Eski Almanya Şansölyesi, Taliban'ın 2021'de Kabil'i ele geçirmesi sırasında Alman ordusunun Batı'nın Afganistan'dan çekilmesindeki rolüne ilişkin bir meclis araştırma komisyonu önünde ifade veren son tanık oldu.
REKLAM
Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel Perşembe günü bir parlamento soruşturmasına verdiği demeçte, Batılı birliklerin 2021 yılında Afganistan'dan aceleyle çekilmesini "korkunç bir başarısızlık" olarak değerlendirdi.
Merkel, Ağustos 2021'de şansölye olarak görev yapıyordu.
O dönemde Batılı güçler Afganistan'dan kaotik bir çıkışla güçlerini çekmişti. Bu, Kabil havaalanında 170'ten fazla sivilin ve 13 ABD askerinin ölümüne yol açan bir intihar saldırısıyla sonuçlanmıştı.
Alman ordusunun çekilmedeki rolünü araştıran soruşturma komisyonu önündeki oturumda Merkel, 13 Ağustos 2021'de yaz tatilinden Berlin'e nasıl döndüğünü ve personeli tarafından Kabil'de tırmanan durum hakkında nasıl bilgilendirildiğini anlattı.
Ertesi sabah savunma bakanına Afganistan'da konuşlanmış yaklaşık 5.000 Alman askerinin tahliyesi için yeşil ışık yaktığını söyledi. Bir gün sonra Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani, Taliban güçlerinin kenti kuşatması üzerine Kabil'den kaçtı.
Alman hükümetinin böyle bir olaya hazırlıklı olup olmadığı sorulduğunda Merkel, Gani'nin kaçma kararının "Amerikalılar da dahil olmak üzere hepimizi şaşırttığını" söyledi.
Merkel, "Cumartesi günü, Afganistan'ın ertesi gün başkansız kalacağına hazırlıklı değildik" dedi.
Eski Şansölye, eşiyle birlikte Özbekistan'a kaçan Gani'yi eleştirdi. Merkel, Gani'yi Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesine rağmen ülkede kalan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile kıyasladı.
'Çok fazla şey üstlenmiştik'
Merkel, uluslararası toplumun Afganistan'da hukukun üstünlüğünün desteklenmesinden kadın haklarının korunmasına kadar diğer hedeflerde "başarısız" olduğunu kabul etmesi gerektiğini söyledi.
"Çok fazla şey üstlendik" diyen Merkel, ülkede Batı idealleriyle uyumlu yeni bir toplum yaratma fikrini "küstahça" olarak nitelendirdi.
Merkel, başarısızlığın nedenleri arasında kayırmacılık, yolsuzluk, uyuşturucu kaçakçılığı ve genel bir kültürel anlayış eksikliği olduğunu ifade etti.
Almanya'nın ilk askeri müdahaleye katılmasından önce Pakistan'ın etkisinin ve ülkenin genel jeopolitik durumun hakkında yeterince iyi değerlendirme yapılmadığını da sözlerine ekledi.
Ancak Merkel, 11 Eylül 2001'de ABD'deki Dünya Ticaret Merkezi'ne yapılan terörist saldırının ardından Almanya'nın ABD'yi desteklemesinin "geçmişe bakıldığında doğru" olduğunu söyleyerek Afganistan'da ABD liderliğindeki girişimi tamamen kınamaktan kaçındı.
O dönemde Batı'nın Afganistan'a yönelik askeri operasyonunun terör tehdidini bertaraf edeceği umudunun "sağlam temellere dayandığını" da sözlerine ekledi.
ABD Başkanı Joe Biden, 2021'deki çekilmedeki rolü nedeniyle ağır eleştirilere maruz kalmış, eleştirmenler etkili bir sivil tahliye planı emri vermediğini ve tüm ülkenin kontrolünü ele geçiren Taliban'ın cesaret bulduğunu savunmuştu.
Biden, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde Taliban'la yapılan ve ABD güçlerinin 14 ay içinde çekilmesini öngören bir anlaşmanın kendisine çok az alternatif seçenek bıraktığını ve aynı zamanda binlerce Taliban savaşçısını iktidara geri dönmek için örgütlenmeleri için yeterli zaman bıraktığını savundu.
Alman ordusunun çekilmedeki rolünü araştırmak üzere kurulan Almanya'daki soruşturma, iki yıldır Merkel'in de aralarında bulunduğu 111 tanığı sorguluyor.