Biyolojik çeşitlilik hem çevremiz hem de iş yönü ile çok güzel. Değişiklik arz eden bitkiler çok değerli. Ancak bilim henüz bunu tam olarak keşfedemedi.
Futuris programının bu haftaki bölümünde, bitkileri inceleyen ve bulunan verileri kozmetik sektörüne taşıyan bilim adamları ve araştırmacılarla görüştük. Kozmetik sektörünün kullandığı bitkisel özlü içerikler nasıl bulunuyor?
Gezegenimizdeki birçok bitki bilim adamları için hala sırrını koruyor. Gördüğümüzde tanıdığımız bitkilerin içerdiği kimyasal bileşikler hala tam olarak keşfedilemedi.
‘‘Bilim adamları bitkiler üzerinde yüz yıllardır çalışıyor fakat öğrenme süreci bitmiyor. Burada, Atina’daki araştırmacılar hala bazı bitkilerin sırrını çözmeye çalışıyor.’‘
Avrupa’daki araştırma projeleri’nden biri dünya üzerindeki yaklaşık iki bin çeşit bitkiyi inceledi. Güney Pasifik kıyıları, Afrika, Güney Amerika ve burada Akdeniz’de…
Nikolas Fokialakis, Atina Üniversitesi, bitkisel ilaçlar araştırma görevlisi: ‘‘Yunanistan, Akdeniz’deki evrensel biyo-çeşitlilik havzalarının başında geliyor. Bölgedeki çoğu bitki kendine özgü. Bu yüzden bitkileri incelemek için topluyor ve içerdikleri faydalı özleri araştırıyoruz.’‘
Araştırmacılar bitki içeriklerini ayrıştırıp topluyor ve kozmetik sektörü için biyolojik olarak yararlı molekülleri bulmaya çalışıyorlar.
Dimitris Kletsas, Biyoloji Enstitüsü, NCSR: ‘‘Mesela güneş ışığı deri hücrelerini yaşlandırır ve strese sebep olur. Bitkilerde bulunan hücre koruyucu bileşenleri bulup vücudun savunma mekanizmasını güçlendirebilirsek bunu deri kremlerinde kullanabilir ve hücrelerin erken yaşlanmasını önleyebiliriz.’‘
Geçmişte araştırmacılar özel bileşenleri ayrıştırabilmek için kilolarca bitkiyi işleme sokuyorlardı. Ancak şimdi kullanılan modern aletler sayesinde bu bileşenleri bulmak için birkaç gramlık öz yeterli oluyor.
Leandros Skaltsounis, Atina Üniversitesi AGROCOS proje koordinatörü: ‘‘Bu projenin en önemli sonucu biyo-aktif bileşenleri bulup bir arşiv oluşturmak. Kozmetik alanında ve tarım sektöründe aktif rol oynayan biyolojik içerikleri araştırdık. Ancak bu yaptığımız arşiv gelecekte farklı alanlarda mesela kanser, şeker ya da diğer hastalık testlerinde kullanılabilecek.’‘
Bitki özleri farklı moleküllerden oluşuyor. Bazıları önceden araştırılmışken, bazıları bilim adamları için yeni bir konu oluyor. Araştırmacılar, moleküllerin ‘parmak izi’ni grafik temelli olarak veri tabanına aktarıyor ve bu yöntem yeni araştırmalara kapı açıyor.
‘‘Peki bu araştırmalar ticari anlamda nasıl değer kazanıyor?’‘
Bu kozmetik fabrikası bütün ürünlerinde doğal öz ve bitkisel içerik kullanıyor. Üniversite ve araştırma merkezleri ile ortak çalışarak araştırma sonuçlarında bulunan bilgiler, yeni ürünlerde kullanılıyor.
Marianna Ralli, Moleküler Biyolog: ‘‘Kozmetik ürünleri için gerekli olan içerik ve özlerde, 3 ana kalite unsuruna dikkat ederiz: Pas önleyici, beyazlatma gücü ve ultra viyole yani güneş ışığı koruması…’‘
Ticari kuruluşlar, biyo-aktif maddelerin ne kadar etkili olduğunu öğrenmek için araştırma merkezlerinden elde edilen sonuçları alarak yeni ürünlere uygulayacaklar.
Marianna Ralli, Moleküler Biyolog: ‘‘Amacımız doğanın bize sunduğu nimetleri olabildiğince öğrenerek bilime katkı sağlamak ve bu bilgileri laboratuvarın yaşayan doğasına götürmek. Bu araştırmalar sayesinde en faydalı bitkileri buluyor ve tüketiciler için heyecan verici ürünler sunabiliyoruz.’‘
Dünya üzerinde 400 binden fazla bitki çeşidi mevcut ve bunların sadece yüzde 20’si tam olarak araştırıldı. Acaba, keşfedilmeyi bekleyen diğer sırlar neler?
Ayrıntılı bilgi için: www.agrocos.eu