Burası Monza, motor sporlarının mabedi. İtalya’nın kuzeyindeki Formula 1 yarışlarına ev sahipliği yapan en eski ve ünlü yarış pisti… 1922’de inşaa edilen Monza, halen dünyanın en zorlu ve hızlı otomobil yarışlarına ev sahipliği yapıyor. Takvimde sabırsızlıkla beklenen pist, 5,793 metre uzunluğa sahip. Pilotlar 360 km. hıza erişebiliyor. İtalyanların ‘Autodromo’su, ağırladığı dünyaca ünlü pilotları sayesinde otomobil yarşılarının mihenk taşlarından biri.
“Bu sene ‘hızın mabeti’ 90. yaşgününü kutluyor. 90 yıldır süren hız, heyecan ve çekişme. Fakat skandallar ve pistin kabarık sabıkası Monza’nın şöhretini lekeliyor. Öyle ki Formula 1’i kaybetmek bile söz konusu. Peki Monza, yarışların şehir için ne kadar önemli olduğuna Formula 1 Başkanı Bernie Ecclestone’u ikna edebilecek mi?”
Her şey 6 Mayıs’ta düzenlenen Dünya Superbike Şampiyonası’nda başladı. Durmaksızın yağan yağmur ve pistte oluşan deformasyonlar yarışların iptal edilmesine yol açtı. Yağmurla birlikte beklenen çekler de akıp gitti.
Pistin 50 farklı noktasında sorunlar vardı. Su, asfaltı bozmuş, bu durum sürücüler için çok tehlikeli bir zemin yaratmıştı. Uluslararası Motor Federasyonu Monza’nın yarış iznini iptal etti.
Fakat bundan daha vahimi pisti 2012’den beri işleten şirketin eski Başkanı Paolo Guaitamacchi’nin başlattığı soruşturma ile ortaya çıktı. Eski yönetici, asfalttaki sorunlardan diğer yöneticilerin haberdar olduğunu fark etti:
“Olay tam bir skandala dönüştü. Dinlenen telefon konuşmaları teknik sorunlar olduğunu ve Autodromo yönetiminin bunları sakladığını gösterdi”.
Sorunun ört bas edilmesi için çalışmalara vakit kaybetmeden başlandı. Pistteki tamir çalışmalarının yanı sıra resmi bir özür açıklaması yayınladı. Şirketin yönetim kurulu değiştirildi. Bununla birlikte yönetimdeki bazı isimler asfalt sorununu sakladıkları halde görevlerinden alınmadı.
Bu kişilerden biri pist direktörü Enrico Ferrari soruları yanıtlamaktan kaçınıyor:
“Takvime göre, eğer hava izin verirse çalışmalar üç hafta daha devam edecek. Düzeltmeler sadece pistte değil, Uluslararası Otomobil Federasyonu’nun istediği her noktada yapılacak. Tıpkı bu arkamda gördüğünüz ilk şikanda olduğu gibi. Buradaki güvenlik duvarını değiştirip ilk virajda yoldan çıkışları daha güvenli kılmayı hedefliyoruz.”
Çalışmalara, pistte düzenlenmesi planlanan Formula 1 yarışına bir ay kala temmuzun ilk günleri başlandı.
Yönetim tüm çalışmaların 9 Eylül’e kadar tamalanacağını temin etti. Fakat yaşanan skandal pistin şanına ağır bir darbe indirdi. 83. İtalya Grand Prix’sinin belki de düzenlenecek son yarış olduğunu düşündürdü. Monza’nın yeni belediye başkanı ise yarışların iptal edilmeyeceğinden emin.
“Monza Grand Prix’inin son kez düzenleneceğini kesinlikle kabul etmiyorum. Bence, Formula 1 yarışı başka bir yerde yapılamaz. Çünkü Monza otomobil yarış tarihinin ayrılmaz bir parçası. Eğer biri Monza’yı bitirirse bunun otomobil sporunu iptal etmek gibi bir şey olduğunun farkına varacaktır.”
Yarışların iptal edilmesi, Monza şehrindeki turizm gelirlerini ve şehrin imajını tepe taklak edebilir.
“Formula 1’in Monza için çok önemli olduğu doğru. Bu pist sayesinde şehrin adı tüm dünyaya duyuruluyor. Ayrıca başka olumlu etkileri de var. Monza Ticaret Odası’nın yaptığı son araştırmalar yarışların bölge ekonomisine katkısının milyonlarca Euro olduğunu gösterdi.”
Monza 122 bin nüfuslu tarihi bir şehir. XIV. yüzyıldan kalma bir katedrale ve bir saraya sahip. Fakat Monza’nın başlıca geçim kaynağı Formula 1 sayesinde elde edilen turizm gelirleri. Yarışların düzenlendiği bir hafta sonunda şehrin kasasına 70 milyon Euro giriyor.
“Çok daha fazla insan geldiği için çok daha fazla kazanıyorsunuz. Tek sorun, şehrin her tarafına kurulan aşırı sayıdaki standlar”.
“Grand Prix gerçekten çok önemli. Çünkü turizm yapılmasını sağlıyor. Özellikle Formula 1 düzenlendiğinde buraya hayat geliyor. Birçok etkinlik düzenleniyor. Şehri gezmek ve bunu yaşamak çok hoş.”
“Bu çok önemli. Bu ne demek? Formula 1’i başka bir şehirde düzenlemek mi istiyorlar? Monza çok önemli ve Grand Prix burada kalmalı”.
Geleceğin ne getireceği şimdilik bilinmiyor. Fakat kesin olan tek şey, 9 Eylül’de yarış arabalarının bu şehri bir kez daha inleteceği.