Belarus’un askeri faaliyetleri kamuoyuna açık şekilde paylaşılmasa da, ülkenin Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşla bağlantısının arttığına dair iddialar güçleniyor.
Polonya, Belarus sınırına yakın Ozierany kasabasında kurulan yeni bir gözlem kulesine topçu savunma sisteminin ilk kümesini yerleştirdi. Yetkililer, sistemin insansız hava araçlarından (İHA) gelebilecek tehditlere karşı sınır güvenliğini güçlendirmeyi amaçladığını açıkladı.
Polonya İçişleri ve İdare Bakanı Marcin Kierwinski, Ozierany’de düzenlenen basın toplantısında, “Bu kule özel bir öneme sahip çünkü Polonya sınırını savunacak topçu sisteminin ilk kümesi buraya yerleştiriliyor. Bu küme ocak ayı itibarıyla faaliyete geçecek,” dedi.
Kierwinski ve Polonya Başbakanı Donald Tusk, salı günü Belarus sınırındaki güvenlik önlemlerinin son aşaması kapsamında Bobrowniki’deki Sınır Muhafızları karakolunu da ziyaret etti.
Ozierany’deki kule, son aylarda inşa edilen beş kuleden biri. Bu yapılar, Svisloch ve Istoczanka nehirleri boyunca ve farklı noktalarda kuruldu. Projenin toplam maliyetinin yaklaşık 47 milyon zloty (yaklaşık 11,1 milyon euro) olduğu bildirildi.
Başbakan Tusk, Noel arifesinde 4 binden fazla askerin ve yüzlerce sınır muhafızı ile polisin görev başında olacağını söyledi.
“Toplamda 6 binden fazla kişi Noel arifesini doğrudan sınırda geçirecek. Onları minnetle anacağız, çünkü onlar sayesinde diğer herkes Noel’i evinde güven içinde geçirebilecek,” dedi.
Kierwinski ise sınırdaki baskının sürdüğünü belirterek, “Yaklaşık 30 bin yasa dışı sınır geçiş girişimi engellendi. Bu, karşı karşıya olduğumuz zorluğu açıkça gösteriyor,” ifadelerini kullandı.
İnsani durum hâlâ endişe verici
Öte yandan, Polonya-Belarus sınırında insani yardım sağlayan aktivistler ve insan hakları örgütleri, göçmenlerden gelen yardım çağrılarının azaldığını ancak insani durumun hâlâ zor olduğunu belirtiyor.
Sınır bölgesinde çalışan aktivistlere göre, yardım taleplerinin yanı sıra ormanlık alanlarda cesetler de bulunuyor.
Temmuz ayına kadar Polonya Sınır Muhafızları ve Savcılık, en az 10 yabancının cesedinin bulunduğunu doğruladı. Gerçek sayı ise bilinmiyor. Krizi istatistiklerle takip eden We Are Monitoring adlı oluşum, 2025 yılında 14 ölüm vakası kayda geçtiğini bildirdi.
Podlasie bölgesinde çalışan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir aktivist, Euronews’e yaptığı açıklamada, yardım çağrılarının sürdüğünü söyledi.
“Belarus lideri Lukaşenko, sınırlar açıldıktan sonra bazı düzenlemeler yapıldığı için göçmenleri bölgeden çekti. Ancak bu, anlaşma yapılabilecek bir kişi değil,” dedi.
Aktivist, göçmenlerin Minsk ve Grodno çevresinde sıkıştığını ve sınır kapılarından geçemediklerini, çünkü mahkemelerin geçici koruma başvurularını kabul etmediğini de ekledi.
Belarus’ta silah fabrikası mı kuruluyor?
Belarus’un askeri faaliyetleri kamuoyuna açık şekilde paylaşılmasa da, ülkenin Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşla bağlantısının arttığına dair iddialar güçleniyor.
Muhalif örgüt BELPOL, YouTube’da yayımladığı bir videoda Minsk yakınlarında bir silah fabrikası inşa edildiğini öne sürdü. Örgüte göre, Kasım 2023’ten bu yana inşaatı süren “Uchastok” projesi, Sovyet standardı 122 mm ve 152 mm topçu ve roket mühimmatının tam üretim döngüsünü kapsıyor. Tesisin Aralık 2026’da tamamlanması planlanıyor.
Fabrikanın Minsk’e yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki Slutsk bölgesinde yer aldığı ve Belarus mühimmat sanayisinin genişlemesinde önemli rol oynayacağı belirtiliyor.
BELPOL temsilcileri, Belarus’un şu anda patlayıcı üretiminde kullanılan bazı kritik bileşenleri üretmediğini, bu nedenle projenin ithal teknoloji ve hammaddelere dayanacağını belirtti. Bu alandaki başlıca ortakların ise Rusya ve Çin olduğu ifade ediliyor.
Muhalif isim Uladzimir Zychar, videoda yayımlanan raporda, “Üretimin kapsamı ve hacmi dikkate alındığında, nihai müşterinin Rusya Federasyonu olacağı açık,” dedi.
Polonya merkezli Belarus haber sitesi Belsat’a göre, Belarus yönetimi uzun süredir yasa dışı göç ve sınır ihlallerine dikkat çekerken, giderek daha fazla yorumcu asıl tehdidin Belarus’un askeri faaliyetlerinden gelebileceğini savunuyor.