Trump'ın ABD'nin Ukrayna'ya askeri yardımını azaltma ve NATO üyeliğini yeniden gözden geçirme düşüncelerini de içeren açıklamaları müttefikler ve güvenlik uzmanları arasında endişeye yol açtı.
REKLAM
Trump, göreve başlamasına haftalar kala, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den Ukrayna'da derhal ateşkes ilan etmesini istedi ve bu adımın, başkan olarak çatışmayı sona erdirmek için gösterdiği aktif çabaların bir parçası olduğunu söyledi.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social'da yaptığı açıklamada, "Zelenskiy ve Ukrayna bir anlaşma yapmak ve bu çılgınlığa son vermek istiyor." ifadelerini kullandı.
Trump, Pazar günü yayınlanan bir televizyon röportajında, Ukrayna'ya yapılan askeri yardımı azaltabileceğini ve hatta ABD'nin NATO üyeliğini yeniden gözden geçirebileceğini ima etti.
Bu açıklamalar Ukrayna, NATO müttefikleri ve ABD ulusal güvenlik uzmanları arasında endişeye yol açtı.
NBC'nin "Meet the Press" programında Moskova'nın Ukrayna'da yaklaşık üç yıldır devam eden savaşını sona erdirmek için aktif olarak çalışıp çalışmadığı sorulduğunda Trump "Çalışıyorum" cevabını verdi.
Ancak kasım ayındaki seçim zaferinden bu yana Putin'le konuşup konuşmadığını açıklamaktan kaçındı ve "Bu konuda bir şey söylemek istemiyorum çünkü müzakereleri engelleyebilecek bir şey yapmak istemiyorum" dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile Paris'te yaptığı görüşmelerin ardından paylaşılan Trump'ın önerisi, çatışmaların derhal sona erdirilmesi ve müzakerelerin başlatılmasını içeriyordu.
Sosyal medyada "Derhal ateşkes sağlanmalı ve müzakereler başlamalı" diye yazan Trump, "Vladimir'i (Putin) iyi tanıyorum. Şimdi onun harekete geçme zamanı. Çin yardım edebilir. Dünya bekliyor" notunu düştü.
Açıklamalarında, Batı'daki pek çok kişinin Moskova'yı kayırdığı şeklinde algıladığı Pekin'in devam eden arabuluculuk çabalarına atıfta bulunuluyor.
Zelenskiy, Macron'un da eşlik ettiği Trump ile yaptığı görüşmeleri "yapıcı" olarak nitelendirdi ancak Rusya'nın gelecekteki saldırganlığı altında çökmeyecek "adil ve sağlam bir barış" ihtiyacını yineledi.
Zelenskiy, Telegram'dan Pazar günü yaptığı bir açıklamada "Ukraynalılar herkesten daha fazla barış istiyor. Rusya topraklarımıza savaş getirdi," ifadelerini kullandı.
Trump röportajında ayrıca NATO müttefiklerine, ABD'nin ittifaka katılımının devam etmesinin askeri harcama taahhütlerini etkileyebileceği uyarısında bulundu.
NATO üyeleri, Trump'ın ilk dönemindeki baskılar nedeniyle savunma bütçelerini artırmıştı ancak Trump, bu taahhütlerin karşılanamaması durumunda ABD'nin ittifaktan çekilebileceğini ima etmişti.
Trump, "Eğer faturalarını ödüyorlarsa ve bize adil davrandıklarını düşünüyorsam, cevabım kesinlikle NATO'da kalmaktır," dedi.
Taahhütler yerine getirilmezse ABD'yi ittifaktan çekmeyi düşünüp düşünmeyeceği sorulduğunda, "Kesinlikle. Evet, kesinlikle," yanıtını verdi.
ABD'nin Ukrayna'ya yaptığı yardımı kesip kesmeyeceği sorusuna ise "Muhtemelen" yanıtını verdi.
ABD'nin silah ve askeri desteği Ukrayna'nın işgalci Rus güçlerine karşı savunması için hayati önem taşıyor ve Biden görevden ayrılmadan önce Ukrayna'ya yardımı arttırdı.
Hafta sonu Savunma Bakanı Lloyd Austin, uzun vadeli ek silah desteği için yaklaşık 1 milyar dolar (34,8 milyar Türk Lirası) verileceğini açıkladı.
Trump'ın ateşkes önerisine şüpheyle yaklaşılıyor
Seçilmiş başkanın acil ateşkes çağrısı şüpheyle karşılandı. Trump'ın eski ulusal güvenlik danışmanı emekli Korgeneral HR McMaster, hızlı bir çözüm beklentisine karşı uyarıda bulundu.
Fox News'e konuşan McMaster, "Beni endişelendiren Putin'in yatıştırılabileceği, bir tür anlaşmaya varılabileceği yönündeki bu hatalı düşünce" ifadelerini kullandı.
"Onlara (Ukrayna'ya) kendilerini savunmak için ihtiyaç duydukları şeyi vermeye ve Putin'e 'Bu savaşı kaybedeceksin' demeye ne dersiniz?"
Hem Trump hem de ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'ya karşı yürütülen savaşın Rusya'nın kaynaklarını nasıl tükettiğinin kanıtı olarak, Rusya'nın Suriye'deki varlığının azaltılmasını öne sürdüler.
Biden, Ukrayna'nın direnişinin "Rusya'nın Ortadoğu'daki başlıca müttefikini koruyamamasına yol açtığını" kaydetti.
Biden yönetimi, Ukrayna'ya acil bir ateşkes için baskı yapmaktan kaçınırken, bunun zararlı tavizler vermeye zorlayabileceğinden ve Rusya'nın yeniden toparlanmasına yol açabileceğinden endişe ediyor.
Trump ise iddialarını kanıtlamaksızın veya bu aşamada ayrıntılı planlar sunmadan, Ukrayna ve Ortadoğu'daki çatışmaları çözmek için hızlı anlaşmalar ayarlayabilecek biri olarak konumlanıyor.