Ekonomistler 2018’i artan işsizlik, yükselen enflasyon ve yavaşlayan büyüme rakamlarıyla sonlandıran Türkiye ekonomisinde bu tablonun yerel seçimler öncesinde derinleşerek devam etmesini bekliyor.
REKLAMEkonomistler 2018’i artan işsizlik, yükselen enflasyon ve yavaşlayan büyüme rakamlarıyla sonlandıran Türkiye ekonomisinde bu tablonun yerel seçimler öncesinde derinleşerek devam etmesini bekliyor.
Türkiye İstatistik Enstitüsü (TÜİK) verilerine göre 2018 sonunda yıllık enflasyon yüzde 20,3 olarak gerçekleşti. Böylece 2002 yılından bu yana ilk kez yıl sonu enflasyon yüzde 20’nin üzerine çıkmış oldu.
Hükümetin beklentisi enflasyonun yüzde 20,8 olması idi.
Euronews Türkçe’nin sorularını yanıtlayan ekonomistler, ekonominin 2018’in üçüncü çeyreğinde büyük bir yavaşlama sergileyerek yüzde 1,6 büyümesinin ardından eksi büyüme beklentilerini de dile getiriyor.
'Krizden çıkış öncekiler gibi hızlı değil yavaş olacak'
Ekonomist Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, 2018’in son çeyreğinde daralmanın devam etmesini beklerken, 2019 yılı için sınırlı bir daralma öngördüğünü söylüyor.
Gürsel, “Kasım ayı beyaz eşya ve konut satışları gibi öncü göstergeler daralmanın/resesyonun devam ettiğini gösteriyor.” diyor.
2019 yılı için ise “İhracatta görülen yüksek artışın iç talepteki eksikliği frenleyeceği kanaatindeyim” yorumunda bulunan Gürsel, “Buna karşılık önceki krizlerde olduğu kadar bir daralma yaşanmasa da çıkış da önceki krizlerde olduğu gibi hızlı değil yavaş olacak.” görüşünü dile getiriyor.
Önceki krizlere kıyasla farkları beş maddede sıralayan Gürsel, şunlara dikkat çekiyor:
Firmaların borçlanma rasyoları düşük değil yüksek, üstelik önemli bir kısmı döviz cinsinden
Bu nedenle bankacılık sistemi bu kez sağlam değil, geri ödenemeyen krediler yüzünden sallantıda, kredi genişlemesi durmuş vaziyette
Uluslararası likidite ne bol ne de ucuz, aksine giderek azalıyor
Uluslararası yatırım ekonomi yönetimine güven duyulmadığından Türkiye’ye gelmeye eskiden olduğu gibi can atmıyor
Resesyona hızla yükselen enflasyon ile birlikte girildi
ABD Merkez Bankası (Fed) Aralık ayı sonunda faiz oranlarını 25 baz puan arttırarak, 2018 yılında toplam dört kez faiz arttırmış oldu.
'Ekonomik küçülme ilk altı ay devam edecek'
Ekonomi yazarı Uğur Gürses de 2019 için, “Reel sektörde hasar büyüyor. Bunun da katlanarak büyüyeceğini, ekonomik küçültmenin ilk altı ay devam edeceğini düşünüyorum” diyor.
Yükselen enflasyonun kurun enflasyon üzerinde baskısının devam edeceğini öngörün Gürses, “Enflasyonun zorlama yöntemlerle düşmeyeceğini biliyoruz. Bu da yukarı gidecektir ilk altı ayda” diyor.
'Türkiye ilk kez bu kadar olumsuz bir işsizlik senaryosuyla karşı karşıya'
Özellikle ekonomideki daralmanın etkisinin bire bir görüleceği alanlardan biri işsizlik olacak.
Seyfettin Gürsel, istihdam konusunda ekonominin verili durumundan yola çıkarak sıraladığı beklentilerinin ardından “Böyle olumsuz bir işsizlik senaryosunu Türkiye daha önce hiç deneyimlememişti. Bu senaryo yeni yönetim için çok ciddi bir sınav teşkil etmektedir” diyor.
Gürsel bu tablo karşısında işsizliğin sadece 2019 değil, 2020’de de artmaya devam etmesinin gündemde olduğunu söylüyor.
“Önümüzdeki dönemde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) artışı ya da büyüme oranı pozitif olsa bile çok düşük kaldığı sürece işsizlik artamaya devam edecek çünkü Türkiye ekonomisi yüzde 3,5’in altında büyüme ile güçlü işgücü artışını telafi edecek kadar istihdam yaratamıyor. Önümüzdeki aylarda büyümenin en iyi ihtimalle yüzde 0 civarında olacağı daha sonra da yüzde 4-5’lere hızla yükselemeyeceği ve uzun süre düşük kalacağı düşünüldüğünde işsizliğin sadece 2019’da değil 2020’de artmaya devam etmesi gündemde” diyor.
İşsizlik açıklanan son verilere göre Eylül 2018’de işsizlerin sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,4 arttı ve 3 milyon 750 bine yükseldi.
İşsizlik böylece son bir buçuk yılın en yüksek seviyesine çıkmıştı.