Anlaşma, Londra'da AB-İngiltere ilişkilerini geliştirmeye yönelik bir adım olarak değerlendiriliyor ancak İngiltere'nin SAFE savunma fonuna katılımı konusunda anlaşmaya varılamaması eleştirmenlerin Avrupa ile ilişkilerde “parça parça” bir yaklaşım izlendiği yönündeki şikayetlerine yol açtı.
Avrupa Birliği ile İngiltere, İngiltere'nin AB’den ve tüm kurumlarından resmen ayrılmasının üzerinden 7 yıl geçtikten sonra, İngiliz öğrencilerin 2027’de Erasmus+ programına yeniden dâhil edilmesini öngören anlaşmayı sonuçlandırdı.
İngiltere hükümeti, üniversiteler dahil öğrenci kuruluşlarından Erasmus’a yeniden katılım yönünde ciddi baskı altındaydı. Ancak programın Avrupalı öğrenciler arasında popüler olması ve İngiliz öğrencilerin AB ülkelerinde eğitim alma oranının görece düşük kalması nedeniyle bu adıma uzun süre mesafeli durmuştu.
Anlaşmaya göre Londra, 2027/28 akademik yılında 570 milyon sterlin (650 milyon euro) katkı payı ödeyecek. İngiltere hükümeti bu tutarın, AB üyesi olmayan ülkelerin ödediği bedelden yüzde 30 daha düşük olduğunu belirtiyor.
Erasmus+ eğitim, mesleki eğitim, gençlik, kültür ve spor alanlarında fırsatlar sunuyor. Britanya hükümetine göre 2027’de programdan İngiltere'den 100 binden fazla kişinin yararlanması bekleniyor.
AB İlişkileri Bakanı Nick-Thomas Symonds, yaptığı açıklamada, “Erasmus+’a katılım gençlerimiz için büyük bir kazanım. Engelleri ortadan kaldırıyor, ufukları genişletiyor ve her kesimden insanın yurtdışında eğitim ve staj yapma fırsatına erişmesini sağlıyor” dedi.
AB ve İngiltere ayrıca, AB’nin elektrik piyasasıyla daha fazla entegrasyon planlarını da açıkladı.
AB Ticaret ve Ekonomik Güvenlik Komiseri Maros Sefcovic ile Bakan Symonds’un ortak açıklamasında, “Elektrik alanında daha yakın iş birliği, Avrupa genelinde işletmeler ve tüketiciler için somut faydalar sağlayacak, Kuzey Denizleri’nde yatırımları artıracak ve enerji güvenliğini güçlendirecek” ifadeleri yer aldı.
Yakınlaşma
AB ve İngiltere, sancılı, uzun ve zaman zaman sert geçen Brexit sürecinin ardından daha yakın ekonomik bağların her iki tarafın da çıkarına olduğu görüşünü paylaşıyor. Ancak Brüksel’de, Birleşik Krallık’ın yakınlaşma konusunda sıkça “parça parça” olarak nitelendirilen yaklaşımı nedeniyle daha kapsamlı bir ilişkiye dair ilk iyimserlik zayıflamış durumda.
AB ve İngiltere, mayıs ayında Brexit sonrası ilk zirvelerini düzenledi. Bu toplantı, ticaret, savunma ve gençlik hareketliliği başta olmak üzere ortak ilgi alanları ve iş birliği imkânlarını belirlemeyi amaçlıyordu.
Ancak İngiltere'nin, üçüncü ülke olarak AB’nin önemli Güvenlik için Avrupa Eylemi (SAFE) savunma fonuna katılımına yönelik müzakereler, üyelik maliyeti konusundaki anlaşmazlık nedeniyle son aşamada başarısız oldu.
Bu arada Kanada, aralık ayı başında savunma sanayisi için “büyük fırsatlar” sunduğunu belirterek programa katıldığını açıkladı ve SAFE’e dâhil olan ilk Avrupa dışı ülke oldu.
Öte yandan, Başbakan Keir Starmer liderliğindeki İngiltere hükümeti, AB’nin Tek Pazarı ve Gümrük Birliği’ne yeniden katılmayı sürekli olarak reddediyor. Oysa bu iki yapı, Avrupa yanlısı birçok İngiliz siyasetçi tarafından AB–İngiltere ekonomik ilişkilerini güçlendirmenin en mantıklı yolu olarak görülüyor.