Dünya çapında Covid-19 gölgesinde bayram namazı manzaraları: Hangi ülkede kurallara ne kadar uyuldu?
Ramazan Bayramı bu sene dünya çapında Covid-19 salgını gölgesinde kutlanıyor. Müslüman nüfusu yoğun ülkelerin bazıları vatandaşlarına bayram namazını evde kılmalarını tavsiye ederken, bazıları ise sosyal mesafe ve maske gibi çeşitli önlemlerle cami ve açık alanlarda cemaat ile kılınmasına izin verdi. Peki Covid-19 salgını için alınan önlemlere hangi ülkede ne kadar uyuldu?
Türkiye
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERdoğan, arife gününden bayramın son gününe kadar (23-26 Mayıs) 81 ilin tamamında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacağını açıklamıştı. Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu kararı ile, yeni tip koronavirüs nedeniyle bu yıl camilerde bayram namazının kılınmadı.
Türkiye'de cuma ve teravih namazlarını bir süredir camilerde kılamayan vatandaşlar, tedbirler nedeniyle bayram namazını da cemaatle kılamadı.
Endonezya
Dünyanın en yoğun Müslüman nüfusuna sahip Endonezya’da, vakaların yoğun olduğu bölgelerde bayram namazı çoğunlukla evde kılındı, az olduğu bölge idarelerinde ise alınan tedbirler ile cemaatle bayram namazı kılınmasına izin verildi.
Resmi bayramlaşma programlarının iptal edildiği ülkede yetkililer, halktan bayram süresince, aile, akraba, komşu ve arkadaş ziyaretinin yanı sıra sarılma ve tokalaşma gibi yakın temastan da kaçınılmasını istedi.
Endonezya’da bugüne kadar 21 bin 745 kişi Kovid-19'a yakalanırken, hayatını kaybedenlerin sayısı 1351'e ulaştı, 5 bin 249 kişi iyileşti.
Malezya
Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur'daki Al Ghufran Camisi'nde bayram namazı, cami görevlileri ve önceden davet edilen 30 kişilik cemaatle sosyal mesafe kurallarına riayet edilerek kılındı.
Cami girişlerinde maske ve el dezenfektanları bulunurken, camiye girenlerin ateşi ölçüldü. Namazın ardından cemaat, tokalaşmadan bayramlaşarak evlerine döndü.
Malezya'da eyalet yönetimlerinin aldığı karar uyarınca 15 Mayıs'tan itibaren camiler, cuma namazları için sınırlı cemaat katılımı şartıyla yeniden açılmıştı.
Pakistan
Pakistan'da getirilen kısıtlamalar nedeniyle uzun süredir camilere gidemeyen halk, bayram namazı için başkent İslamabad'daki Faysal Camisi'ne akın etti.
Hükümetin aldığı karar nedeniyle bayram namazı yalnızca yarım saat sürdü. Toplu bayramlaşmanın ve maskesiz girişin yasak olduğu camide saflara sosyal mesafe kuralı gözetilerek duruldu, ancak namaz sonrası alınan yasak kararına rağmen bayramlaşma gerçekleşti.
Ülkede mart ayında getirilen cemaatle namaz kılma yasağı iki hafta önce kaldırılmış, camilere ateşi yüksek olanlar, maskesiz kişiler ve 65 yaş üstünün alınmaması kararlaştırılmıştı.
Afganistan
Afganistan'da halk, salgına rağmen bayram namazını kılmak için başkent Kabil başta olmak üzere, pek çok bölgedeki camileri doldurdu.
Her sene geleneksel olarak bayram namazına katılarak halka hitap eden yerel yöneticiler ise Covid-19 salgınından dolayı bu sene bayram namazına iştirak etmedi.
Yüzlerce kişinin katıldığı namazdan sonra okunan hutbede birlik ve beraberliğin yanı sıra ülkede barışın önemi vurgulandı ve salgınının insanlığın üzerinde hızlı bir şekilde etkisini kaybetmesi için dua edildi.
