ABD Başkanı Donald Trump gümrük vergisi planlarıyla yatırımcıları ürkütmeye devam ederken, Çin kendisini bölgede bir istikrar unsuru olarak konumlandırmaya çalışıyor.
REKLAM
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, bu hafta Güneydoğu Asya turuna çıkarken serbest ticareti savunuyor ve Çin'i bir "istikrar ve kesinlik" kaynağı olarak sunuyor.
Çin lideri Şi, pazartesi günü Hanoi'de Vietnam Devlet Başkanı Luong Cuong tarafından görkemli bir törenle karşılandı.
Salı günü üç günlük bir ziyaret için Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'a giden Şi, turunu Kamboçya'ya uğrayarak sonlandıracak.
Hanoi'de Vietnam Komünist Partisi Genel Sekreteri To Lam ile görüşen Şi, iki ülkenin "çalkantılı bir dönemde "dünyaya değerli bir istikrar ve kesinlik getirdiğini" söyledi. Ayrıca Vietnam Komünist Partisi'nin kurucusu Ho Chi Minh'in anıt mezarında saygı duruşunda bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, "Ekonomik küreselleşmenin yararlanıcıları olarak hem Çin hem de Vietnam stratejik kararlılığı güçlendirmeli, tek taraflı zorbalık eylemlerine ortaklaşa karşı çıkmalı, küresel serbest ticaret sistemini korumalı ve küresel sanayi ve tedarik zincirlerini istikrarlı tutmalıdır," denildi.
Çin ve Vietnam tedarik zincirlerinde iş birliği ve ortak bir demiryolu projesi konusunda bir dizi mutabakat zaptı imzalarken, Şi de Vietnam'ın Çin'e tarımsal ihracatı için daha fazla erişim sözü verdi, ancak anlaşmalarla ilgili çok az ayrıntı kamuoyuna açıklandı.
Trump: 'ABD'yi mahvetme' gezisi
ABD Başkanı Donald Trump, gümrük vergilerinin küresel piyasaları altüst etmesinden ve dünya genelinde hükümetleri zor durumda bırakmasından günler sonra gerçekleşen bu toplantıyı eleştirdi. Pazartesi günü toplantıya tepki gösteren Trump, Çin ve Vietnam'ın ABD'yi "nasıl mahvedeceklerini anlayama" çalıştıklarını söyledi.
Şi'nin Malezya'da Çin ile 10 üyeli Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) arasında bir serbest ticaret anlaşmasını görüşmesi bekleniyor, zira Malezya bu yıl birliğin başkanlığını yürütüyor. Şi çarşamba günü Kral Sultan İbrahim ve günün ilerleyen saatlerinde de Başbakan Enver İbrahim ile görüşecek.
ASEAN Genel Sekreteri Kao Kim Hourn Çin devlet medyasına yaptığı açıklamada, anlaşmanın Çin ile birlik üyeleri arasındaki pek çok gümrük vergisini ortadan kaldıracağını söyledi.
Devlet yayın kuruluşunun İngilizce kanalı CGTN'ye verdiği röportajda, "Birçok durumda daha fazla tarifeyi sıfıra indireceğiz ve daha sonra tüm alanlara genişleteceğiz," dedi.
Malezya, aralarında 11,2 milyar dolarlık Çin demiryolu projesinin de bulunduğu çok sayıda Kuşak ve Yol Girişimi projesine ev sahipliği yapıyor. Çin, aynı zamanda en büyük ticaret ortağı ve en önemli doğrudan yabancı yatırım kaynağı.
Çin'in komşularıyla ilişkileri
Şi'nin Güneydoğu Asya turu muhtemelen gümrük vergisi açıklamaları küresel ekonomiyi sekteye uğratmadan önce planlanmıştı.
Singapur Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Oh Ei Sun, "Çin açısından bakıldığında, Güneydoğu Asya'nın Çin'in başlıca ticaret ortağı olması nedeniyle, Çin'in bölgedeki etkisinin güçlü ve canlı kalmasını sağlamakla ilgili," dedi.
Ancak gezinin zamanlaması ve Vietnam, Malezya ve Kamboçya'nın Trump'ın gümrük vergilerinden etkilenen ülkeler olması, Pekin'e Çin'in uzun zamandır benimsediği bir tutum olan "sorumlu" bir süper güç olarak nasıl hareket edeceğini yansıtma fırsatı sunuyor.
Vietnam Fulbright Üniversitesi'nde Vietnam çalışmaları profesörü olan Nguyen Thanh Trung, "Çin bu çalkantılı dönemde Vietnam'a ve diğer ASEAN ülkelerine çok şey sunabilir," dedi. "Bence Çin bir lider olabilir."
Li Qiang'ın Haziran ayındaki ziyareti sırasında Çin'i "gerçek bir dost" olarak nitelendiren Enver İbrahim, Kasım 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Çin'i üç kez ziyaret etti.
Çin'in Güney Çin Denizi üzerindeki hak iddiaları hem Vietnam hem de Malezya ile ihtilaf konusu. Enver geçtiğimiz Eylül ayında Malezya'nın Çin'in Güney Çin Denizi'nde petrol zengini bir deniz alanında petrol ve gaz arama faaliyetlerini durdurma taleplerine boyun eğmeyeceği sözünü verdi.