Covid-19'a karşı en etkili koruma yöntemleri ve en verimsizleri hangileri?

Koronavirüsün yayılımını engellemek için toplu taşıma araçları dezenfekte ediliyor
Koronavirüsün yayılımını engellemek için toplu taşıma araçları dezenfekte ediliyor © AP
By Gizem SadeRachael Kennedy
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Hükümetler ve insanlar, yeni tip koronavirüsün (Covid-19) yayılımını engellemek için çok sayıda önlem aldı. Yüz maskesi takmak gibi kişisel eylemlerin yanı sıra karantina merkezleri kurma, sınırları kapama ve termal kamera taraması gibi geniş çaplı tedbirler uygulanmaya başlandı.

REKLAM

Hükümetler ve insanlar, yeni tip koronavirüsün (Covid-19) yayılımını engellemek için çok sayıda önlem aldı.

Yüz maskesi takmak gibi kişisel eylemlerin yanı sıra karantina merkezleri kurma, sınırları kapama ve termal kamera taraması gibi geniş çaplı tedbirler uygulanmaya başlandı.

Peki virüse karşı en etkili koruma yöntemleri ve en verimsizleri hangileri?

Giriş taramaları

Havaalanlarında ve diğer giriş noktalarında Covid-19 taramaları, hastalığın belirti göstermediği kuluçka dönemlerinde etkili olmaması nedeniyle eleştiriliyor.

Koronavirüsün belirti göstermediği ya da çok hafif semptomlara neden olduğu ve ilk 14 günü kapsayan kuluçka döneminde de bulaşıcı olduğu düşünülüyor.

Koronavirüs taşıyan bir kişi, -termal taramalarda da tespit edilebilecek- daha belirgin semptomların ortaya çıktığı zamana kadar virüsün fark edilmediği birkaç taramadan geçmiş olabilir.

Güncel bir araştırmaya göre, "en iyi ihtimalle" bu tür taramalardan geçmiş hastaların yüzde 50'si tespit edilemeyebilir.

Bir diğer araştırmadaysa bir ülkeye giren virüs bulaşmış yolcuların yüzde 46'sının bu yöntemle saptanamayacağı belirtiliyor.

Sınırları kapama

İtalya'da patlak veren koronavirüs salgını sınır komşusu Avusturya'da sınır kontrolü uygulanıp uygulanmayacağına yönelik tartışmalara yol açtı.

İtalya'nın batıdaki komşusu Fransa, durumun endişe verici olduğunu kabul etti ancak şu an için böyle bir sınır kontrolü uygulaması düşünülmediğini açıkladı.

Bununla birlikte araştırmalar, seyahat yasakları ve sınırların kapatılması gibi uygulamaların hastalığın yayılmasını geciktirebileceğini, ancak muhtemelen tamamen önleyemeyeceğini ortaya koyuyor.

Boston Üniversitesi'nde yürütülen bir araştırmada, Covid-19'un ortaya çıktığı Çin'in Vuhan kentini giriş çıkışlara 23 Ocak'ta kapatarak geç kalındığı, çok sayıda enfekte insanın bu tarihe kadar çoktan diğer kentlere gitmiş olabileceği belirtiliyor.

Araştırmada ayrıca, "Seyahat kısıtlamaları, genel salgının ilerlemesini yalnızca 3 ila 5 gün erteliyor" ifadeleri kullanılıyor. Ancak çalışmaya göre, uluslararası ölçekte sınır kontrollerinin daha etkili olacağı ve şubat sonuna kadar vaka 'ithalatı' sayısını yüzde 80 oranda azaltabileceği düşünülüyor.

Öte yandan bazı araştırmacılar bunu, -koronavirüsten daha az bulaşıcı olduğuna inanılan- grip salgınını engellemek üzere uygulanan seyahat kısıtlamalarıyla karşılaştırarak, "bu politikanın etkisinin sınırlı olduğu" sonucuna vardı.

Yale Küresel Sağlık Enstitüsü'nden araştırmacılar tarafından yazılan bir makalede, "Uluslararası seyahat yasaklarının herhangi bir etkisinin olabilmesi için, son derece kısıtlayıcı olması gerekir (örneğin hava seyahatlerinin yüzde 90'ından fazlasının durdurulması gibi)" ifadeleri kullanıldı ve eklendi: "O zaman bile, bu kısıtlayıcı önlemler virüsün yayılmasını yalnızca biraz geciktirir ve salgının büyüklüğü üzerinde çok küçük bir etkiye sahiptir".

Maske kullanımı

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) yalnızca virüs semptomları gösterenlere "hastalığı diğerlerine bulaştırmamak için" yüz maskesi takmalarını öneriyor.

euronews'e konuşan New York Üniversitesi Grossman Tıp Fakültesi'nden epidemiyoloji uzmanı Jennifer Lighter, "Eğer bir kişiye hastalık bulaştıysa, yüz maskesi diğerlerine bulaşmasını engellemeye yardımcı olur. Ancak herkesin maske takması için bir sebep yok" ifadelerini kullandı.

Uzmanlar ayrıca, en çok rağbet gören iki tip maskenin (N95 ve cerrahi maskeler) farklı amaçlar için kullanıldığını açıklıyor.

