Ukraynalı gazeteci Vladyslav Yesypenko, reddettiği casusluk suçlamaları nedeniyle dört yıldan fazla bir süre Rusya'da tutuklu kaldı.
ABD merkezli medya kuruluşu Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), dört yılı aşkın süredir Rusya işgalindeki Kırım’da tutuklu bulunan Ukraynalı gazeteci Vladyslav Yesypenko’nun serbest bırakıldığını duyurdu.
Yesypenko, 10 Mart 2021'de Rusya’nın 2014’te yasa dışı şekilde ilhak ettiği Kırım’da gözaltına alınıp hapse atılmıştı.
Kendisine, Ukrayna adına casusluk yaptığı suçlaması yöneltilmişti. Rusya tarafından kurulan yerel bir mahkeme, Şubat 2022’de Yesypenko’yu altı yıl hapis cezasına çarptırdı. Bu ceza daha sonra beş yıla indirildi.
Hem Yesypenko hem de RFE/RL ile çeşitli insan hakları örgütleri suçlamaların uydurma olduğunu savundu. Gazeteci daha sonra aracında el bombası bulundurmakla da suçlandı ve bu iddiayı da reddetti. Üstelik savcılık, bombanın üzerinde Yesypenko’nun parmak izine rastlanmadığını kabul etti.
Hem Rus hem Ukrayna vatandaşı olan Yesypenko, yargılama sürecinde kendisine elektrik verilerek işkence yapıldığını ve bu şekilde zorla 'suçu'nu 'itiraf' etmek zorunda kaldığını ifade etti.
RFE/RL CEO’su Stephen Capus, “Dört yılı aşkın bir süre boyunca Vlad, işlemediği bir suç nedeniyle keyfi olarak cezalandırıldı. Rus işgali altındaki Kırım’da olanları haberleştirdiği için çok ağır bir bedel ödedi,” dedi. Capus, Yesypenko’nun 'hem fiziksel hem de psikolojik olarak işkence gördüğünü' de ekledi.
Yesypenko’nun serbest bırakılması, RFE/RL muhabiri Ihar Karnei’nin Belarus’ta bir ABD’li üst düzey yetkilinin ziyareti sonrası serbest bırakılmasının hemen ardından geldi. 2023 yılında 'aşırılıkçılık' suçlamasıyla üç yıl hapis cezasına çarptırılan Karnei, suçlamaları reddetmişti.
Capus, Yesypenko’nun 'hukuksuz tutukluluğunun daha fazla uzamaması' için birlikte çalışan ABD ve Ukrayna hükümetlerine teşekkür etti. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı danışmanı Andriy Yermak da serbest bırakılmasına katkı sunan herkese teşekkür etti.
Kırım’daki basın özgürlüğü, Rusya’nın yasa dışı ilhakından bu yana ciddi biçimde geriledi. Ukraynalı insan hakları örgütü ZMINA’ya göre, 2014 öncesi aktif olan medya kuruluşlarının yüzde 88’i 2015’e gelindiğinde kapanmıştı.
PEN America’nın aktardığına göre Yesypenko, Kırım’daki halkın Rus ilhakı sonrasında yaşamlarının nasıl değiştiğine dair bir haber hazırlamak üzere görüntü topluyordu.
Öte yandan Rusya, 2022 Şubat’ında Ukrayna’ya yönelik tam ölçekli işgalini başlatmasından bu yana ülkedeki muhalefete yönelik baskıyı da artırdı. Nisan ayında bir Rus mahkemesi, dört gazeteciyi 'aşırılıkçılık' suçlamasıyla yargılayarak beş yılın üzerinde hapis cezası verdi.
Söz konusu gazeteciler suçlamaları reddetti ve yalnızca gazetecilik görevlerini yerine getirdikleri için cezalandırıldıklarını belirttiler.