AB Komisyon Üyesi Vestager: Cennet Belgeleri bir şeylerin değiştiğini gösteriyor

Brüksel’in en güçlü kadını olarak tanınan ve Silikon Vadisi’nin teknoloji devlerini hesaba çeken kişiyle beraberiz.Avrupa Birliği’nin en üst düzey rekabet müfettişi Danimarkalı Margrethe Vestager, bugün Küresel Tartışmalar’da konuğumuz.

Vergi kaçıran şirketlere kesilen dev cezalar

Euronews: “Amazon ve Apple’a geriye dönük çok büyük miktarlarda vergi cezası kestiğinizden beri ne tarz değişiklikler oldu? Bu şirketlerin vergi politikalarında bir değişme gördünüz mü?”

Margrethe Vestager, AB Rekabet Komiseri: “Değişiklik bu kadar hızlı gözlemlenemez. Olan şu ki, Amazon’un ödenmemiş vergilerini toplama konusunda bir hayli gelişme kat ettik. Ve bildiğiniz gibi İrlandalılar konusunda Avrupa Mahkemesine gitmek durumunda kaldık, çünkü İrlanda’nın da vergileri toplaması gerekiyor. Şimdilik Hollanda, Belçika, Luxembourg gibi ülkeler vergileri toplamaya başladı, ve bence bu güzel bir gelişme.”

Euronews: “Peki yakın zaman önce karşımıza çıkan Cennet Belgeleri (Paradise Papers) skandalı, aslında AB’nin çok uluslu şirketler ve bazı üye ülkeler tarafından kullanılan vergi kaçırma yapılarına karşı ne kadar güçsüz olduğunun bir kanıtı değil mi?”

Margrethe Vestager, AB Rekabet Komiseri: “Luxleaks, Swissleaks, Panama Belgeleri ve Cennet Belgeleri gibi sızıntıların açığa çıkması bence bir şeylerin değiştiğinin, sırların artık açığa çıktığının bir göstergesi. Her yerde sızıntı var. Ve bu bize de bu konuda bazı tedbirler almaya fırsat veriyor. Ben bana düşeni yaparım ama üye ülkelerin de bunu durdurmak için yasama yapmaları gerekiyor.”

Euronews: “Yakın zaman önce Luxembourg başbakanı ‘Şirketlerin Avrupa’da, Amerika ve Asya’ya göre daha fazla vergi ödemesi Avrupa’nın lehine midir?’ şeklinde bir soru sormuştu. Bu konuda ne dersiniz?”

Margrethe Vestager, AB Rekabet Komiseri: “Bence bu sorunun cevabı basit. Nerede kazanç elde ediyorsanız, nerede müşterileriniz varsa ve iş yapıyorsanız, oradaki topluma katkıda bulunmalısınız. Çünkü eğer yol yoksa, dijital altyapı yoksa, yetişmiş insan veya müşteriler yoksa gelişmiş bir toplum ve beraberinde işten de bahsedilemez. Bu sebeple herkes gibi bu şirketlerin de katkıda bulunması gerekiyor.”

Euronews: “Bunlar haricinde yanılmıyorsam Google hakkında da üç tane soruşturmanız var. Bu konudaki gelişmeler nedir?”

Margrethe Vestager, AB Rekabet Komiseri: “Birincisinde Google’a 2,4 milyar Euro ceza kestik. Şu anda bu sorun çözülüyor, ve Google önceden yapmış olması gereken sistemi kendi şirketinde yerleştiriyor. Daha bu konuda bir karar almadık, sadece inceliyoruz, ama çalışıp çalışmadığını bilmiyoruz, zamanla göreceğiz. İkinci soruşturmamız Google’ın cep telefonlarındaki Android işletim sistemini kullanarak arama motorları arasında baskın kalmaya çalışması hakkında. Sonuncusuysa reklamla ilgili olan Adsense üzerine bir soruşturma, çünkü Google aslına bakılırsa bir reklamcılık şirketi. Bu konuda sahip oldukları gücü nasıl kullandıklarına bakacağız, ve kendi yaptıkları gibi diğer şirketlere de rekabet etme, yenilikler oluşturma ve pazarda yer sahip olarak müşterilere ürün sunma fırsatı veriyor mu ona bakacağız.”

Euronews: “Bildiğiniz gibi artık milli merciler bu şirketlerin bilgi toplama ve kullanmasıyla ilgili soruşturmalar yapıyor. Italyan rekabet kurulu başkanı ‘Büyük veriler (Big Data) ekonomimizin kaynağı haline geldi, ama büyük veri, büyük bir pazar gücü elde edip rekabeti yok etmek için kullanılırsa sorun haline gelir.’ dedi. Bu fikre katılıyor musunuz?”

