Makedonya’da lidersiz halk hareketi referandumun kaderini değiştirebilecek mi ?

Yayınlanma Tarihi 29/09/2018 - 19:41•Son güncelleme 19:42

Makedonya’da lideri olmayan halk hareketi “Asla Kuzey, her zaman Makedonya !” sloganı ile referandumun kaderini değiştirebilecek mi?

REKLAM

Makedonya’da “Asla Kuzey, her zaman Makedonya !” sloganı ile “#Bojkotiram” internet sitesi üzerinden giderek yayılan halk hareketi, bu pazar düzenlenecek referandumda ülkenin isminin değiştirilmesinin önüne geçmeyi hedefliyor.

Referandumda ne sorulacak ?

Makedonya'nın adının "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" olarak değiştirilmesini öngören anlaşmanın kabulüne ilişkin referandumda halka "Makedonya ve Yunanistan arasındaki anlaşmayı kabul ederek Avrupa Birliği ve NATO üyeliğine var mısınız?" sorusu yöneltilecek.

Neden referandum ?

Başta Türkiye olmak üzere birçok devlet, Makedonya'yı anayasal adı olan "Makedonya Cumhuriyeti" ismiyle tanısa da Yunanistan, kendi sınırları içinde "Makedonya" isimli bir bölge bulunduğu gerekçesiyle ülkenin isminin değiştirilmesini talep ediyor.

Tehlikede olan ne ?

Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991'den bu yana güney komşusu Yunanistan ile devam eden isim sorunu nedeniyle AB ve NATO'ya üye olamıyor.

Derin görüş ayrılığı

Makedonya Cumhurbaşkanı Gjorge Ivanov, 30 Eylül'de yapılacak ülkenin ismiyle ilgili referandumun boykot edilmesi çağrısını sürekli yineliyor.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun New York'taki 73’üncü oturumuna hitap eden Ivanov, bu kez vatandaşlarının referandum için sandığa gitmemesini istedi ve ülkesinin isminin değiştirilmesini, “tarihi intihar” olarak niteledi.

Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, referandum kampanyasındaki konuşmalarında, bu referandumu "Makedonya'nın ikinci bağımsızlığı" olarak nitelendirirken, yapılan araştırmaların, vatandaşların çoğunluğunun NATO ve AB üyeliğini desteklediğini gösterdiğine işaret ediyor.

Hükümeti oluşturan koalisyonun bir diğer önemli parçası Arnavut Partisi Demokratik Bütünleşme Birliği (BDİ) de "evet" kampanyasına destek veriyor.

Güçlenen halk hareketi

Makedonya’da “Asla Kuzey, her zaman Makedonya !” sloganı ile “#Bojkotiram” internet sitesi üzerinden giderek güçlenerek yayılan halk hareketi referandumda ülkenin isminin değiştirilmesinin önüne geçmek için yoğun çaba gösteriyor.

Son kamuoyu yoklamaları Makedon seçmenin yüzde 30’unun hala karasız olduğu gösterirken, bu durum isim değişikliğine karşı çıkan halk hareketinin kampanyasını yoğun şekilde sürdürmesine olanak sağlıyor.

Seçmenin önemli bir kısmı AB ve NATO üyeliğinin getireceği imkan ve şansları gözardı etmemek gerektiğini düşünürken özellikle aşırı milliyetçiler, bunun adil olmayan ve halkının gururunu inciten bir referandum olarak görüyor.

Referandumdan hoşnut olmayan bir grubun bağımsız olarak “#Bojkotiram” (boykot ediyorum) sloganıyla internet sitesi üzerinden başlattığı bu kampanya son dönemde sosyal medyada çığ gibi büyüdü.

Sosyal medyanın gücü

Düzenlenen gösteriler, sosyal medya mesajları ve hep birlikte giyilen referandum karşıtı tişörtlerle, hiçbir lideri olmayan bu hareket şu anda bir yapısal kimliğe bürünmüş durumda.

Bu grubu kimin ne zaman kurduğu tam olarak net değil, ancak milliyetçi ve aşırı milliyetçilerin verdiği destek çok açık olarak görülüyor.

İsim sorununu çözen anlaşmanın zararlı olduğunu savunan muhalefetteki İç Makedon Devrimci Örgütü-Makedonya Ulusal Demokratik Birliği’nin (VMRO-DPMNE) bu hareketin arkasında olmadığı biliniyor. Bu grup, vatandaşlara referandumda kendi takdirlerine göre karar alıp oy kullanmaları çağrısında bulunuyor.

Aşırı sağcı aktivist Saso Pangovski, Euronews’e yaptığı açıklamada, söz konusu bu partinin Bojkotiram hareketinin desteklememesinin siyasi bir intihar olduğu görüşünü savundu.

Pangovski, sosyal medya hesaplarında Soros karşıtı, Trump yanlısı olarak gözüküyor. Ancak, bu halk hareketine sağcıların dışındaki farklı ideolojideki insanların da destek verdiği tahmin ediliyor.

800 bin destekçi

Bojkotiram hareketi, 800 binin üzerinde destekçisi olduğunu iddia ediyor. Bu ülkenin nüfusunun sadece 2 milyon olduğu düşünüldüğünde, bu rakamın oldukça iddialı olduğu görülüyor.

REKLAM

Öte yandan, 30 Eylül'deki referandumun sonuçlarının bağlayıcı bir tarafı olmasa da hükümet, vatandaşların referandumda göstereceği iradenin bağlayıcı olarak kabul edileceğini belirtiyor.

Referandumun ardından, iki ülke arasındaki anlaşmada yer alan anayasal değişikliklerin onaylanması için Makedonya meclisindeki milletvekillerin en az üçte ikisinin (120 milletvekilinden 81'inin) desteklemesi gerekiyor.

Makedonya'da bu süreçlerin tamamlanmasının ardından ise anlaşmanın Yunanistan meclisinde de onaylanması gerekiyor.

Makedonya'nın uluslararası tanınırlığı, ülkenin BM Genel Kurulu'nda oy birliğiyle BM üyeliğine kabul edildiği 1993 yılının nisan ayında kesinlik kazanmış, ancak güney komşusu Yunanistan'ın itirazıyla geçici referans olarak "Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya (FYROM)" adıyla üyeliğe kabul edilmişti.

Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile Makedonya Başbakanı Zaev 12 Haziran'da ülkelerinde düzenledikleri basın toplantılarında görüşmeler neticesinde "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" adı üzerinde anlaştıklarını açıklamış, iki ülke hükümet temsilcilerin katılımıyla 17 Haziran'da imzalar atılmıştı.

REKLAM