27 AB ülkesi, önümüzdeki hafta metnin değerlendirmesini tamamlamayı planlıyor. Komisyon da aynı süre içinde kendi değerlendirmesini sonuçlandırabilirse, şirketler bu koda resmen imza atabilecek.
REKLAM
Avrupa Birliği üyesi ülkeler, Genel Amaçlı Yapay Zeka (GPAI) sistemleri için hazırlanan Uygulama Kodunu 22 Temmuz gibi erken bir tarihte resmen onaylayabilir. Konuya yakın kaynakların Euronews'e verdiği bilgilere göre, bu gelişme, yapay zeka sağlayıcılarının gönüllü olarak bu kurallara uymaya başlamasının önünü açacak.
Bu adım, 2 Ağustos’ta yürürlüğe girecek olan AB Yapay Zeka Tüzüğü’nün (AI Act) GPAI sistemlerine yönelik hükümlerinden sadece birkaç gün önce atılmış olacak.
Avrupa Komisyonu, geçtiğimiz hafta, ChatGPT ve Gemini gibi büyük yapay zeka modellerinin geliştiricilerinin AI Act ile uyumlu olmalarına yardımcı olmayı amaçlayan Uygulama Kodu’nu kamuoyuna sundu. Uzmanlar tarafından hazırlanan bu gönüllü kurallar seti, koda imza atan şirketlere daha fazla hukuki netlik sağlamayı vadederken, imzalamayanların daha fazla denetime tabi tutulabileceği belirtiliyor.
Kodun yürürlüğe girmesi için, hem AB üye ülkeleri (AI Kurulu alt grubu üzerinden) hem de Komisyon’un Yapay Zeka Ofisi tarafından onaylanması gerekiyor.
27 AB ülkesi, önümüzdeki hafta metnin değerlendirmesini tamamlamayı planlıyor. Komisyon da aynı süre içinde kendi değerlendirmesini sonuçlandırabilirse, şirketler bu koda resmen imza atabilecek.
Aslında mayıs ayında yayımlanması planlanan belge, çeşitli nedenlerle ertelendi ve ciddi eleştiriler aldı. Teknoloji devleri, yayıncılar ve telif hakkı sahipleri, kuralların AB’nin telif yasalarıyla çeliştiğini ve inovasyonu engelleyebileceğini savundu.
AI Act, yapay zeka sistemlerini topluma yönelik risk düzeylerine göre sınıflandırarak kademeli şekilde düzenlemeyi amaçlıyor. Bu yasa 2023 Ağustos’ta yürürlüğe girmeye başlamıştı ve farklı bölümleri zaman içinde aktifleşiyor.
Karışık tepkiler
Bu süreçte ChatGPT'nin geliştiricisi OpenAI, kod nihai hâlini aldığında imzalayacağını duyurdu. Şirket yaptığı açıklamada, “Uygulama Kodu, AB’nin nisan ayında duyurduğu AI Kıtası Eylem Planı’nın ilerletilmesi için bir kapı aralıyor ve halihazırda görülen yapay zeka etkisinin üzerine inşa edilmesini sağlıyor,” ifadelerini kullandı.
Ancak kodun yayımlanması, kamuoyundan ve sivil toplumdan karışık tepkiler aldı. Avrupa Tüketici Dernekleri Bürosu (BEUC) ve Demokrasi ve Teknoloji Merkezi (CDT) nihai sürüm hakkında çekincelerini dile getirdi.
BEUC’ten kıdemli hukuk uzmanı Claudio Teixeira, gelişmeyi “doğru yönde bir adım” olarak nitelese de, gönüllü girişimlerin bağlayıcı AB yasalarının yerini tutamayacağını vurguladı: “Bu tür uygulamalar yasal korumaları zayıflatmamalı, tamamlayıcı olmalı.”
CDT Avrupa’dan Laura Lazaro Cabrera ise nihai taslağın, GPAI sistemlerinin tüm risklerinin kapsamlı şekilde değerlendirilmesini ve azaltılmasını zorunlu kılmadığını belirtti. “Sağlayıcıların bu riskleri ciddi biçimde tespit etme motivasyonu, Yapay Zeka Ofisi’nin bu süreci ne derece iyi niyetle ve sıkı denetleyeceğine bağlı olacak,” dedi.