Pazar günkü cumhurbaşkanlığı seçimi, Polonya başbakanını siyasi olarak zayıflattı ve çok partili koalisyonunun 2027 sonundaki görev süresinin sonuna kadar hayatta kalıp kalamayacağı konusunda soru işareti yarattı.
REKLAM
Polonya Başbakanı Donald Tusk, 11 Haziran’da koalisyon hükümeti için bir güven oylaması yapılacağını duyurdu. Oylama kararı, Tusk'ın müttefiki olan liberal Varşova Belediye Başkanı Rafał Trzaskowski'nin pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı ikinci turunda aldığı yenilginin ardından geldi.
Salı günü kabine toplantısında konuşan Tusk, “Yeni bir siyasi gerçeklikte oturuma başlıyoruz,” dedi.
“Bu gerçeklik yeni, çünkü artık yeni bir cumhurbaşkanımız var. Ama anayasa, sorumluluklarımız ve yurttaşların beklentileri değişmedi. Polonya’da hükümet yönetir. Bu da büyük bir sorumluluk ve onurdur,” dedi.
Ancak Trzaskowski’nin muhafazakâr aday Karol Nawrocki’ye karşı aldığı mağlubiyet, Tusk’ın siyasi pozisyonunu zayıflattı. Bu durum, çok partili koalisyonunun 2027 sonuna kadar ayakta kalıp kalamayacağına dair soru işaretlerine yol açtı.
Tusk’ın hükümeti Polonya’da 'yönetimde' ancak cumhurbaşkanlığı bu yapının dışında işliyor. Cumhurbaşkanının yasaları veto etme yetkisi bulunuyor ve Nawrocki’nin seçimi kazanması, Tusk’ın Avrupa yanlısı gündemini ilerletmesini zorlaştırabilir.
Tusk, 2023 sonlarında geniş ideolojik yelpazeye sahip bir koalisyonla iktidara gelmişti. Ancak kürtaj yasalarının yumuşatılması gibi bazı seçim vaatlerini yerine getirecek çoğunluğu parlamentoda oluşturamadı.
Nawrocki, 6 Ağustos’ta görev süresi dolacak olan mevcut Cumhurbaşkanı Andrzej Duda’nın yerine geçecek. 42 yaşındaki Nawrocki, siyasette yeni bir yüz ve aynı zamanda amatör bir boksör. ABD Başkanı Donald Trump’ın desteğini alan Nawrocki, 2015-2023 yılları arasında Polonya’yı yöneten muhafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PiS) adayıydı.
Parti lideri Jarosław Kaczynski, pazartesi günü yaptığı açıklamada tüm siyasi güçlere seslenerek teknokrat bir hükümetin kurulmasına destek vermeleri çağrısında bulundu: “Bugün ihtiyacımız olan şey, cumhurbaşkanı gibi tarafsız bir teknik hükümettir. Bu hükümetin başındaki kişi, böyle bir projeye destek verebilecek taraflarla yapılacak görüşmeler sonucunda belirlenmelidir. Bizimle doğrudan bağı olması şart değil.''
“Bakanlıklar da toplumsal yaşamın belirli alanlarında uzman olan kişilerce yönetilmelidir,” diye de ekledi.
Pazar günü yapılan ikinci turda Nawrocki oyların yüzde 50,89’unu alırken, Trzaskowski yüzde 49,11’de kaldı.