Koronavirüs salgının başladığı Çin, hastalığa karşı aşı geliştirme yarışında en çok konuşulan ülkelerden biri oldu. Son klinik deney aşamalarına gelen aşı sayısı ile listenin başında yer aldı. Aşılarla ilgili paylaşılan verilerin yetersizliği soru işaretlerini de beraberinde getirdi.
REKLAMKoronavirüs salgının başladığı Çin, hastalığa karşı aşı geliştirme yarışında da en çok konuşulan ülkelerden biri oldu. Son klinik deney aşamalarına gelen aşı adayı sayısı ile listenin başında yer aldı.
31 Aralık'ta koşullu kullanımı onaylanan Sinopharm şirketinin geliştirdiği aşı, Çin'de yaygın kullanımına izin verilen ilk aşı oldu. Çok sayıda ülke Çin'de üretilen aşılar için anlaşmalar imzaladı.
Ancak diğer yandan aşı çalışmaları ve ilaçların etkinliği ile ilgili paylaşılan verilerin yetersizliği soru işaretlerini de beraberinde getirdi.
Çin'deki aşı çalışmaları ile ilgili neler biliyoruz?
En son aşamadaki aşı adayları hangileri?
Sinovac Biotech, Sinopharm, CabSinoBIO, ce Çin Bilim Akademisinin üzerinde çalıştığı beş aşı adayının son klinik deneyleri yapılıyor. Şu ana kadar hiçbirinin etkinliğine yönelik ayrıntılı rapor yayınlanmadı.
Geliştirdikleri aşının yaygın kullanımı için onay alan Sinopharm firmasına göre söz konusu aşının 3'üncü etap klinik deneylerinin ilk sonuçları aşının yüzde 79,34 koruma sağlıyor. Bu bilgiyi aktaran firma klinik test sonuçlarının ayrıntılarını ise paylaşmadı.
Birleşik Arap Emirlikleri 9 Aralık'ta, aynı aşının etkinlik oranını yüzde 86 olarak açıklamıştı. Firma, ayrıntılı verilerin tarih belirtmeden ileride kamuoyuyla paylaşılacağını duyurdu.
Türkiye'nin sipariş ettiği Sinovac firmasının CoronaVac aşısı içinde farklı veriler ortaya atıldı. Türkiye'de son aşama deneylerine göre aşının yüzde 91,25 koruma sağlığı belirtildi. Brezilyalı bilim insanları ise bu oranın yüzde 50 ila 90 olabileceği kanısında. Brezilya aşının ne kadar koruyucu olduğuna yönelik raporunu 7 Ocak'ta paylaşacak.
Reuters'da yer alan habere göre CanSinoBIO firması ise potansiyel Covid-19 aşısı için Meksikalı sağlık makamlarına ilk verileri önümüzdeki hafta sunacak.
Kaç kişiye aşı yapıldı?
Çin'de aşıların yaygın kullanımına onay verilme süreci yavaş işlese dahi 3 aşı adayının ayladır süren klinik deneylerinde milyonlarca kişi aşı oldu.
Aşıların acil kullanımı ile ilgili temmuz ayında başlatılan uygulama dahilinde, sağlık çalışanları ve en riskli gruplara, Sinopharm'ın 2 aşısı ile Sinovac'ın CoronaVac aşısından 4 buçuk milyon doz verildi.
Kış aylarında virüsün daha hızlı yayılma riskinden dolayı aşılama çalışmaları son aylarda hızlandırıldı. Yerel basında çıkan haberlere göre şubat ortasına denk gelen Çin yeni yılına kadar 50 milyon kişiye aşı yapılması hedefleniyor.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu mensupları arasında kullanılmasına izin verilen CanSinoBIO firmasının aşısı ise 40 bin ila 50 bin kişiye yapıldı. Bu bilgiyi firmanın tepe yöneticisi 28 Kasım'da duyurmuştu.
Nasıl bir teknoloji kullanılıyor?
Aşı çalışmalarını bugüne kadar denenmiş ve bilinen yöntemlerle sürdüren Sinopharm ve Sinovac, hastalığa karşı bağışıklığı ölü ya da inaktif denilen virüslerle kazandırmaya çalışıyor.
Söz konusu aşıların yan etkilerinin tekrarlanma oranının geleneksel aşıların yan etkileri ile aynı olduğu belirtiliyor. Pekin'in ulusal sağlık otoritesi, bu aşılarda ciddi yan etki ihtimalinin 2 milyonda bir olduğunu savundu.
Çinli aşıların alıcıları kim?
Türkiye, Çinli Sinovac firması ile yapılan sözleşmeye göre şubat sonuna kadar 50 milyon doz CoronaVac aşısı teslim alacak. Aynı aşıdan sipariş eden diğer ülkeler ise Brezilya, Endonezya, Şili ve Singapur. Firma Malezya ve Filipinler'le de pazarlıkları sürdürüyor.
Birleşik Arap Emirlikleri, Sinopharm’ın bünyesindeki Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü'nce geliştirilen aşıyı onaylayarak Çin menşeli koronavirüs aşısının yaygın kullanımına başlandığı ilk ülke oldu.
Pakistan aynı aşı içim 1,2 milyon dozluk anlaşma imzalarken, Meksika ise tercihini CanSioBIO'dan yana kullandı.