Bilim insanları, çoğu insanın hayatının bir döneminde enfekte olduğu Epstein-Barr virüsü ile bağlantılı yeni kanser türleri tespit etti.
REKLAM
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ - WHO) kanser araştırma ajansının yeni çalışmasına göre, dünyanın en yaygın virüslerinden biri, kansere yakalanma riskini önemli ölçüde artırıyor olabilir.
Dünya genelindeki çoğu insan, yaşamlarının bir döneminde Epstein-Barr virüsü (EBV) ile enfekte olduğu kesindir. Tükürük ve diğer vücut sıvıları yoluyla kolayca bulaşan virüs genellikle belirti göstermez; ancak halk arasında “öpücük hastalığı” olarak bilinen mononükleoza yol açabilir.
Bilim insanları, EBV’nin vücutta ömür boyu kalabildiğini ve bazı lenfoma türleri ile nadir görülen bir gırtlak kanseriformuna neden olabileceğini zaten biliyordu. Ancak virüsün daha geniş sağlık etkileri hakkında şimdiye kadar yeterince veri bulunmuyordu.
Nature Communications dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, EBV’nin kişileri henüz kanser teşhisi almadan yıllar önce daha yüksek risk altına soktuğunu ortaya koydu.
Araştırmada, Güney Çin’de yaklaşık 74 bin kişi sekiz ila 10 yıl boyunca takip edildi ve bu süreçte bin 990 kanser vakası tespit edildi. Katılımcıların EBV enfeksiyonuna karşı geliştirdiği antikorlar da incelendi. Bu antikorlar, kişinin daha önce virüsle enfekte olduğunun bir göstergesi olarak değerlendirildi.
DSÖ’nün Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) ile Çin’deki araştırma merkezlerinin ortak yürüttüğü çalışmaya göre, EBV antikorlarına sahip bireylerin kansere yakalanma riski, bu antikorlara sahip olmayanlara kıyasla yaklaşık beş kat daha yüksek çıktı.
Ayrıca antikor seviyesi yükseldikçe, kansere yakalanma riskinin de arttığı belirlendi.
Çalışmanın ortak yazarlarından ve IARC Laboratuvar Destek, Biyobankacılık ve Hizmetler Birimi Başkanı Dr. Zisis Kozlakidis, bulguların bilim insanlarına “EBV enfeksiyonu ile farklı kanser türleri arasındaki bağlantıyı anlama” konusunda yardımcı olacağını belirtti.
Virüsle bağlantılı en yüksek risk, boğazın arka kısmında, burunla ağız arasındaki bölgeyi etkileyen nadir bir kanser türü olan nazofarenks kanseri için belirlendi. EBV’ye sahip bireylerin bu kansere yakalanma riski, enfekte olmayanlara kıyasla 26 kat daha fazla bulundu.
Bununla birlikte, EBV antikorlarının; akciğer, karaciğer ve çeşitli kan kanserleri (lenfomalar) için de artmış riskle ilişkili olduğu saptandı.
Araştırmanın bazı sınırlamaları da var. Bulguların farklı demografik gruplara doğrudan uygulanamayabileceği ve sigara kullanımı gibi diğer risk faktörlerinin sonuçları etkilemiş olabileceği belirtiliyor.
Yine de araştırmacılar, bu çalışmanın EBV gibi kanserle ilişkili virüslere dair önemli bir ışık tuttuğunu ve virüsün kansere nasıl neden olduğunun daha ayrıntılı araştırılması gerektiğini vurguluyor.
Her ne kadar mononükleoz geçiren çoğu kişide EBV kansere dönüşmese de, virüs hücrelerde genetik değişimlere yol açarak kansere neden olabilecek ortamı hazırlayabiliyor.
Uzmanlar, insanların risklerini bilmeleri hâlinde, virüsle bağlantılı olabilecek kanser belirtilerine karşı daha bilinçli davranabileceklerini ifade ediyor.