Sıkı güvenlik önlemleri altında kılınan bayram namazı sonrası halk, geleneksel hale gelen ve yıllardır devam eden bayramlaşma törenine katılmadı.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) Ramazan Bayramı namazı, yeni tip koronavirüs tedbirleri kapsamında sosyal mesafeye uyularak kılındı.
Ülkede toplu ibadetle ilgili yasaklar bugün kalkarken, tüm camilerde bayram namazı eda edildi.
Cami girişlerinde cemaate dezenfektan jel verilirken, camiye gelenlerin maske taktığı ve kendi seccadelerini getirdiği görüldü.
Bayram namazında teşrik tekbirleri, hutbe ve dualar okundu. Namaz sonrasında sarılarak ve temas kurarak bayramlaşılmadı.
Gürcistan
Olağanüstü hal ve sokağa çıkma yasağının sona erdiği Gürcistan'ın başkenti Tiflis'teki Müslümanlar, bayram namazını Tiflis Cuma Camisi'nde kıldı.
Gürcistan, Türkiye ve Azerbaycan ile farklı etnik kökenlerden Müslümanlar, maske taktı ve sosyal mesafe kurallarına uydu.
Kerkük
Irak'ın Kerkük kentinde yaşayan Müslümanlar, salgın nedeniyle camilere alınmadıkları için bayramı namazını kendi getirdikleri hasır ve seccadelerini yere sererek kentteki Tokatlı camisi önünde kıldı.
Kerkük'te salgın nedeniyle ilk olarak 16 Mart'ta sokağa çıkma yasağının ilan edilmesiyle camiler de ibadete kapatılmıştı.
İsveç
İsveç'in başkenti Stockholm'de yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle Müslümanlar bayram namazını futbol sahasında kıldı.
Sosyal mesafeye dikkat eden Müslümanlar, İsveç Sağlık Genel Müdürlüğünün 50 kişiyi aşmayan tavsiyesine uydu. Namazın ardından Müslümanlar buruk şekilde bayramlaşarak, evlerine döndü.
Halk Sağlığı Müdürlüğünün açıkladığı rakamlara göre, 10 milyon nüfuslu İsveç'te Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 3 bin 992'ye, virüsü taşıyanların sayısı da 33 bin 188'e ulaştı. Salgında 23 Türk vatandaşının hayatını kaybetti.
Batı Trakya
Batı Trakya'da yaşayan Müslüman Türk azınlığı, Ramazan Bayramı namazını Covid-19 tedbirlerine ilişkin yönetmelik uyarınca hazırlanan bazı camilerde kıldı.
Gümülcine’deki tarihi Eski Cami'de, namaz kılınacak yerler sosyal mesafe kuralına göre belirlenerek bantlarla işaretlenirken girişte dezenfektan, maske, galoş ve ayakkabıların konulacağı naylon poşetler bulunduruldu.
Camiye kısıtlı sayıda kişi alınması nedeniyle bayram namazı iki kez kılındı.
Balkanlar
Balkan ülkeleri Bosna Hersek, Sırbistan, Karadağ, Hırvatistan, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk'ta yaşayan Müslümanlar, alınan kurallar çerçevesinde camilerde buluştu.
Bu yıl salgın nedeniyle buruk bir bayram yaşayan Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'daki tarihi Gazi Hüsrev Bey Camisi'nde kılınan bayram namazına koronavirüs tedbirleri çerçevesinde sınırlı sayıda cemaat katıldı.
Balkanlar'ın en küçük ülkesi Karadağ'ın başkenti Podgorica'daki Osmanagic Camisi'nde toplanan Müslümanlar, kılınan bayram namazının ardından sosyal mesafe kurallarına uygun şekilde bayramlaştı.
Sırbistan'ın başkenti Belgrad'daki tek cami olan Bayraklı'da da bayram namazı sınırlı katılımla kılındı. Hırvatistan'ın başkenti Zagreb ile aynı adı taşıyan camiye gelen Müslümanlar bayram namazının ardından dua etti.
Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Kosova
Sokağa çıkma yasağı nedeniyle sabah namazının evlerde kılındığı Kuzey Makedonya'da Müslümanlar bayram namazı için camilere akın etti. Kuzey Makedonya İslam Birliği'nin (Diyanet İşleri) kararı ile bayram namazı öncesinde ülke genelinde camilerde selalar okundu.
Arnavutluk'ta da Müslümanlar bayram namazını kılmak için camilere gitti. Ramazan Bayramı merkezi töreni belirli kurallara uyularak başkent Tiran'daki Mahmut Ağa Kokonozi Camisi'nde düzenlendi.
Kosova’da ise Kovid-19 salgınının yayılmasını önlemek amacıyla Kosova İslam Birliği'nin aldığı karar ile bayram namazı kılınmadı. Başkent Priştine'deki Sultan Mehmet Fatih Camisi'nde Kosova İslam Birliği (Diyanet İşleri) Başkanı Naim Ternava ve bir grup görevlinin katılımıyla vaaz ve tekbir ile salavatlardan oluşan program icra edildi.
Kazakistan
Kazakistan'da Müslümanlar, Ramazan Bayramını nedeniyle evlerinde kutluyor.
Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev kutlama mesajında, Ramazan Bayramının iyimserlik, huzur, yenilenme ve kendini geliştirme ruhuyla dolu kutsal ramazan ayının devamı olduğunu belirtti.
Danimarka
Danimarka’da bazı camilerde, yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle alınan önlemlere uygun olarak bayram namazı kılındı.
Başkent Kopenhag’ın yaklaşık 45 kilometre kuzeyindeki Helsingör şehrinde Merve Camisi’nde cemaat kayıt altına alındı ve ellerini dezenfekte ederek camiye girdi. Camide tuvaletler kapalı tutuldu ve cemaat seccadesini evden getirdi.
Geleneksel bayramlaşma olmaması nedeniyle Müslümanlar, ellerini kalplerine götürerek ve sosyal mesafeyi koruyarak birbiriyle bayramlaştı.
Normal hayata dönüşte ikinci aşamanın hayata geçirildiği Danimarka’da son açıklanan rakamlara göre bugüne kadar Kovid-19 bağlantılı 561 ölüm gerçekleşti.
Almanya
Almanya'da Müslümanlar, alınan önlemlere uygun şekilde camilerin yanı sıra stadyum, spor salonları ve açık alanlarda da bayram namazı kıldı.
Köln Merkez Camisi'nde namaz iki kez kılındı. Camide yere sosyal mesafe kuralını gösteren bantlar yapıştırıldı. Cami girişinde cemaatin irtibat bilgileri kayıt altına alındı. Ellerini dezenfekte eden cemaat, girişte verilen maskeleri takarak namazlarını kıldı.
Herne kentinde ise bölgesel ligde (Landesliga) mücadele eden Herne Fırtınaspor'un organizasyonuyla bayram namazı stadyumda kılındı.
Tüm cemiyetleri bir araya getiren ve sosyal mesafe kuralına uyulan bayram namazına yaklaşık 1500 kişi katıldı.
Düsseldorf kenti yakınlarındaki Willich Camisi'nde bayram namazı, belediye tarafından tahsis edilen stadyumda kılındı.
Covid-19 tedbirleri çerçevesinde abdestini alıp, seccade ve maskesiyle geldiği stadyumda cemaat sosyal mesafe kuralına uyarak namazlarını eda etti.
Başkent Berlin'deki Mevlana Camisi'nde bayram namazı, cami görevlileri ve namaz kılmak için kayıt yaptıran vatandaşlarla sosyal mesafe kurallarına riayet edilerek kılındı.
Çok sayıda Müslüman'ın yaşadığı şehirde, cemaatin kalabalık olması nedeniyle camide bayram namazı 4 kez kılındı.