Avrupa Birliği İngiltere'nin Kuzey İrlanda Protokolü'nde tek taraflı değişikliklerle ilgili sunduğu yasa teklifine karşı yasal işlem başlatacağını açıkladı. Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic İngiltere'nin girişimini uluslararası hukukun ihlali olarak tanımladı
REKLAMAvrupa Birliği (AB) İngiltere'nin Kuzey İrlanda Protokolü'nde tek taraflı değişikliklerle ilgili sunduğu yasa teklifine karşı yasal işlem başlatacağını açıkladı.
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic, Birleşik Krallık hükümetinin sunduğu yasa teklifinin tek taraflı olarak uluslararası hukuku ve iki yıl önce birlikte varılan Kuzey İrlanda'daki barış ve istikrarı sağlayan anlaşmayı ihlal ettiğini belirterek "Bir uluslararası anlaşmanın tek taraflı olarak değiştirilmesinin ne yasal ne de siyasi gerekçesi olabilir. Bir uluslararası anlaşmanın tek taraflı olarak değiştirilmesine kapı açmak uluslararası hukukun da ihlalidir. Bunun adını koyalım. Bu yasa dışıdır" açıklamasında bulundu.
Boris Johnson hükümeti, Kuzey İrlanda'da mayıs ayında yapılan genel seçimlerin ardından çıkmaza giren hükümet kurma girişimine çözüm olması amacıyla pazartesi günü parlamentoya Kuzey İrlanda Protokolü'nde tek taraflı değişiklikler öngören bir teklif sundu.
Değişiklik önerisinde İngiltere'den Kuzey İrlanda'ya gidecek ve orada kalacak olan mallara uygulanan tarifelerin kaldırılması, İrlanda Cumhuriyeti'ne yani Avrupa Birliği topraklarına gidecek olan ürünlere ise protokol gereğince gerekli tarife ve bürokratik işlemlerin uygulamaya devam edilmesi teklif edildi.
AB İngiltere'ye iki yeni ihlal davası daha açıyor
Avrupa Birliği, İngiltere'nin AB üyeliğinden çıkmasını sağlayan Brexit anlaşmasının bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü'nde AB ile müzakere etmeden yapılacak tek taraflı değişiklikleri uluslararası hukuka aykırı olarak nitelendiriyor. Sefcovic yaptığı değerlendirmede değişiklik öneren yasanın AB ve İngiltere arasındaki karşılıklı güven ilişkisini zedelediğini ve bütün olarak taraflar arasındaki işbirliğine belirsizlik ve gölge düşürdüğünü vurguladı.
Bu sebepten dolayı iki farklı yasal adım atacaklarını belirten AB yetkilisi, ilk etapta AB'nin geçen yıl mart ayında tarımsal gıdalara karşı başlattığı ihlal davası prosedürünü bir adım daha ilerleteceklerini, İngiltere'nin iki ay içerisinde yanıt vermemesi halinde davayı Avrupa Adalet Divanı'na (AAD) taşıyabileceklerini kaydetti. İngiltere AAD'nin Protokol ile ilgili anlaşmazlıklarda karar verici rol oynamasına karşı çıkıyor.
Sefcovic ikinci adımda ise AB'nin İngiltere'ye karşı iki yeni ihlal davası açacağını belirtti. Bu davalardan ilki İngiltere'nin Kuzey İrlanda sınır kontrol noktalarında yeterli personel ve altyapı sağlayarak gerekli denetlemelerin yerine getirilmemesini kapsıyor. İkinci dava ise İngiltere'nin AB'ye tek pazarın korunması için gerekli ticaret istatistiklerini sunmamasına dayanıyor.
27 üyeli AB'nin geçtiğimiz yıl İngiliz hükümetine karşı açtığı ihlal davasını taraflar arasında ortak çözüm çabalarını desteklemek amacıyla Eylül 2021'de durdurmuştu.
2016 Brexit referendumundan çıkan sonucu hayata geçirmek isteyen Boris Johnson, 2019 yılında Kuzey İrlanda ile Britanya Adası arasında sınır kontrolleri getiren Protokol'ü imzalamış, ancak uygulamanın Birleşik Krallık'ı böldüğü eleştirileri karşısında Protokol'ün bir siyasi soruna dönüştüğünü belirtmişti.
Kuzey İrlanda'daki Birleşik Krallık'la birlik yanlısı Demokratik Birlik Partisi, Kuzey İrlanda Protokolü uygulamadan kaldırılmazsa hükümet kurma çalışmalarına katılmamakla tehdit etmişti. Uzun süredir hükümetsiz kalan Kuzey İrlanda'daki siyasi çözümsüzlüğün adadaki toplumsal gerginliği tetiklemesinden çekiniliyor.