Yabancıların Avrupa Birliği vatandaşlığını etkin bir şekilde satın almalarına olanak tanıyan tartışmalı sistem güvenlik endişelerini arttırdı.
REKLAM
Malta'nın yabancıların 690 bin euroya kadar yatırım yapmaları karşılığında Avrupa Birliği (AB) vatandaşlığı almalarına olanak tanıyan tartışmalı altın pasaport programı Salı günü AB'nin en üst mahkemesi tarafından hukuka aykırı bulundu.
Komisyon, altın pasaport uygulamasının Malta'nın samimi iş birliği yapma yükümlülüğünü ihlal ettiğini ileri sürerek yıllar önce yasal işlem başlatmıştı. Bu program, aile bağları ya da orada bir evleri olmasa bile insanlara Malta vatandaşlığı kazanma ve dolayısıyla AB genelinde çalışma hakkı sunuyordu.
AB Adalet Divanı, Komisyon ile aynı fikirde olduğunu belirterek, böyle bir planın "bir üye devletin vatandaşı statüsünün ve buna bağlı olarak Birlik vatandaşlığının verilmesinin ticarileştirilmesi anlamına geldiğini ve bunun da AB Antlaşmalarından kaynaklanan bu temel statü anlayışıyla bağdaşmadığını" tespit etti.
Mahkeme, ödemelerin veya yatırımların Malta planının temelini oluşturduğuna hükmederek, "Malta Cumhuriyeti tarafından bu topraklarda fiilen ikamet etmenin, bu plan kapsamında söz konusu üye devletin vatandaşlığının verilmesi için temel bir kriter olarak kabul edildiği düşünülemez," dedi.
Mahkeme, Malta'nın altın pasaport programını kurarak ve işleterek AB anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediğini ilan etti ve Malta'nın dava masraflarını ödemesine hükmetti.
Karar, geçtiğimiz Ekim ayında Başsavcı Anthony Collins tarafından hazırlanan ve Avrupa Komisyonu'nun programın AB'nin bütünlüğüne zarar verdiği yönündeki endişelerini bir kenara iten bağlayıcı olmayan bir rapora aykırı.
Collins'in görüşüne göre, "Üye Devletler, kimin kendi vatandaşlarından biri olma hakkına sahip olduğunu ve bunun sonucunda kimin AB vatandaşı olduğunu belirlemenin yalnızca kendilerine ait olduğuna karar vermişlerdir."
Adalet Divanı'ndaki yargıçlar Başsavcı'nın görüşlerini takip etmek zorunda değiller, ancak çoğu davada bunu yapıyorlar.
Malta'nın altın pasaport uygulaması, Güney Kıbrıs'ın 2020'de, Bulgaristan'ın da 2022'de uygulamayı kaldırmasının ardından, blok içinde kalan son altın pasaport uygulamasıydı. Diğer ülkeler, ödeme yapmaya istekli olanlara oturma izni sunan daha dar bir sistem olan "altın vizeler" sunuyor, ancak bunlar da mercek altında.
Portekiz 2023'te altın vize programını daraltarak emlak spekülasyonunu engellemek amacıyla gayrimenkul yatırımı şartını kaldırdı. Hollanda da aynı yolu izleyerek Ocak 2024'te altın vize uygulamasına son verdi ve İspanya da gayrimenkule yatırım yapanlar için altın vizeyi kaldırma sözü verdi.
AB pasaportu ya da oturma kartı edinmek zengin Rusların yaptırımlardan kaçmasına yol açabileceğinden, bu planlar 2022'de Ukrayna'nın işgalinden bu yana önemli güvenlik ve kara para aklama endişelerine yol açtı.
2022 yılında Avrupa Parlamentosu üyeleri altın vizeler konusunda daha sıkı kurallar getirilmesi ve yatırım yoluyla vatandaşlığın yasaklanması çağrısında bulunarak bunun "etik, hukuki ve ekonomik açıdan sakıncalı" olduğunu belirtmişlerdi.
Bu haber Malta'dan gelen tepkilerle güncellenecektir.