ABD ile gümrük vergileri konusunda prensipte bir anlaşma imzalamaya hazırlanırken ani bir gelişmeyle yakalanan Avrupa Birliği, hafta sonu gelen yeni ABD tehditlerinin ardından müzakerelerin başarısız olması durumunda misillemeye hazırlanıyor.
REKLAM
AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic, pazartesi günü Brüksel’de olağanüstü toplanan AB ticaret bakanlarına, ABD’nin 1 Ağustos’tan itibaren AB’den yapılan ithalata yüzde 30 gümrük vergisi getirme tehdidine karşı hazırlanan, 72 milyar euro değerinde ABD ürününü içeren bir misilleme vergisi listesi sundu.
Sefcovic, “Tüm olasılıklara hazırlıklı olmalıyız; buna, gerekirse transatlantik ilişkimizde dengeyi yeniden sağlamak için iyi düşünülmüş, orantılı önlemler de dahil,” dedi ve ekledi: “Bugün Komisyon, yaklaşık 72 milyar euroluk ABD ithalatına karşı ikinci ürün listesini üye ülkelerle paylaşıyor. Artık bunu tartışma fırsatına sahip olacaklar.”
AB Komisyonu’nun önerdiği liste, sanayi temsilcileri ve üye devletlerle yapılan istişarelerin ardından 95 milyar eurodan 72 milyar euroya indirildi. Liste hala üye devletlerce resmen onaylanmayı bekliyor. Hedef alınan ürünler arasında ABD uçakları ve Bourbon viskisi gibi çeşitli mallar yer alıyor.
12 Temmuz’da, haftalar süren müzakerelerin ardından, ABD Başkanı Donald Trump Truth Social’da Komisyon’a gönderdiği ve bir anlaşmaya varılamaması halinde 1 Ağustos’tan itibaren AB ithalatına yüzde 30 gümrük vergisi uygulanacağını belirten bir mektubu yayımladı.
Geçen hafta, müzakerelerin son aşamaya girdiği düşünülüyordu. AB, ithalatına yüzde 10’luk bir taban gümrük vergisini isteksizce kabul etmişti. Sektör bazlı istisnalar hala görüşülüyordu; AB, alkollü içkiler için gümrük vergisini sıfırlamış ve ABD’nin bazı tarım ürünlerine yönelik vergilerini yüzde 10’un biraz üzerine çekmeyi kabul ettirmişti.
Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, “Prensipte bir anlaşmaya çok çok yaklaşmıştık,” diyerek durumu değerlendirdi.
ABD şu anda AB çeliği ve alüminyumuna yüzde 50, otomobillere yüzde 25 ve tüm AB ithalatına yüzde 10 gümrük vergisi uyguluyor.
Bir AB diplomatı, AB’nin misilleme kapsamında ABD’nin ihtiyaç duyduğu alüminyum hurda ihracatına kontrol getirmeyi de değerlendirdiğini belirtti.
Ancak AB dişini göstermeye çalışsa da önceliğini hala müzakereye veriyor.
Maros Sefcovic, “Transatlantik ilişkimizin müzakere edilmiş bir çözüme, yeniden istikrar ve iş birliğine yönelen bir çözüme layık olduğuna inanıyoruz,” diyerek, pazartesi günü ABD'li muhataplarıyla bir telefon görüşmesi planladığını açıkladı.
13 Temmuz’da, Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, ilk aşamada 21 milyar euroluk Amerikan ürününü hedef alan bir misilleme önleminin uygulanmasını 15 Temmuz’a kadar ertelediklerini duyurdu.
Aynı AB diplomatına göre, AB büyükelçileri önce bu misilleme önlemlerini yıl sonuna kadar ertelemeyi kararlaştırmıştı. Ancak Trump’ın son açıklamaları sonrası durum acil hale geldi ve misillemenin 1 Ağustos’ta başlamasına karar verildi.
Pazartesi günü üye ülkeler birlik içinde görünse de, diplomatlar ABD ile bir anlaşma sağlandığında bazı sorunların kaçınılmaz olacağını biliyor.
Bir üye devlet yetkilisi Euronews’e yaptığı açıklamada, “Gerçekçi olalım, hepimizin farklı yorumları olacak,” diyerek, anlaşma sağlandıktan sonra bazı ülkelerin güçlü misillemeden yana olacağını, bazılarının ise kendi stratejik sektörlerinin nasıl etkilendiğine bağlı olarak gerginliği tırmandırmaktan kaçınmak isteyeceğini itiraf etti.
Fransa, ABD’ye karşı sert bir tutumdan yana olmaya devam ediyor ve 2023’te kabul edilen “zorlamaya karşı önlem” gibi AB’nin elindeki tüm savunma araçlarının kullanılmasını savunuyor. Bu önlem, AB’ye ekonomik baskı uygulayan ülkelere karşı yaptırım uygulama, şirketlerin lisanslarını iptal etme ya da fikri mülkiyet haklarını askıya alma gibi güçlü karşılıklar verilmesini mümkün kılıyor.
Fransa Ticaret Bakanı Laurent Saint-Martin, Konsey’e gelişinde yaptığı açıklamada, “Son gün ve haftalarda ABD Başkanı tarafından kasıtlı olarak uygulanan bu baskı, müzakere kapasitemizi zorluyor ve Avrupa'nın bir güç olduğunu göstermemiz gerektiğini ortaya koyuyor,” dedi ve ekledi: “Avrupa, yanıt verme kabiliyetini gösterdiğinde güçtür.”
Bir diğer AB diplomatı ise, “ABD’nin gerilimi artırma üstünlüğü var,” dedi.
Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ise şu an için bu önleme başvurulması gerektiğini düşünmüyor.
Pazar günü, “Bu araç olağanüstü durumlar için yaratıldı,” diyen Von der Leyen, “Henüz o noktada değiliz” ifadelerini kullandı.