitesi şablonları 50 dolardan (47,40 euro) başlar ve hizmet olarak kötü amaçlı yazılım abonelikleri aylık yaklaşık 150 dolardır (142,45 euro). Çerez ele geçirme sayfaları gibi daha gelişmiş araçlar ise 400 dolara (379,24 euro) veya daha fazlasına mal olabilir. Ancak bu ürünlerde bile indirim bulmak mümkündür."

Bu rakamlar, NordStellar'ın analizlerine dayanıyor ve dolandırıcılar için adım adım rehberler, kişisel dersler ve öğreticiler bile sunuluyor. Ucuz internetin yaygınlaşması, sofistike teknoloji ve gelişmiş dolandırıcılık teknikleri de bu suçların artmasını kolaylaştırıyor.

Dolandırıcılar, genellikle PayPal, Amazon, Shopify, çeşitli bankalar ve hatta Netflix gibi büyük platformları taklit eden sahte alışveriş sayfaları oluşturuyor. Bu sayfalar, HTML kodlama ile özelleştirilebilirlik, kart doğrulama detayları, güçlü anti-bot sistemleri ve OTP ile 2FA sistemlerini atlatmaya yönelik araçlar içeriyor. Tüm bu özellikler, dolandırıcılık girişimlerinin tespit edilmesini zorlaştırıyor.

Dolandırıcılar, tüketicilerin ilgi alanlarına göre kampanyalarını şekillendiriyor. Örneğin, moda tutkunları için sahte lüks ürünler, teknoloji severler için sahte cihaz fırsatları, market alışverişi yapanlar için ise Costco ve Tesco gibi mağazaların adı kullanılarak yapılan anket dolandırıcılıkları dikkat çekiyor.

Yapay zeka teknolojisinin yükselişi, dolandırıcılık faaliyetlerini daha sofistike hale getirdi. Gerçek web sitelerinin renk ve yazı tiplerini birebir kopyalayabilen dolandırıcılar, tüketicilerin sahte ve gerçek siteler arasındaki farkı ayırt etmesini zorlaştırıyor.

Sürdürülebilir alışverişe olan ilginin artması, dolandırıcılar için yeni fırsatlar yarattı. Bazı markalar veya bireyler, ürünlerinin çevre dostu veya sürdürülebilir olduğunu iddia ederek tüketicileri yanıltıyor. Bu iddiaların doğrulanması zor olduğundan, tüketiciler bu tür dolandırıcılıklara daha açık hale geliyor.

Fırsat ve değer odaklı alışveriş yapan tüketiciler, iyi bir fırsat yakaladıklarında satıcının güvenilirliğini veya ürünün kalitesini yeterince sorgulamayabiliyor. Bu durum, dolandırıcılıkların yaygınlaşmasına zemin hazırlıyor.

Temu ve Shein gibi e-ticaret platformları, sahte indirim kampanyaları nedeniyle Kara Cuma dolandırıcılığına katkı sağlamakla eleştiriliyor. Temu, kısa süre önce AB tüketici koruma yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle soruşturma altına alındı.

Temu bir açıklamasında, "AB'ye girişimizden bu yana uygulamalarımızı yerel normlarla uyumlu hale getirmek ve yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmek için sürekli adımlar attık. Düzenleyici kılavuzları yakından takip ediyor ve faaliyetlerimizi sürekli iyileştiriyoruz." dedi.

Shein ise Euronews'in yorum talebine yanıt vermedi.

Alışveriş yapanlar Kara Cuma dolandırıcılığına karşı kendilerini nasıl daha iyi koruyabilir?

Alışveriş yapanlar, gerçek olamayacak kadar iyi görünen indirim veya fırsatlarla karşılaştıklarında temkinli olmalı ve dolandırıcılık olasılığını göz önünde bulundurarak ürün ve satıcıları dikkatlice araştırmalıdır. Bu, özellikle yeni veya az bilinen web sitelerinde geçerli.

Satıcıların ve ürünlerin güvenilirliğini değerlendirmek için alışveriş yapanlar, bildikleri ve güvendikleri web siteleriyle çapraz kontrol yapabilir. Ayrıca, bir web sitesinin URL'sini kontrol etmek veya ürünü üçüncü taraf bir platform yerine doğrudan perakendecinin web sitesinden satın almak, dolandırıcılığı önlemek için etkili bir yöntem.

Yeni oluşturulan web sitelerinden gelen bağlantılar veya sosyal medya pazarlama gönderilerine dikkat edilmeli. Bir alan adının ne zaman oluşturulduğunu kontrol etmek, dolandırıcılık riskini anlamak açısından faydalı olabilir. Benzer şekilde, sahte ünlü onaylarının kullanıldığı durumlarda, desteğin gerçek olup olmadığını diğer güvenilir kaynaklardan doğrulamak önemli.

Dolandırıcılar, zamana duyarlı indirimler veya ödeme sırasında geri sayım sayaçları gibi taktiklerle tüketicileri acele etmeye zorlayabilir. Bu tür bir "aciliyet hissi" yaratılması, tüketicilerin satıcıları doğrulamasını veya ürünleri karşılaştırmasını engelleyebilir.

Dolandırıcılığa karşı en iyi korumalardan biri kredi kartı kullanmaktır. Çoğu kredi kartı, dolandırıcılık koruması sağlayarak işlemlerin güvenliğini artırır. Bu, kapıda ödeme veya banka kartına göre daha güvenli bir seçenektir.

Kara Cuma ve Siber Pazartesi sırasında aşırı harcamayı önlemek için ihtiyaçların önceliklendirildiği bir alışveriş listesi hazırlamak önemlidir. Özellikle "daha fazla al, daha fazla kazan" planları tüketicileri gereksiz harcamalara yönlendirebilir.

Voucherbox CEO'su Charlotte Lumbroso-Baumgartner, planlı ve bilinçli alışverişin önemine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı: "Satış etkinliklerinden en iyi şekilde yararlanmak için alışveriş yapanların net bir plan ve eleştirel bir yaklaşımla hareket etmesi gerekiyor. Bütçe belirlemek, fiyatları karşılaştırmak ve ince yazıları anlamak, aşırı harcamadan kaçınmanın anahtarıdır. Bir fırsat ancak ihtiyaçlarınız ve bütçenizle uyumluysa değerlidir."

Düşüncesiz yerine bilinçli bir alışveriş yaklaşımı, dolandırıcılıktan korunmanın yanı sıra tasarrufu en üst düzeye çıkarmak için en etkili yoldur.