İspanya, bölgesel dillerine AB düzeyinde daha fazla statü kazandırma çabasını sürdürürken, çok dilli nüfus yapısıyla bazı dillerin geri planda kaldığını hisseden ülkeler arasında yalnız değil.
REKLAM
İspanya, Pazartesi günü Katalanca, Galiçyaca ve Baskçayı Avrupa Birliği’nin resmi dilleri arasına katma girişiminde gerekli oy birliğini sağlayamadı. Bazı üye ülkeler, bu istisnai adımın idari ve hukuki sonuçları konusunda endişelerini dile getirdi.
Teklife yönelik en güçlü itirazlardan biri, bu kararın emsal oluşturabileceği ve azınlık dillerine sahip diğer ülkelerden benzer taleplerin gelmesine kapı aralayabileceği yönünde oldu.
Avrupa genelinde 40 ila 50 milyon insan yaklaşık 60 bölgesel ve azınlık dili konuşuyor. Ancak yalnızca birkaç ülke bu dilleri eşit düzeyde resmi dil olarak tanıyor ve bu dillerin hükümet, kamu yönetimi ve kurumlarda çoğunluk diliyle aynı statüde kullanılmasına olanak tanıyor.
İspanya
İspanya’da Baskça, Katalanca ve Galiçyaca, bulundukları özerk topluluklarda güçlü yasal korumalara sahip. Bu diller eğitimde, kamu yönetiminde ve medyada yaygın biçimde kullanılıyor.
Katalanca, özellikle Katalonya'da olmak üzere yaklaşık 7,5 milyon kişi tarafından konuşulmakta olup, Avrupa'nın en yaygın azınlık dillerinden biri. Ayrıca daha sınırlı ölçekte Fransa ve İtalya'nın bazı bölgelerinde de konuşuluyor.
Bask Ülkesi ve Navarra’da yaklaşık 1 milyon kişi tarafından konuşulan Baskça, Fransa’daki Bask bölgesinde ise resmi statüye sahip olmamasına rağmen hâlâ kullanılıyor. Galiçyaca konuşanların sayısı ise yaklaşık 2 milyon.
Hollanda
Hollandaca ülkenin ulusal dili olmakla birlikte, kuzeydeki Friesland eyaletinde Frizce bölgenin ikinci resmi dili olarak tanınıyor.
Frizce, Hollanda ve Almanya'da Batı, Doğu ve Kuzey Frizcesi olmak üzere üç ana lehçeye ayrılır. Bunlar arasında en yaygın olanı, tahminen 4 bin ila 10 bin kişi tarafından konuşulan Kuzey Frizcesidir.
Ancak Almanya'da Frizce, federal hükümet tarafından resmi idari dil statüsünde kabul edilmiyor.
Portekiz
Portekiz'in ayrıca bölgesel düzeyde tanınan ortak bir resmi dili bulunuyor: Mirandese.
Miranda do Douro bölgesinde konuşulan bu dil, Portekiz hükümeti tarafından ülkenin ikinci resmi dili olarak kabul edildi.
Vigo Üniversitesi’nin 2020 yılında yaptığı araştırmaya göre, yaklaşık 3 bin 500 kişi Mirandese dilini bilmekte, ancak bu kişilerin yalnızca bin 500’ü dili aktif olarak kullanmakta.
Finlandiya
Finlandiya'nın en kuzeyinde yaklaşık 2.000 kişi, ana dili olarak Sami dillerini konuşuyor. Bu gruba Kuzey Sami, Inari Sami ve Skolt Sami dillerini konuşanlar dahil.
Sami dili İsveç'te de kullanılıyor. Resmi nüfus verilerinde bu dillere dair ayrı bir kayıt tutulmasa da, tahminler 7 bin ila 9 bin kişinin Sámi dillerinden birini konuştuğunu gösteriyor.
İsveç, Finlandiya ve Norveç’teki yerli parlamentolar, Pite Sami ve Ume Sami gibi, her biri 50’den az kişi tarafından konuşulan bazı dillerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu konusunda uyarılarda bulundu.
İtalya
Fransızca, Almanca, Ladince, Slovence ve Katalanca, İtalya'nın belirli bölgelerinde veya belediyelerinde İtalyanca ile birlikte eş resmi dil statüsüne sahip.
Fransızca, Almanca ve Slovence kendi ülkelerinde ulusal dil konumundayken, Katalanca ağırlıklı olarak İspanya’da konuşuluyor.
Ladince ise Kuzey İtalya’daki Dolomit Dağları’nda, özellikle Güney Tirol, Trentino ve Belluno eyaletlerinde yaşayan Ladin halkı tarafından konuşuluyor.