Naziler tarafından Yahudi bir kadından çalınan bir tablonun kime ait olduğuna ilişkin dava yirmi yıldır devam ediyor.
REKLAM
Naziler tarafından Yahudi kadından çalınan Fransız empresyonist bir tablonun mülkiyetine dair hukuk mücadelesi, ABD Yüksek Mahkemesi'nin aldığı yeni bir kararla yeniden gündeme geldi.
Tartışmalara konu olan sanat eseri, Camille Pissarro’nun 1897 tarihli yağlı boya tablosu ve ismi ''Rue Saint-Honoré, öğleden sonra, yağmur etkisi.''
Şu anda Madrid’deki Thyssen-Bornemisza Müzesi'nde sergilenen tablo, yağmurla ıslanmış bir Paris sokağını tasvir ediyor ve Pissarro’nun kariyerinin son dönemine ait eserlerinden biri. Eserin değerinin onlarca milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.
Yüksek Mahkeme pazartesi günü yaptığı açıklamada, davanın Holokost’tan sağ kurtulanların Naziler tarafından çalınan sanat eserlerini geri almasını kolaylaştırmayı amaçlayan yeni bir Kaliforniya yasası kapsamında yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Böylece, Thyssen-Bornemisza Müzesi lehine karar veren alt mahkemelerin önceki kararları bozulmuş oldu.
Bu gelişme, Nazi sanat yağmasına karşı açılan davalar arasında en uzun süredir devam eden hukuk mücadelelerinden biri için büyük bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Tablonun ilk sahibi, 1900 yılında Pissarro’dan satın alan Alman Yahudisi sanat koleksiyoncusu Julius Cassirer idi. İkinci Dünya Savaşı arifesinde eser, gelini Lilly Cassirer Neubauer’in elindeydi. Ancak Neubauer, Almanya’dan eşiyle birlikte kaçabilmek için vize alması karşılığında tabloyu Nazilere teslim etmek zorunda kaldı.
Eser, 1943 yılında Nazi hükümetinin düzenlediği bir müzayedede satıldı ve yıllar içinde birçok farklı el değiştirdi. 1990’larda İspanya hükümeti, tabloyu Baron Hans Heinrich Thyssen-Bornemisza’dan satın aldı ve o tarihten beri Madrid’de sergilenmeye devam etti.
Cassirer Neubauer ailesinin Kaliforniya’da yaşayan varisleri, 2005 yılında tabloyu bulduklarında Thyssen-Bornemisza Müzesi’ne mülkiyet davası açtı.
Lilly Cassirer Neubauer’in torununun oğlu David Cassirer, yaptığı açıklamada Yüksek Mahkeme’ye teşekkür ederek, “Doğru ve yanlış ilkelerinin uygulanmasını talep ettikleri için minnettarım,” dedi.
Müze ise dava boyunca, tablonun çalıntı olduğunun satın alım sırasında bilinmediğini savundu. Müzenin avukatı, kurumun 20 yıldır olduğu gibi eserin mülkiyetinin doğrulanması yönünde çalışmalarını sürdüreceğini belirtti.
Yahudi Talepleri Konferansı’na göre, Naziler Holokost sırasında Yahudilere ait yaklaşık 600.000 sanat eseri, kültürel ve dini objeyi gasp etti.