REKLAMMozambik geçtiğimiz yıllarda yüzde 8’lik büyüme oranına ulaştı. Yeni enerji kaynakları keşfeden 25 milyon nüfuslu ülkede halkın yarısı yoksulluk içinde yaşıyor. Euronews, Mozambik Devlet Başkanı Armando Guebuza ile görüştü.
Isabel Marques da Silva, euronews:
“Bu Avrupa Birliği-Afrika Zirvesi, yatırım ve ticaret modeliyle yardım şeklini değiştirmeyi hedefliyor. Özellikle özel sektör için. Uygulamada bunun anlamı ne olacak?”
Armando Guebuza, Mozambik Devlet Başkanı:
“Bizim geleneksel sektörümüz tarımda verimlilik artıyor. Bu önemli bir adım anlamına geliyor. Böylece bir tarım-sanayi modeli oluşturuluyor. Bu süreci besleyecek yeterli altyapının oluşturulması için lazım olan ihtiyaçların giderilmesi gerekiyor. Afrika için önemli olan diğer konu da turizm. Çünkü bildiğiniz gibi Afrika önemli bir turizm merkezi. Bu sadece sahilleri ve plajları olduğu için değil daha önemlisi doğası ve vahşi hayata sahip olduğundan dolayı böyle.”
euronews :
“Avrupalıların buradaki rolü ne? Özelde yatırım ve ticaret anlamında soruyorum. Bu büyümenin hangi modelle geliştirilmesi daha iyi olur?”
Armando Guebuza, Mozambik Devlet Başkanı:
“Avrupa’nın yapması gereken şey bize desteğini devam ettirmek olmalı. Özellikle altyapı, eğitim ve salgın hastalıklarla mücadele alanlarında. Mozambik her ne kadar çok yeni bir safhada olsa da çocuklar için kolera aşısı üzerinde çalışıyor. Bu konuda Avrupa’dan çok anlamlı yardımlar alıyoruz. Bizi yeni kurumların oluşturulması konusunda oldukça güçlü şekilde destekliyorlar. Mozambik şu anda hemen hemen bütün bölgelere dağılmış 40’dan fazla yüksek eğitim kurumuna sahip.”
euronews :
“Yoksulluk oranı beklendiği şekilde düşmüyor. Halkın da yarısı yoksulluk içinde yaşıyor. Ulaşım, su ve elektrik gibi şeyler daha çok elit insanlar için. Eğer daha fazla girdi varsa niçin daha fazla hizmet yok?”
Armando Guebuza, Mozambik Devlet Başkanı:
“Yüzde 10-15’lik ani büyümeden dolayı İnsanların durumu hemen değişmiyor. Refahın dağıtılması matematiksel bir şey değil. Bu, iş olanaklarının yaratılması, hastanelerin açılması ve altyapı çalışmalarının yapılması gibi şeylere bağlı. Bunların her birini inşa etmek ve gerçekleştirmek çok uzun zaman alır. Afrika’nın büyüme göstermesine rağmen örneğin 100-200 kilometrelik bir yolu yapmak için bile büyük bir yatırıma ihtiyacınız var. Avrupa’da ve diğer gelişmiş ülkelerde bile kriz sırasında işsizlik yaşanıyor. Siz bu durumda orada para ya da kaynak yok diyemezsiniz. Onlara sahipler ancak bütün iş gücünü kapsayacak yeterli bir durumda değil. Biz de Afrika’da büyümeye başladık. Fakat şunun altını çizmeliyim ki bu gibi gelişmelerin semeresini bugünden yarına göremezsiniz.”
euronews :
“Afrika’dan Avrupa’ya yapılan büyük göç dalgalarına şahit oluyoruz. Birçoğu Avrupa yolunda hayatını kaybediyor. İnsan kaçakçılığı şebekeleri mevcut. Bu sorunun nasıl çözümlenmesi gerektiğini düşünüyorsunuz?”
Armando Guebuza, Mozambik Devlet Başkanı:
“Sosyo-ekonomik bir problem bu. Bunun için ne yapmalısınız: Daha fazla iş fırsatları yaratılmalı, hayat standartlarını geliştirmek için yatırım yapılmalı, mesleki ve teknik eğitim ile üniversite eğitimi ve altyapılar güçlendirilmeli. Bütün bunlar gerçekleştirilirse insanların da artık Afrika’dan Avrupa’ya ya da diğer kıtalara, daha iyi bir yaşam standardına ulaşmak için gitmesinin önü kesilir.”
euronews : “Biraz da refahın kaynağı olan doğal kaynaklar üzerine konuşalım isterseniz. Mozambik son zamanlarda bulunan enerji kaynaklarından dolayı yeni ‘Eldorado’ olarak nitelendiriliyor. Fakat bu durum birçok ülkede olduğu gibi yolsuzluğun ve silahlı çatışmaların artmasına ve eko-sistemin zarar görmesine neden oluyor. Mozambik bu kötü senaryoları nasıl önleyebilir? Avrupalılarla işbirliği yapmak bunun önüne geçebilir mi?” Armando Guebuza, Mozambik Devlet Başkanı:
“Bu büyük doğal kaynakların keşfedilmesiyle ortaya çıktığı gösterilen sorunlar aslında bizde bilginin, bilimin ve teknolojideki eksikliklerin olduğunu gösteriyor. Bu kaynaklar aslında çok uzun zaman önce ortaya çıkarılmalıydı. Bizim sermayeye ulaşımımızda büyük eksikliklerimiz var. Eğer öyle olmasaydı onu çok uzun zaman önce kullanıyor olacaktık. Şu anda yapmamız gereken bu keşifleri, Avrupa’dan gelecek yatırım yardımlarıyla birlikte, yatırım için daha fazla gelir sağlayacak şekilde kullanmak olmalı. Vergilerle ve iş yatırımlarıyla he ne kazanıyorsak bunu bütçemizin güçlendirilmesi için kullanmalıyız.”
euronews:
“Afrika’daki barış konusuna geçelim. Avrupa Birliği bölgede barışı koruma misyonunun önemli destekçisi. En son Orta Afrika Cumhuriyeti’nde ve Mali’de bunu gördük. Geçtiğimiz 10 yılda Avrupa Birliği Afrika’daki barış çabalarına 1.2 Milyar Dolar kaynak gönderdi. Fakat kıtada silahlı çatışmalar önlenecek gibi görünmüyor.”
Armando Guebuza, Mozambik Devlet Başkanı:
“Afrika ortada sorunların olduğunun farkında. Afrika şu anda sorun olduğu anda hareket ediyor ve onların çıkış yerlerinde önlenmesi için çaba sarf ediyor. Fakat çok açık şekilde görüldüğü gibi insani sorunlar sosyo-ekonomik sorunlarla ve belli gruplar arasında tarihten gelen kültürel anlaşmazlıklarla alakalı. Bir Milyar Dolar daha verseniz bu sorunları çözemezsiniz.”
euronews:
“Bu misyonlar yararlı mı?”
Armando Guebuza, Mozambik Devlet Başkanı:
“Onlar çözümün bir parçası fakat çözüm değil. Evet bizim Avrupa’nın desteğini devam ettirmesine ihtiyacımız var. Fakat Avrupa’dan gelen yardımların bütün sorunlarımızı çözen sihirli bir değnek olduğunu düşünmeyin. Öyle olmasını isterdim.”