En az 11 kişinin ölümüne neden olan Milton Kasırgası ardından yetkililer enkaz kaldırma çalışmalarının bir yıla kadar sürebileceği uyarısında bulundu.
Milton Kasırgası'nın yol açtığı yıkımın ardından Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Florida eyaleti merkezinde enkaz kaldırma çalışmaları devam ediyor.
Pazar günü ABD Başkanı Joe Biden kasırganın neden olduğu yıkımı incelemek için Florida'daydı. Biden, kasırgadan kaynaklanan hasarın yetkililerin beklediği kadar şiddetli olmamasına şükrettiğini söyledi. Bununla birlikte, en az 11 kişinin ölümünden sorumlu tutulan ve kötüleşen iklim krizinin güçlü bir göstergesi olan Milton Kasırgası'na yakalanan insanlar için bunun çok "dehşet verici" bir olay olduğunu açıkça belirtti.
Poweroutage.us'a göre, fırtınanın vurmasından günler sonra Florida'da 500.000 ev ve iş yeri elektriksiz kaldı ve yakıt sıkıntısı devam ediyor.
İyileşme çabaları hız kazanırken, uzmanlar tam bir toparlanmanın çok daha uzun süreceği konusunda uyarıyor.
Kasırganın vurduğu Florida'da enkaz çalışmaları nasıl ilerliyor?
Florida Valisi Ron DeSantis, Florida'daki yetkililerin temizlik çalışmalarına yaklaşık 3.000 işçi göndermiş olmasına rağmen enkaz kaldırma çalışmalarının bir yıl kadar sürebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Biden ile nadiren aynı fikirde olmasına rağmen DeSantis, Başkan'ın bu çabalar için en az 90 gün boyunca yüzde 100 federal geri ödemeyi onayladığını da doğruladı.
DeSantis, hem Milton Kasırgası hem de sadece birkaç hafta önceki Helene Kasırgası tarafından ciddi boyutlarda zarar gören St Petersburg yakınlarındaki bir ada şehri olan Treasure Island'da bir mobilya, kereste ve diğer enkaz yığınının yanında durarak, "Enkazın kaldırılması bu 90 günlük süre boyunca 7/24 devam etmelidir," dedi.
Milton 3. Kategori bir fırtına olarak karaya çıkmış, eyaletin ortasından geçerek adaları sular altında bırakmış ve ölümcül hortumlara yol açmıştı. Yetkililer, geniş çaplı tahliyeler olmasaydı bilançonun daha da kötü olabileceğini belirtti.
DeSantis, cumartesi günü itibarıyla fırtınanın ardından binden fazla kişinin kurtarıldığını söyledi.
Ulusal Hava Durumu Servisi meteoroloji uzmanı Paul Close, nehirlerin birkaç gün boyunca yükselmeye devam edeceğini ve çoğunlukla Tampa Körfezi çevresinde ve kuzeye doğru sellere neden olacağını belirtti.
Bu arada, hasar gören evlerine geri taşınamayan sayısız bölge sakini, birçoğu için kolay olmasa da, başka düzenlemeler yapmaya devam ediyor.
Fırtınadan kaçmak için yüzlerce kilometre yol kat ettikten sonra evlerine dönen pek çok Floridalı, eyalette yaşanan yakıt sıkıntısı nedeniyle hafta sonunun büyük bölümünü benzin arayarak geçirdi.
Sadece St. Petersburg'da, çok sayıda insan benzin olmayan bir istasyonda sıraya girerek yakında benzin geleceğini umdu.
DeSantis cumartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada, eyaletin üç yakıt dağıtım yeri açtığını ve birkaç tane daha açmayı planladığını söyledi. Vali ayrıca eyalet sakinlerinin her birine ücretsiz olarak 10 galon (37,85 litre) yakıt verileceğini duyurdu.
"Açıkçası elektrik geri geldiğinde... yakıtın da geri geldiğini göreceksiniz. Ancak bu arada insanlara başka bir seçenek sunmak istiyoruz," dedi.
Yetkililer ayrıca benzin istasyonlarını eyaletin yakıt stoklarıyla takviye ediyor ve elektriksiz kalan istasyonlara jeneratör sağlıyordu.
ABD bir sonraki kasırga sezonuna nasıl hazırlanıyor?
Pazar günü Başkan Biden, Tampa ile Körfez Kıyısındaki St. Pete Plajı arasında bir helikopter uçuşu yaparak kasırga hasarını inceledi.
