Evrensel temel gelir, koronavirüs krizinden sonra kalıcı hale gelir mi?

ABD'nin New York kenti
ABD'nin New York kenti © AP
By Mustafa BagMarta Rodriguez Martinez
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Evrensel temel gelir, koronavirüs krizinden sonra kalıcı hale gelir mi?

REKLAM

Papa Francis'ten Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg'e, Avrupa Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Luis Guindos'dan Tesla'nın kurucusu Elon Musk'a, dünyanın tanınmış birçok ismi, dünyayı kasıp kavuran ve eşi benzeri görülmemiş ekonomik sonuçları beraberinde getiren koronavirüs salgını sonrası Evrensel Temel Gelir fikrinin hayata geçirilmesi gerektiğini savunuyor.

Oxford Üniversitesi'nden iktisatçı Daniel Susskind, şu anki küresel sağlık ve ekonomik krizin, İkinci Dünya Savaşı sonrasında dünyanın yaşadığı durumla neredeyse aynı olduğunu belirtiyor.

Günümüz modern 'refah devlet' uygulamasının temelleri 1942'de İngiliz iktisatçı William Beveridge tarafından atıldı.

Dönemin Birleşik Krallık hükümeti, Beveridge'i savaşın sona ermesinin ardından ekonomiyi düzlüğe çıkarıp yoksulluğu azaltacak kapsamlı bir sosyal güvenlik sistemi bulmakla görevlendirdi.

Bunun üzerine ünlü iktisatçının hazırladığı ve tarihe "Beveridge Raporu" olarak geçen sistem, savaş sonrası dönemdeki refah devleti uygulamalarına temel çerçeve teşkil etmişti.

Beveridge tüm emekçilerin devlete, işsizlere, hastalara, emekli ve dul kadınlara ödeme yapmaları gerektiğini belirtmişti. Bu öneri modern refah devletinin temelini oluşturdu.

Güvenlik ağı

Sosyal değişim alanında yaptığı çalışmalarla adından söz ettiren RSA Eylem ve Araştırma Merkezi'nin Direktörü Anthony Painter, euronews'e verdiği mülakatta, "Koronavirüs, Avrupa genelinde ekonomik güvenliğin sağlanmasındaki zayıflıkları ortaya çıkardı." dedi.

"Çalışanlar iş, aile ve sağlıkları arasında çok zor bir seçim ile karşı karşıya kaldılar." diyen Painter, "Ancak evrensel temel gelirle toz yutmayacaklarını biliyorlar. Zira her zaman için yaşadıkları zorlukları hafifletmeye yardımcı olacak bir ağ olacaktır." ifadelerini kullanıyor.

Painter'e göre acil durumunun (Covid-19) sonuna gelindiğinde her demokratik ülke, refah devletinin bu yoğun stresi nasıl karşıladığını değerlendirmek zorunda kalacak.

Ona göre fazlaca açığı bulunan yerlerin (ülkeler) gündeminde evrensel temel gelir uygulaması net bir şekilde bulunmalı.

Painter şu ifadeleri kullandı:

"Bana göre, İskandinavya, Fransa ve Almanya gibi güçlü refah devletleri, söz konusu sıkıntıları gayet makul derecede iyi idare edip atlatacak. Ancak İspanya ve İngiltere dahil olmak üzere diğer herkes, gelecekte daha fazla güvenlik ve dirençli olmak istiyorsa sosyal güvenlik ağlarını yeniden gözden geçirmek zorunda kalacak."

İspanya, Covid-19 mağdurlarına yönelik ek tedbirler getiriyor

İspanya Göç ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jose Luis Escriva, yaptığı açıklamada, "minimum hayati gelir" (asgari geçim) adı verilen paketin mayıs ayında onaylanarak yaklaşık 100 bin tek ebeveynli aileye maaş yardımı yapılacağını duyurdu.

Yeni eylem planının koordinasyonun başında bulunacak Escriva, El Pais gazetesine verdiği röportajda, "Yapısal ve kalıcı olacak." ifadelerini kullandı.