REKLAM

N95 solunum maskeleri, havadaki partiküllerini takan kişiden uzak tutarken, cerrahi maskeler takan kişideki mikropların diğerlerine ulaşmasını engeller

AFP'ye konuşan Hong Kong Üniversitesi'nden Profesör Joseph Kwan, N95'lerin takan kişiyi korumaya, diğerlerininse diğerlerini korumaya yönelik olduğunu söylüyor.

Karantina

Hükümetler enfekte olmuş ya da virüse maruz kalmış insanlara yönelik karantina ve tecrit uygulamalarına başvuruyor.

Yale Küresel Sağlık Enstitüsü'nden uzmanlar, hastalığın semptom göstermeden de bulaşıcı olduğu durumlarda karantina uygulamasının etkili olduğunu belirtiyor. Covid-19 salgını için de bu geçerli.

Ancak uzmanlara göre, karantinanın doğru yapılması gerektiğine inanıyor.

REKLAM

National Geographic'e konuşan Georgetown Üniversitesi'nden Profesör Lawrence Gostin (kendisi aynı zamanda Dünya Sağlık Örgütü Ulusal ve Küresel Sağlık Hukuku İş Birliği Merkezi Direktörü), son olarak Diamond Princess yolcu gemisinin Yokohama limanında karantina altında tutulmasının "tam bir felaket" olduğunu söyledi.

Gostin, "Olması gereken, gemideki yolcu ve mürettebatın indirilerek tecrit merkezlerine ve tıbbi karantina altına alınmasıydı" açıklaması yaptı.

Yolcu gemisinde bir koronavirüs vakası tespit edildikten sonra gemi karantinaya alınmış, başlangıçta 10 olan vaka sayısı iki haftalık karantina sonrası 600'e ulaşmıştı.

Etkinlikleri iptal etmek

Organizatörlerin koronavirüs endişelerini dile getirmesinin ardından İrlanda - İtalya arasındaki maç ve Barselona'daki Mobil Dünya Kongresi de dahil birçok etkinlik iptal edildi.

Dünya Sağlık Örgütü, virüs salgınının geniş çaplı yayıldığı durumlarda kamusal kolektif etkinliklerin iptal edilmesi tavsiyesinde bulundu.

REKLAM

Öte yandan etkinlik organizatörleri, koronavirüs salgınından etkilenen bölgelerin dışındaki etkinliklerin iptalinde başka faktörlerin rol oynadığını düşünüyor.

Etkinlik yönetim uzmanı Julius Solaris, seyahat kısıtlamaları ve kurumsal sorumluluk endişeleri nedeniyle etkinliğe katılım oranının düşebileceğini söylüyor.

Mobil Dünya Kongresi özelinde konuşan Solaris, "Hepimiz Asya'nın cep telefonu pazarında önemli bir yere sahip olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Covid-19 tehlikesi altındaki ülkelerden katılımcı olmaması, etkinliğin yatırımcıları için büyük bir dezavantaj" ifadelerini kullanıyor.

Solaris, "Dünya genelindeki birçok etkinlik için durum bu. Asyalı iş arkadaşlarının katılamaması nedeniyle iç ve dış etkinliklerini iptal eden organizatörlerden çok sayıda mesaj alıyorum" şeklinde konuşuyor.

Koronavirüsten korunmak için başka ne yapmalı?

Dünya Sağlık Örgütü, Covid-19'dan korunmak için birtakım tavsiyelerde bulunuyor. Bunlardan bazıları şöyle:

REKLAM
  • Sosyal mesafe oluşturulması -özel hastaneler ve karantina merkezleri kurmak gibi,
  • Sağlık stratejilerinin etkinliğinin yakından izlenmesi,
  • Halka semptomları tespit edici ve bulaşma riskini azaltıcı araçlar verilmesi,
  • Yoğun kaynak kontrolü - hastaları izole etme, temas takibi, sağlık kontrolü, hastalığın önlenmesi ve kontrolü için tesisler oluşturma, sürekli aktif izleme ve sınırlama faaliyetleri gibi,
  • Ülkelerde dirençlilik için hazırlık yapılması.

Koronavirüsten korunmak için bireysel olarak ne yapabilirim?

İngiltere Halk Sağlığı kurumu kişisel hijyene dikkat ederek virüsten korunmak için bazı ipuçları veriyor:

Özellikle toplu taşıma kullandıktan sonra elleri su ve sabunla yıkamak. Eğer su ve sabun yoksa dezenfektan jel kullanılabilir.

Ellerin yıkanmadığı durumlarla göz, burun ve ağızla temasından kaçınmak.

Hasta insanlara yakın temastan kaçınmak.

Her zaman mendil bulundurmak, hapşırık ya da öksürük esnasında ağız ve burnu mendille kapamak ve sonrasında elleri yıkamak (ya da dezenfektan jelle temizlemek).

REKLAM
Qries
Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Altınordu: Türkiye'nin en büyük 'futbolcu fabrikası'nın hikayesi

Koronavirüsten etkilenenlerin sayısı 100 bini buldu, ekonomik sıkıntı kapıda

DSÖ koronavirüs için küresel risk seviyesini arttırdı: Covid-19 riski 'çok yüksek'