Avrupa'da kamuoyunun Trump’a bakışı olumsuz yönde değişmiş durumda.
REKLAM
2025 ABD seçimlerini Donald Trump’ın kazanmasının ardından birçok analizci ve medya kuruluşu, bu sonucun Avrupa’da seçmen davranışlarında sağa yönelim yaratabileceğini öne sürmüştü. Avrupa’daki sağcı liderler ve hareketler Trump’ın zaferini kutlayarak bunu göçmen karşıtlığı ve iklim politikaları gibi konulardaki görüşlerinin onaylandığı şeklinde yorumlamış ve kendi partilerinin güç kazanmasını ummuştu.
Buna karşın, Trump’ın 'Kurtuluş Günü'nde Avrupa’dan yapılan ithalata ek vergi açıklaması ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı gergin görüşmenin ardından bazı gözlemciler bu etkinin tersine dönebileceğini, sağ partilerin zarar göreceğini ve solun ivme kazanabileceğini ileri sürdü.
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu European Policy Centre (EPC) tarafından yapılan yeni bir araştırma ise Trump’ın Avrupa’daki oy verme davranışları üzerinde neredeyse hiçbir etkisinin olmadığını ortaya koydu. EPC’nin Avrupa genelindeki anket verilerini ve siyasi gelişmeleri Trump’ın seçimi öncesi ve sonrası olarak karşılaştırarak incelediği çalışmaya göre, seçmen tercihleri büyük ölçüde iç dinamiklerden etkileniyor.
EPC uzmanlarından ve araştırmanın yazarlarından Javier Carbonell, “Seçim düzeyinde, AB’nin ABD’den oldukça bağımsız olduğu görülüyor. Avrupa’daki seçmen davranışları esasen yerel faktörlere bağlıdır ve Amerikan siyasetindeki gelişmelere göre değişmez,” dedi.
Ekonomik piyasalar ve teknoloji regülasyonlarının ABD’den daha çok etkilendiğini belirten Carbonell, “Ama Trump, Avrupa’da oy tercihlerini değiştirmedi,” diye ekledi.
Yerel düzeyde durum sabit
Araştırma, Avrupa Halk Partisi (EPP) grubunun sağındaki partilere verilen desteğin 2024 Ekim ile 2025 Nisan ayları arasında büyük bir değişim göstermediğini ortaya koydu. Avusturya, Almanya, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerde sağ partilere verilen destek sabit kaldı.
Çekya, Polonya, Macaristan ve İtalya gibi ülkelerde sağ partilere yüksek destek gözlense de artış, istikrarlı seyretti. İsveç, Slovenya, Danimarka ve Finlandiya gibi ülkelerde ise aşırı sağın düşük olan desteğinde kayda değer bir değişim yaşanmadı.
Ancak Romanya bu eğilimin dışında kaldı. Araştırmanın yazarları, 2024 başkanlık seçim sonuçlarının iptaliyle ilgili veri güvenilirliği sorunları nedeniyle Romanya’yı çalışmaya dahil etmediklerini belirtti.
Genel olarak Avrupa’da aşırı sağ partilere verilen desteğin ortalama oranı yüzde 24-25 civarında seyrediyor; bu da Trump’ın seçiminin yerel düzeyde büyük bir etkisinin olmadığını gösteriyor.
Kamuoyu Trump’a Karşı
Bu arada kamuoyunun Trump’a bakışı olumsuz yönde değişmiş durumda. Le Grand Continent ve Cluster 17 tarafından yapılan bir ankete göre, Almanya, İspanya ve Fransa vatandaşlarının yalnızca yüzde 6 ila yüzde 8’i Trump’ı bir 'müttefik' olarak görüyor. YouGov’un verilerine göre de Danimarka, İsveç, Almanya ve Fransa gibi ülkelerde ABD’nin itibarı 20 ila 30 puan arasında düşüş gösterdi. Çalışmada, Trump’ın ekonomik politikalarının sağ görüşlü seçmen kitlelerine zarar verdiği, özellikle Fransa ve İtalya’daki konyak ve şarap sektörlerinin bu etkiden olumsuz etkilendiği vurgulandı.
'Make Europe Great Again' denemeleri etkisiz kaldı
Araştırma, Trump’ın söylemlerini Avrupa’da canlandırma çabalarının da sınırlı etkiler yarattığını ortaya koyuyor. Örneğin, İspanya’daki aşırı sağcı Vox partisinin düzenlediği “Make Europe Great Again” (Avrupa'yı Yeniden Büyük Yap) zirvesi ya da Elon Musk’ın AfD lideri Alice Weidel ile yaptığı röportaj bu çabalar arasında sayılıyor.
Carbonell, bu girişimlerin tamamen başarısız olmasa da karşı karşıya kaldıkları tepkilerle dengelendiğini belirtiyor.
Carbonell, “Trump’ın zaferi Kanada'da Liberal Parti’nin toparlanmasına ve Muhafazakârların gerilemesine yol açtı; ancak Avrupa seçmeni daha çok iç gelişmelere göre hareket ediyor,” dedi.
Araştırmanın bir diğer yazarı ve EPC uzmanı Tabea Schaumann da şunları ekliyor: “Avrupa’da sağ ve aşırı sağ partilere verilen desteğin arkasında düşük ekonomik büyüme, artan eşitsizlik, göç ve çeşitlilikle ilgili kültürel değişimler, siyasi sisteme duyulan derin güvensizlik gibi içsel etkenler yatıyor. Ayrıca sürdürülebilirlik, feminizm ve çeşitlilik politikalarına karşı bir tepki de söz konusu. Elbette her ülkenin kendi özgün dinamikleri var; İspanya’da örneğin Katalonya sorunu önemli bir etken.”