Denizde meydana gelen bir dizi yüksek profilli sızıntının ardından, Avrupa Parlamentosu üyeleri ve hükümetler, AB yürütme organının muhalefetine rağmen, yeni kirlilik kontrollerinin deniz taşımacılığını da kapsaması gerektiği konusunda anlaştı.
REKLAM
Avrupa Parlamentosu ve AB hükümetleri, milyonlarca küçük atığın Avrupa sahillerine vurmasına neden olan dökülmelerin yaşandığı son olayların ardından, kazara meydana gelen mikroplastik kirliliği riskini azaltmak üzere tasarlanmış kurallar üzerinde anlaşmaya vardı.
Avrupa Komisyonu, her yıl 50.000'den fazla ve muhtemelen 184.000 tona kadar plastik peletin (oyuncaklardan plastik şişelere kadar her şeyi üretmek için kullanılan mikroplastikler) yanlışlıkla çevreye salındığını tahmin ediyor.
Ancak sorunun büyüklüğüne ve Avrupa'daki sevkiyatların yüzde 38'inin deniz yoluyla yapılmasına ve AP ve AB hükümetlerinin hemfikir olmasına rağmen AB yürütme organı, peletlerin taşınmasına daha sıkı güvenlik standartları getirilmesine yönelik teklifine deniz taşımacılığını dahil etmemeyi tercih etti.
Ancak AP üyeleri ve hükümetler aynı fikirde değildi ve yeni mevzuat üzerinde varılan geçici anlaşmaya göre konteynerlerle pelet taşıyan firmalar, peletlerin kaliteli ambalajlarda olmasını sağlamalı ve Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından belirlenen kılavuz ilkeler doğrultusunda kargoları hakkında ayrıntılı bilgi vermeli.
Parlamento ve AB Konseyi'nin onayını bekleyen yasa, orta ve büyük ölçekli operatörler için bağımsız denetimler gerektirirken, yılda 1.500 tondan fazla plastik pelet taşıyan şirketlerin yeni kurallara uygunluk konusunda bağımsız sertifika alması gerekecek.
Küçük ve orta ölçekli şirketlerin büyük bir kısmının muaf tutulmasına rağmen, siyasi anlaşma kirlilik kontrolünde "çığır açan bölgesel bir yaklaşım" olarak memnuniyetle karşılandı.
Seas At Risk (Risk Altındaki Denizler) adlı kampanya grubunun politika sorumlusu Frederique Mongodin, "AB karar vericilerinin hem karada hem de denizde bulunan mikroplastik kirliliğiyle mücadele etmek üzere daha geniş kapsamlı ve bağlayıcı bir yönetmeliği onayladığını görmek büyük bir rahatlama," dedi.
Mongodin, "Komisyon, önleme ve temizleme tedbirlerinin tekdüze bir şekilde uygulanmasını sağlamak için bir tedarik zinciri yaklaşımı benimseyerek doğru olanı yaptı. Deniz taşımacılığının pakete dahil edilmesi, her ne kadar üç yıllık haksız bir gecikme olsa da, muhtemelen son konteyner gemisi kazaları nedeniyle memnuniyet verici bir eklemeydi."
AB mevzuatının bu hamlesi, artık gezegendeki neredeyse tüm yaşam formlarında bulunan ve insanlarda kan-beyin bariyerini bile geçebilen mikroplastiklerin tehlikelerine ilişkin bilimsel kanıtların giderek arttığı bir dönemde geldi.
Mevzuatın Avrupa Parlamentosu'ndan geçmesini sağlayan Cesar Luena (İspanya/S&D), "Kirleticileri sorumlu tutarak, milyonlarca plastik topağın kıyıya vurduğu ve toprağı kirlettiği İspanya, Hollanda ve Kuzey Denizi'nde halihazırda tanık olunanlara benzer ekolojik felaketlerin gelecekte yaşanmasını önleyebiliriz," dedi.
Yeni mevzuat, Eylül 2023'te kabul edilen ve rujdan suni spor sahalarına kadar bir dizi ürüne kasıtlı olarak eklenen parçacıkların aşamalı olarak ortadan kaldırılmasını öngören yasanın ardından, özellikle kazara meydana gelen mikroplastik kirliliğini hedef alan ilk mevzuat olma özelliğini taşıyor.