Bilim insanları, depremlerden gelen sismik dalgalar aracılığıyla çekirdeği inceledi.
REKLAMBilim insanları, sismik dalgalar aracılığıyla Dünya'nın merkezini inceleyerek, dış çekirdekte halka benzeri bir yapı keşfetti.
Hakemli bilimsel dergi Science Advances'taki bir makalede ayrıntılandırılan araştırmada, gizemli yapının dış çekirdeği meydana getiren eriyik metal havuzu içinde yer aldığı belirtildi.
Ekvator'a paralel uzanan yapı, donut ve simit benzeri hamur işi çöreklere benzetiliyor.
Çalışmanın yazarlarından ve Avustralya Ulusal Üniversitesi jeofizikçilerinden Prof Hrvoje Tkalčić, "Çoğu kişi bunu bir çöreğe benzetirdi" ifadelerini kullandı.
Dünyanın merkezine yolculuk
Dünya'nın merkezinde yer alan iç ve dış çekirdek bölgelerine bizzat ulaşmak mevcut teknolojiyle mümkün değil. Ancak bilim insanları bu erişilemez bölgeleri incelemek, haritalandırmak ve yapısını anlamak için bazı yöntemler kullanıyor.
Söz konusu yöntemlerin başında da sismik dalgalarla inceleme yapmak geliyor.
Bu örnekte araştırma ekibi, büyük depremlerin oluşturduğu sismik dalgaların çekirdeğin içinden geçerken aldığı biçimleri analiz ederek bölgedeki değişimleri ve yapısal özellikleri inceledi.
Dalgaların mantodan önceki katmanda üst sınıra yakın bir bölümden geçerken yavaşladığı tespit edildi.
Tkalčić, "Dalgaların izlediği yolun geometrisine ve dış çekirdeği nasıl kat ettiğine baktık. Böylece dalgaların gezegen boyunca seyahat ederken geçen süreleri yeniden yapılandırdık," ifadelerini kullandı.
“Sismik dalgaların 'torus' denen bölgede yavaşladığını fark ettik," diyen bilim insanı, ortaya çıkan şeklin bir "donut'ı" andırdığını belirtti: “Donut'ın kalınlığını tam olarak bilmiyoruz. Ancak çekirdek-manto sınırının birkaç yüz kilometre altına ulaştığı sonucuna vardık."
Guardian'da yer alan habere göre, yapının kaldırma kuvveti silikon, sülfür, oksijen, hidrojen veya karbon gibi daha hafif kimyasal elementlerin varlığına işaret ediyor.
Dış çekirdeğin önemi
Uzmanlar dış çekirdeği daha iyi anlamanın son derece önemli olduğunu belirtiyor. Zira bu bölge yüzeydeki yaşamın devamlılığı için kritik önemde. Yüzeyi Güneş'ten gelen yüklü parçacıklardan koruyan manyetik alanın alanın varlığı bu bölgeden kaynaklanıyor.
Erimiş demir ve nikel içinde hareket eden akımlar, Dünya'nın manyetik alanını oluşturan ve sürdüren “dev bir dinamo” görevi görüyor.
Diğer birçok gezegen bu tür bir dinamodan yoksun. Dünyanın neden böyle bir yapıya sahip olduğu ise henüz anlaşılamadı.
Tkalčić, “Diğer gezegenlerin yüzeylerini kendi gezegenimizin iç kısmından daha iyi bildiğimizi söylemek doğru olur," dedi.