Escriva, uygulamayı, "Sosyal güvenliğin şu ana kadar sunmadığı ve maksimum seviyeye ulaşmaya çalıştığımız yeni bir uygulama olacak." sözleriyle tanımladı.

Covid-19'un neden olduğu kriz, İspanya'da şu ana kadar 890 bin kişinin işini kaybetmesine neden oldu. Bu, sadece acil durumun ilan edildiği son bir ay içerisinde gerçekleşti. Mevcut veriler ise 2008'deki ekonomik krizin en kötü aylarına eşdeğer.

Bu arada "asgari geçim"in, tüm vatandaşlara herhangi bir koşul aranmaksızın verilmesi öngörülen evrensel temel gelir ile aynı olmadığı belirtiliyor.

Evrensel temel gelir Avrupa'da tartışılmaya devam ediyor

İngiltere

İngiltere, söz konusu uygulamayı kabul etmeyeceğini açıkladı. İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak, koronavirüs krizi ile mücadelede evrensel temel gelirin doğru yöntem olmadığını söyledi. Krizden çıkışın en doğru yönteminin ekonominin büyütülmesi olduğuna işaret eden Sunak, bu şekilde kamu maliyesi üzerindeki uzun vadeli etkinin de azaltılacağını öne sürdü.

REKLAM

İtalya

Avrupa'da karantinayı ilk yürürlüğe koyan ülke İtalya, salgın henüz gelmeden önce uygulamayı başlatmıştı. İktidar ortağı 5 Yıldız Hareketi, 2019'da "asgari gelir" uygulaması başlatmıştı. Yoksullara yardım adı altında uygulamaya konulan sosyal yardım paketi, işi olmayan, kirada yaşayan, geliri ve tasarrufu olmayan bir kişiye ayda 780 euroya tekabül eden yardımı kapsıyor.

İtalya Çalışma Bakanı Nunzia Catalfo, bu kapsama 3 milyon kişinin daha alınması gerektiğini belirtti.

Almanya

Almanya'da mart ayında evrensel temel gelir için 450 binden fazla imza içeren bir dilekçe parlamentoya sunuldu. Ancak mecliste çoğunluğu bulunan iktidardaki CDU / CSU grubunun evrensel temel gelir uygulamasına karşı olması nedeniyle yasalaşması şimdilik pek mümkün görünmüyor.

Fransa

Fransa'da 2017'deki cumhurbaşkanlığı seçiminin Sosyalist Partili adayı Benoit Hamon, bu düşüncesini sık sık gündeme getirmişti. Bu ay Le Monde gazetesine bir makale yazan Hamon, "Bu sistem sağlık krizlerinin tekrarına karşı sosyal panzehiridir." ifadelerini kullanmıştı.

Ancak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, koşulsuz olarak evrensel temel gelir fikrine inanmadığını belirtti.

REKLAM

Finlandiya denemesi

Finlandiya'da denen evrensel temel gelir uygulaması arzu edilen sonuçları vermemesi üzerine geçen yıl sona erdirildi.

İki yıldır deneme sürecinde olan uygulama çerçevesinde iki bin işsiz Fin vatandaşına ekonomik durumlarına bakılmaksızın sabit bir gelir tahsis edildi ve bunun iş bulma motivasyonunu arttırarak işsizliği azaltıp azaltmayacağına bakıldı.

İki yılın sonunda geliri alan kişilerde stresin azaldığı, mutluluğun arttığı belirlense de işsizlikte kayda değer bir düşüş yaşanmadı.

Uygulamada temel gelir olarak 560 euro verilen kişilere iş bulsalar da bu geliri almaya devam edecekleri garanti edilmişti.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Garanti gelir uygulaması Finlandiya'da sonuç vermedi: Mutluluk arttı, ancak istihdam değişmedi

İtalya'da yeni sosyal yardım paketi: Yoksullara ayda 780 euro

İspanya: 14 katlı binada çıkan yangında 4 kişi hayatını kaybetti