Havadan, Tampa Bay Rays beyzbol takımının evi olan Tropicana Field'ın parçalanmış çatısını, su basan evlerin dışında yığılmış ev eşyalarını ve çöken evleri gördü.
Biden, bazıları Kanada'dan gelen ilk müdahale ekiplerini övdü.
"Böyle anlarda Demokratlar ya da Cumhuriyetçiler olarak değil ama Amerikalılar olarak birbirimize sahip çıkmak için bir araya geliyoruz," dedi.
Biden ayrıca kasırgadan etkilenen bölgelerde bölgenin elektrik şebekesini güçlendirmek üzere Enerji Bakanlığı'nın altı projesi için 612 milyon dolar (560 milyon euro) verileceğini açıkladı. Bu rakam Gainesville Regional Utilities için 47 milyon dolar (43 milyon euro) ve Florida Power and Light ile ortak olmak üzere Switched Source için 47 milyon dolar (43 milyon euro) içeriyor.
Başkanlık seçimlerine az bir süre kala, kasırgalar çekişmeli geçen başkanlık yarışına yeni bir boyut kazandırdı.
Cumhuriyetçi aday Donald Trump, Biden yönetiminin özellikle Helene Kasırgası'ndan sonra Kuzey Carolina'nın batısında fırtınaya müdahalesinin eksik olduğunu söyledi. Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Trump'ı federal müdahale hakkında yanlış bilgiler yaymakla eleştirdi.
Biden, yanlış bilgilerin yayılmasında Trump'ın "tek başına" suçlu olmadığını, ancak "en büyük ağza" sahip olduğunu söyledi.
Trump Fox News'e, "Her şey için beni suçluyorlar. Sorun değil," dedi.
Biden, Küçük İşletmeler İdaresi ve Federal Acil Durum Yönetim Ajansı'nın (FEMA), Atlantik Okyanusu'nda 30 Kasım'da sona erme eğiliminde olan kasırga sezonunu atlatmak için ihtiyaç duydukları paraya sahip olduklarından emin olmak için Kongre'nin hızlı hareket etmesi için baskı yaptı.
Cuma günü, sadece Milton'un tahmini olarak 50 milyar dolar (45 milyar euro) zarara yol açtığını söyledi.
Cumartesi günü Moody's Analytics, fırtınanın ekonomik maliyetinin, 70 milyar dolar'a (64 milyar euro) varan maddi hasar ve 15 milyar dolar'a (13 milyar euro) varan ekonomik çıktı kaybı dahil olmak üzere 85 milyar dolar'a (77 milyar euro) yakın olacağını tahmin etti.
FEMA'yı denetleyen İç Güvenlik Bakanı Alejandro Mayorkas, kasırga sezonunun henüz bitmediğini ve kurumun hazırlanması gereken başka doğal afetler de olduğunu belirtti.
Mayorkas CBS'e,"Yarın ne olacağını bilmiyoruz, başka bir kasırga mı, hortum mu, yangın mı, deprem mi? Hazır olmak zorundayız," dedi.
İyileşme süreci devam ederken Vali DeSantis, elektrik hatlarının kesilmesi ve durgun su gibi devam eden güvenlik tehditlerini gerekçe göstererek insanları dikkatli olmaları konusunda uyardı.
İklim değişikliği Milton'ı nasıl etkiledi?
Bilim insanları, insan kaynaklı iklim değişikliğinin Milton Kasırgası'na yol açtığını, fırtınanın yağışları yüzde 20 ila yüzde 30 oranında arttırdığını ve rüzgarları yaklaşık yüzde 10 oranında güçlendirdiğini açıkladı.
World Weather Attribution araştırmacıları, iklim değişikliği olmasaydı, Milton gibi bir kasırganın, sonunda kategorize edildiği Kategori 3 yerine, "büyük" bir fırtına olarak kabul edilmeyen daha zayıf bir Kategori 2 olarak karaya çıkacağını söyledi.
İklim değişikliği Helene Kasırgası'nın neden olduğu rüzgar ve yağmuru da artırdı. Bu iki fırtına, alışılmadık derecede sakin geçen Atlantik kasırga sezonunun canlanmasını sağladı.
Bilim insanları sezonun henüz bitmediği konusunda da uyarıyor. Şimdiye kadar ABD'de beş kasırga karaya ulaştı ve rekor altı kasırgada.
Yale Climate Connections meteoroloji uzmanı Jeff Masters, tropikal siklon aktivitesinin ekim ve kasım aylarının geri kalanında ortalamanın üzerinde olması beklendiğinden rekorun egale edilebileceğini belirtti.