Bilim insanları, 1,5 derece eşiğinin aşılmasının aşırı hava olayları, ekonomik kayıplar ve toplumsal refah üzerinde ciddi etkiler gibi çok sayıda ağır sonuç doğurabileceği konusunda uzun süredir uyarıyor.
Bilim insanları, ısıyı hapseden emisyonların gezegeni ısıtmaya devam etmesi nedeniyle 2026 yılının 1850’den bu yana kaydedilen en sıcak yıllardan biri olacağını öngörüyor.
Bu ayın başında Avrupa Birliği'nin yeryüzü inceleme ajansı Copernicus'un verileri, 2025’in hâlihazırda 2023 ile birlikte kayıtlardaki ikinci en sıcak yıl olduğunu göstermişti. Ocak–Kasım 2025 döneminde küresel ortalama sıcaklık, sanayi öncesi seviyelerin 1,48 derece üzerine çıktı.
2024 ise ölçümlerin başladığı tarihten bu yana en sıcak yıl olmayı sürdürüyor ve 1850–1900 baz alınarak hesaplandığında 1,5 derece eşiğinin aşıldığı ilk yıl olarak kayda geçti.
2026 ne kadar sıcak olacak?
İngiltere Meteoroloji Ofisi (Met Office), küresel ortalama sıcaklığa ilişkin son tahminini yayımlayarak 2026’nın sanayi öncesi ortalamanın 1,4 derece üzerine çıkan dördüncü yıl olmasının muhtemel olduğunu bildirdi.
Araştırmacılar, 2026’da sıcaklıkların sanayi öncesi döneme kıyasla ortalamanın 1,34 ila 1,58 derece üstünde seyredeceğini; merkez tahminin ise 1,46 derece olduğunu öngörüyor.
Küresel tahmin ekibine liderlik eden Prof. Adam Scaife, “Son üç yılın tamamı büyük olasılıkla 1,4 dereceyi aştı ve 2026’nın da üst üste dördüncü yıl olarak bu eşiği aşmasını bekliyoruz. Bu artıştan önce, küresel sıcaklıklar 1,3 dereceyi aşmamıştı,” dedi.
Paris Anlaşması risk altında
2015’te yaklaşık 200 ülke, küresel ortalama sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelerin 2 derece altında tutmayı ve 1,5 derece ile sınırlandırmak için çaba göstermeyi taahhüt eden Paris Anlaşması'nı imzalamıştı. Ancak sıcaklıklardaki artışın yavaşlama belirtisi göstermemesi, bu hedeflerin aşılabileceği endişesini güçlendiriyor.
Birleşmiş Milletler’e göre küresel ısınmayı 1,5 dereceyle sınırlamak için sera gazı emisyonlarının en geç 2025’ten önce zirve yapması ve 2030’a kadar yüzde 43 azaltılması gerekiyor.
Met Office’ten Dr. Nick Dunstone, “2024’te 1,5 derecenin ilk geçici aşımı görüldü ve 2026 tahminimiz bunun yeniden mümkün olabileceğini gösteriyor. Bu da Paris Anlaşması’nın 1,5 derece eşiğine ne kadar hızlı yaklaştığımızı ortaya koyuyor,” uyarısında bulundu.
Bilim insanları, 1,5 derece eşiğinin aşılmasının aşırı hava olayları, ekonomik kayıplar ve toplumsal refah üzerinde ciddi etkiler gibi çok sayıda ağır sonuç doğurabileceği konusunda uzun süredir uyarıyor.
Bu nedenle Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP) son raporu, sağlıklı bir gezegen ve herkes için refah için küresel ölçekte yön değişikliği çağrısı yapıyor. Öneriler arasında malzeme ayak izini azaltan döngüsel ekonomi modellerine geçiş, enerji sisteminin hızla karbonsuzlaştırılması, sürdürülebilir beslenme alışkanlıklarının yaygınlaştırılması, atıkların azaltılması ve bozulan ekosistemlerin onarılması yer alıyor.