Margrethe Vestager, AB Rekabet Komiseri: “Biz genelde sadece parayı bir varlık olarak görüyoruz ; ama bilgi de varlıktır. Artık ödemelerde bu yeni para birimi kullanılıyor. Bir arama motoru veya başka bir servis kullandığımızda, profilimizi oluşturmaları için verdiğimiz bilgilerle o hizmeti ödüyoruz. Bu sayede reklam firmalarına yeni fikirler satıyoruz. Bu bir yenilik kaynağı ama pazara girişe de engel olabilir. Çok devasa oranda veri biriktirirseniz, bu, pazarı da kapatabilir. Başka kimse gelip icatlarını gösteremez. Bu konuda büyük verinin tüm faydalarından yararlanabilmek için doğru adımlar atmalıyız. Çünkü muhteşem araştırmalar yapabilir, örneğin kansere karşı tedaviler bulabilirsiniz. Çok fazla iyi şeyler yapılabilir. Ama elbette verinin olumsuz tarafları kontrol altında tutulmazsa, olumsuz sonuç alma riski ortaya çıkar. İnsanlar ‘kendimi kontrolde gibi hissetmiyorum’ der.”

Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalesi

Euronews: “Gerçek politikaya da değinirsek, Rusların sosyal medya aracılığıyla diğer ülkelerin seçimlerine müdahale ettiği iddiaları var. Bu endişeyi paylaşıyor musunuz? Bu konuda ne yapılmalı?”

Margrethe Vestager, AB Rekabet Komiseri: “ABD’de olanlar bizim için büyük bir uyanma çağrısı oldu. İnsanlar sosyal medyada da sorgulayan bir vatandaş olmalı, kesinlikle her gördüğü şeye inanmamalı. Eskiden haberler kağıt üzerinde basıldığında nasıl sorgulandıysa bugün de aynı şekilde sorgulanmalı. Rus hikayesi bunu bize hatırlatan somut bir olay oldu. Kendin adına düşünmemek için kullanılabilecek bir kısayol yok.”

Avrupa’da kadının yeri

Euronews: “Bir başka sorun da Avrupa’da kadınların yeri. Siz yüksek mevkideki nadir kadınlardan birisiniz. Politik kariyerinizde sadece kadın olduğunuz için bir ayrımcılığa maruz kaldınız mı?”

Margrethe Vestager, AB Rekabet Komiseri: “Bence erkeklere göre farklı sorulara maruz kalıyorum. Kıyafetlerimle ilgili, boş vakitlerimde ne yaptığımla ilgili, nasıl bir anne olduğumla ilgili sorular oluyor. Bense durumu biraz değiştirip, kadın olmanın bana farklı bir şekilde güç imkanı verdiğini söylüyorum. Çünkü bence gücü değiştirmemiz lazım. Çünkü onlarca yıldır kadınlar değişmeye çalıştı, takım elbiseyle, saç kesimiyle, konuşmasıyla ve sahip olduğu sözle erkeğe benzemeye çalıştı. Değişmesi gereken şeyse güç. Ve kadınlar olarak şöyle demeliyiz: evet ben bir kadınım, farklı muameleye tutuluyorum, ama belki bu da sahip olduğum araçlardan biri. Çünkü bu eski güç oyunu değil artık, istediğimiz erkeklerin sahip olduğu güç değil. İsteğimiz daha iyi amaçlar kullanabileceğimiz için bir güç. Bence erkekler için de bu özgürleştirici olacaktır.”

Great women and men at #WomenofEurope awards 2017 – congratulations to FedericaMog</a>: Woman of Power! <a href="https://t.co/WeMfdEcRbg">pic.twitter.com/WeMfdEcRbg</a></p>&mdash; Margrethe Vestager (vestager) November 29, 2017

Euronews: “Ülkeniz Danimarka’daki ilk kadın bakandınız. Ve size sormak istiyorum, çünkü Emmanuel Macron gibi bazı liderlerin sizi bir sonraki Komisyon başkanı olarak görmek istediğine dair raporlar var. Bunu ister miydiniz, İlk kadın Komisyon Başkanı olmayı?”

Margrethe Vestager, AB Rekabet Komiseri: “Evet, ben de bazı duyumlar aldım ve bu bana Avrupa siyasetinin Danimarka siyasetine benzediğini anımsattı. Bir çok dedikodu var. Benim bu konudaki düşüncem, bunu, yani insanların gelecekte yapabileceklerimi düşünmesini bir iltifat olarak görüyorum. Ama benim için hepsi bu, çünkü şu anda yapmam gereken bir işim var.”