Yasalaşan Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesi Teklifi hangi yenilikleri içeriyor, hangi cezaları getiriyor?
REKLAMTürkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), vakıfların ve derneklerin denetimini artıracak ve sivil toplum kuruluşlarının özgürlüklerini kısıtlama riski taşıdığı ileri sürülen Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesi Teklifi'ni kabul etti.
Birçok yeniliğe imkan tanıyacak yasa, İçişleri Bakanlığı ve valiliklerin terör suçlamalarıyla soruşturulan dernek ve vakıf gibi örgütlerin üyelerini değiştirmesine izin verirken, bakanlığın ayrıca bu kuruluşların faaliyetlerini durdurmak için mahkemelere başvurmasının da önünü açıyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarında belirtilen organizasyonların veya bunlar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak kontrol edilen ya da bunların adına veya hesabına hareket eden kişi veya kuruluşların yasaklı işlem ve faaliyetlerde bulunduklarına ilişkin makul sebeplerin varlığı halinde, Türkiye'deki mal varlıkları da gecikmeksizin dondurulabilecek.
10 bin ile 200 bin lira arasında para cezaları
Uluslararası kuruluşları da kapsayan kanun, bu kurumların ceza alabilmelerine imkan tanıyor. Bu cezalar, internet ortamında izinsiz yardım toplanmasının tespiti halinde 10 bin Türk lirasından 200 bin Türk lirası arasında değişiklik gösterecek.
Vakıfların da valilikler ve İçişleri Bakanlığı tarafından kontrol edilmesinin önünü açan yasa, terörizmin finansmanı ve kara para aklamanın önlenmesi için internetten başlatılan bağış kampanyalarına erişimin engellenmesini mahkemelerden talep etmelerini sağlıyor. Bakanlık ve valilikler yurt içine ve yurt dışına yapılacak yardımlar hakkında bilgi ve belge isteme hakkına da sahip olacak. Talepte bulunulanlar özel kanunlarda yazılı hükümleri ileri sürerek bilgi ve belge vermekten kaçınamayacak.
Mahkemelerce terör örgütü olduğuna kesin olarak karar verildikten sonra terörizmin finansmanı suçu kapsamına giren fiilleri gerçekleştirdiği hususunda makul sebeplerin varlığına istinaden kişi, kuruluş veya organizasyonların Türkiye'de bulunan mal varlığının dondurulmasına karar verilebilecek.
İnsan hakları dernekleri ve Uluslararası Af Örgütü'nden eleştiri
Hafta başında, aralarında insan hakları dernekleri ve Uluslararası Af Örgütü'nün de yer aldığı yedi sivil toplum örgütü, Türkiye'de terör suçlamalarının "keyfi olduğunu" ileri sürerek, yasanın masumiyet karinesini ihlal ettiğini ve yargılaması sonuçlanmayan kişileri de cezalandıracağını açıkladı.
Örgütler, "Terörle mücadele kanunu kapsamında binlerce sivil toplum aktivisti, gazeteci, siyasetçi, meslek örgütü mensubunun soruşturulduğu göz önüne alındığında, bu kanunun neredeyse tüm muhalif dernekleri hedef alacağına şüphe yok" dedi.
CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca da teklife Genel Kurul'da yaptığı konuşma ile tepki gösterdi. Karaca, "Bu teklif derneklere yargısız infazı ve kayyum atamayı meşrulaştıran bir tekliftir. Muhalif gördüğünüz derneklerin gelirlerine, mal varlığına çökme teklifidir" ifadelerini kullandı.
2016 yılında başarısızlıkla sonuçlanan darbe girişiminin ardından yüzbinlerce kişi hakkında terör suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. Af Örgütü üyeleri ve diğer sivil toplum örgütleri soruşturulup yargılandı, yüzlerce vakıf da kararnamelerle kapatıldı.
Eleştirmenler, Erdoğan hükümetinin darbe girişimini muhalefeti bastırmak için bahane olarak kullandığını söylüyor. Hükümet ise Türkiye'nin karşı karşıya olduğu güvenlik tehditleri nedeniyle önlemlerin gerekli olduğunu söylüyor.